Init – Wikipedia, wolna encyklopedia

init (od ang. initialize) – pierwszy program uruchamiany w systemach uniksowych i uniksopodobnych (np. Linux czy BSD) przez jądro w trakcie procesu uruchamiania systemu operacyjnego. Jest to pierwszy proces obecny w przestrzeni procesów systemu.

Podstawowym zadaniem procesu init jest uruchomienie podstawowych serwisów systemu i przygotowanie środowiska do pracy. Init działa w oparciu o konfigurację zawartą w jednym lub więcej plikach konfiguracyjnych lub/i skryptach startowych. Na tej podstawie init uruchamia pozostałe procesy systemowe tworząc tzw. drzewo procesów^[1].

Istnieje wiele różnych implementacji programu init wykorzystywanych przez różne systemy uniksowe, uniksopodobne (w tym dystrybucje Linuksa).

Ta wersja procesu init (zwana tu SysVinitem) to historycznie jedna z dwóch najstarszych implementacji programu init (drugą jest init zapoczątkowany w BSD). Działa przez wywołanie skryptu /etc/init, który następnie uruchamia następne procesy systemowe (najczęściej w postaci demonów)^[2]. Ten rodzaj programu inicjalizacyjnego jest wciąż stosowany w niektórych dystrybucjach Linuksa (np. Devuan, Gentoo^[3], Slackware).

Gdy jakiś proces w systemie zostanie zduplikowany za pomocą wywołania systemowego fork(), proces pierwotny jest nazwany rodzicem (procesem macierzystym) nowego procesu – procesu potomnego. Proces init jest pierwszym procesem uruchamianym po starcie systemu, dlatego zawsze ma PID=1 i jest na szczycie hierarchii, którą tworzą wszystkie inne procesy potomne^[4]. Jeżeli jakiś proces macierzysty zakończy działanie przed swoim procesem potomnym, potomek jest automatycznie przejmowany przez proces init (adoptowany).

Proces init steruje poziomami działania oraz określonymi skryptami powiązanymi z każdym z tych poziomów. Te skrypty, najczęściej nazywane skryptami startowymi, sprawdzają integralność systemu, a następnie uruchamiają usługi właściwe dla danego poziomu działania.

Skrypty uruchamiane przez init znajdują się w katalogu /etc/rc.d lub /etc/init.d i są uporządkowane według poziomu działania. Zwykłe pliki, znajdujące się w katalogu /etc/rc.d lub /etc/init.d, są skryptami startowymi uruchamianymi podczas ładowania systemu. W zależności od dystrybucji nazwy mogą się różnić, ale zwykle są to któreś z poniższych:

• rc.sysinit
• rc.boot
• rc.modules
• rc.local (zawiera ustawienia lokalne i jest uruchamiany po wszystkich innych skryptach startowych)

Z kolei standardową lokalizacją, w której jądro Linux szuka pliku uruchamialnego init jest katalog /sbin. W przeciwieństwie do innych procesów procesu init nie można zakończyć sygnałem SIGKILL.

Istnieje osiem poziomów pracy w których może być uruchomiony init: 0-6 oraz S lub s. Zarezerwowane są następujące poziomy:

• 0 – służący do zatrzymania systemu,
• 1 – wprowadzający system w tryb pracy jednego użytkownika,
• 6 – uruchamiający system ponownie,
• S lub s – przeznaczony dla skryptów wykonywanych podczas wchodzenia w tryb 1.

Poziomy pracy 2-5 są trybami dla wielu użytkowników i jeden z nich (w zależności od dystrybucji) jest poziomem uruchamianym domyślnie.

Proces init może zostać uruchomiony przez superużytkownika w celu przełączenia systemu na inny poziom działania. Wtedy init uruchomi skrypty, które przełączą system na odpowiedni poziom działania.

W większości systemów użytkownik może sprawdzić poziom pracy poprzez polecenia:

$ runlevel

$ who -r

Aktualny poziom pracy może być zmieniany przez superużytkownika poleceniem telinit lub init. Domyślny poziom pracy zapisany jest w pliku /etc/inittab przy :initdefault:.

Inną popularną wersją procesu init jest wersja opracowana na potrzeby rodziny systemów BSD. W wersji 4.3BSD proces init działa według skryptu z pliku /etc/rc. Po przeprowadzeniu inicjacji systemu wczytywany jest plik /etc/ttys opisujący parametry terminali, które zostaną uruchomione w celu dostępu do systemu operacyjnego (UNIX jest systemem dla wielu użytkowników, stąd systemowe wsparcie dla inicjowania wielu terminali)^[5]. Podobny system jest dostępny w otwartoźródłowych wersjach systemu BSD takich jak FreeBSD, NetBSD^[6] czy OpenBSD^[7] itp.

Do najpopularniejszych implementacji programu init należą:

• systemd – nowy program inicjalizujący, który podobnie jak upstart, nie jest oparty na zwyczajnym init. Jego nazwa pochodzi od "system daemon". Jest stosowany w większości najpopularniejszych dystrybucji Linuksa.
• upstart – stworzona na potrzeby Ubuntu przez firmę Canonical Ltd.^[8][9]
• initng – próba odświeżenia programu init dla systemu Linux.