Język ketyjski – Wikipedia, wolna encyklopedia

кетский язык
Obszar	Rosja (rejon turuchański)
Liczba mówiących	210 (2010)
Pismo/alfabet	cyrylica
Klasyfikacja genetyczna
	Języki dene-jenisejskie; Języki jenisejskie; Język ketyjski;
Status oficjalny
UNESCO	4 poważnie zagrożony↗
Ethnologue	8a umierający↗
Kody języka
ISO 639-3	ket
IETF	ket
Glottolog	kett1243
Ethnologue	ket
WALS	ket
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Słownik języka ketyjskiego; w Wikisłowniku
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język ketyjski^[1] (także: język kecki^[2], ros. кетский язык) – język zaliczany do rodziny jenisejskiej w obrębie hipotetycznych języków dene-jenisejskich. Według danych spisu ludności z 2010 r. ma 210 użytkowników (niewielka część grupy etnicznej)^[3]. Zamieszkują oni głównie region turuchański (ros. Туруханский район) Kraju Krasnojarskiego.

W użyciu jest także język rosyjski^[1]. Ketyjski jest silnie zagrożony wymarciem. Część osób ma negatywny stosunek do tego języka; doszło też do zaniku tradycyjnego stylu życia. Ketyjski jest nauczany w kilku szkołach^[3].

Brak ugruntowanego piśmiennictwa. Propozycja pisma na bazie alfabetu łacińskiego (z 1932 r.) nie przyjęła się^[1]. W nowszych czasach występuje zapis cyrylicki^[3].

Cechy języka

Ketyjski jest językiem tonalnym. Występuje w nim pięć tonów: glottalizowany, opadający, wysoko-równy, wznosząco-opadający i wznosząco-nagle opadający. Ton spoczywa generalnie na słowie, nie na sylabie. Większość słów jest jednosylabowa. Derywacja jest uboga: z sufiksów można wskazać -n/-ŋ dla liczby mnogiej (np. qòj „niedźwiedź” > qōn „niedźwiedzie”) oraz sufiks syngulatywny -dis (ūl „woda” > úldìs „kropla”), rozbudowana za to jest fleksja, co zbliża ketyjski do języków polisyntetycznych.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c WłodzimierzW. Wysoczański WłodzimierzW., O sytuacji językowej mniejszości etnicznych w byłym Związku Radzieckim, [w:] ZdzisławZ. Wąsik (red.), Studia Linguistica, t. XVI: Z zagadnień ekologii języka, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993 (Acta Universitatis Wratislaviensis nr 1455), s. 87–100, ISBN 83-229-0868-7, OCLC 32350399 (pol.), patrz s. 96.
↑ Słownik języka haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej: stan na dzień 31 grudnia 1992 r, Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1993, s. 262, ISBN 978-83-7009-128-6 [dostęp 2023-09-21] (pol.).
↑ ^a ^b ^c David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Ket, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).

Bibliografia

Edward J.E.J. Vajda Edward J.E.J., Ket, München: Lincom Europa, 2004 (Languages of the world 204), ISBN 3-89586-221-5, OCLC 57219514 (ang.).

[Wysoczanski1993-1] WłodzimierzW. Wysoczański WłodzimierzW., O sytuacji językowej mniejszości etnicznych w byłym Związku Radzieckim, [w:] ZdzisławZ. Wąsik (red.), Studia Linguistica, t. XVI: Z zagadnień ekologii języka, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993 (Acta Universitatis Wratislaviensis nr 1455), s. 87–100, ISBN 83-229-0868-7, OCLC 32350399 (pol.), patrz s. 96.

[BN1993-2] Słownik języka haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej: stan na dzień 31 grudnia 1992 r, Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1993, s. 262, ISBN 978-83-7009-128-6 [dostęp 2023-09-21] (pol.).

[Ethnologue-3] David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Ket, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).

[4] rewieństwo wątpliwe

[1]

[2]

[3]

[A]

Niwchijsko-ajnoskie^[A]	ajnuski niwchijski
Czukocko-kamczackie	alutorski czukocki itelmeński kerecki † koriacki
Jenisejskie	ariński † asański † ketyjski kottyjski † pumpokolski † jugh †
Jukagirskie	północny południowy