Ibisy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ibisy
	Threskiornithidae
	Poche, 1904
	; Przedstawiciel rodziny – ibis czarnopióry (Threskiornis molucca)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	pelikanowe
Podrząd	ibisowce
Rodzina	ibisy
	Typ nomenklatoryczny
	Threskiornis G.R. Gray, 1842
Synonimy
	Threskiornithinae Poche, 1904; Plataleinae Bonaparte, 1838;
	Threskiornithinae Poche, 1904; Plataleinae Bonaparte, 1838;
Rodzaje
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Ibisy^[2], ibisowate^[3] (Threskiornithidae) – rodzina ptaków z rzędu pelikanowych (Pelecaniformes). Obejmuje gatunki brodzące, zamieszkujące strefy klimatów równikowych, zwrotnikowych i podzwrotnikowych całego świata^[4], nieliczne gatunki pojawiają się w strefie klimatów umiarkowanych.

Charakterystyka

Wyróżnianych jest ponad trzydzieści gatunków. Odznaczają się małą głową, różnorodnym upierzeniem oraz długim, szablastym dziobem. Zamieszkują podmokłe rejony tropikalnej i umiarkowanej strefy. Odbywają wędrówki w charakterystycznym szyku – ustawione rzędami prostopadle do kierunku lotu, zawsze z prosto wyciągniętymi głowami. Do Polski sporadycznie zalatują dwa gatunki – ibis kasztanowaty i warzęcha zwyczajna. Długość ciała od 55 do 90 cm. Długie nogi z udem co najmniej do połowy nagie. Szyja jest długa, ogon stosunkowo krótki. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu przewaga koloru białego i ciemnych z metalicznym połyskiem. Kształt dzioba zależy od rodzaju (długi, cienki i łukowato wygięty u ibisów, a długi, prosty, szeroki z charakterystycznym rozszerzeniem na końcu u warzęch). Żywią się pokarmem zwierzęcym. Tworzą kolonie gniazdowe, często wielogatunkowe.

Systematyka

Rodzina bywa dzielona na dwie podrodziny: ibisy (Threskiornithinae) i warzęchy (Plataleinae), lecz najnowsze badania molekularne nie potwierdzają tego podziału^[5]. Do rodziny należą następujące rodzaje^[2]:

Threskiornis G.R. Gray, 1842
Platalea Linnaeus, 1758
Pseudibis Hodgson, 1844
Geronticus Wagler, 1832
Nipponia Reichenbach, 1853 – jedynym przedstawicielem jest Nipponia nippon (Temminck, 1835) – ibis czubaty
Bostrychia G.R. Gray, 1847
Theristicus Wagler, 1832
Cercibis Wagler, 1832 – jedynym przedstawicielem jest Cercibis oxycerca (von Spix, 1825) – ibis ostrosterny
Mesembrinibis J.L. Peters, 1930 – jedynym przedstawicielem jest Mesembrinibis cayennensis (J.F. Gmelin, 1789) – ibis zielony
Phimosus Wagler, 1832 – jedynym przedstawicielem jest Phimosus infuscatus (M.H.C. Lichtenstein, 1823) – ibis żałobny
Eudocimus Wagler, 1832
Plegadis Kaup, 1829
Lophotibis Reichenbach, 1853 – jedynym przedstawicielem jest Lophotibis cristata (Boddaert, 1783) – ibis białoskrzydły

Rola w starożytnej religii

Ta sekcja od 2022-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

W starożytnym Egipcie ibisy czczone (Threskiornis aethiopicus) uważane były za święte, były atrybutem boga Thota (bóg posiadał głowę tego ptaka). Kiedy faraon umierał, często zabijano kilkadziesiąt ptaków, które po zabalsamowaniu trafiały razem ze zmarłym do grobowca. Białe pióra ibisa symbolizowały światło słońca, czarna szyja symbolizowała cień księżyca, ciało było sercem, a nogi trójkątem (symbolem słońca).

Przypisy

↑ Threskiornithidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Threskiornithidae Poche, 1904 - ibisy - Ibises (Wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-22].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-22]. (ang.).
↑ R.T. Chesser, C.K.L. Yeung, Ch.-T. Yao, X.-H. Tian, S.-H. Li. Molecular phylogeny of the spoonbills (Aves: Threskiornithidae) based on mitochondrial DNA. „Zootaxa”. 2603, s. 53-60, 2010. (ang.).

[itis-1] Threskiornithidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Threskiornithidae Poche, 1904 - ibisy - Ibises (Wersja: 2019-10-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-22].

[mc-3] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-22]. (ang.).

[zootaxa2603-5] R.T. Chesser, C.K.L. Yeung, Ch.-T. Yao, X.-H. Tian, S.-H. Li. Molecular phylogeny of the spoonbills (Aves: Threskiornithidae) based on mitochondrial DNA. „Zootaxa”. 2603, s. 53-60, 2010. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]