Jack Horner – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Zawód, zajęcie | paleontolog |
Narodowość | |
Alma Mater |
John „Jack” R. Horner (ur. 15 czerwca 1946 w Shelby) – amerykański paleontolog zajmujący się głównie dinozaurami, specjalizujący się w dinozaurach kaczodziobych, ich jajach, rozwoju osobniczym, zachowaniach rodzicielskich oraz histologii i ewolucji. John Horner studiował na Montana State University w Missouli, a obecnie jest kustoszem w Muzeum Gór Skalistych w Bozeman (Museum of the Rockies).
Dorobek naukowy
[edytuj | edytuj kod]Horner odkrył i jako pierwszy opisał wiele taksonów dinozaurów, m.in. majazaurę i orodroma, któremu na cześć swego przyjaciela, Boba Makeli, nadał naukową nazwę Orodromeus makelai. Jako jeden z pierwszych paleontologów twierdził, że niektóre z dinozaurów opiekowały się swoim potomstwem, co udowodnił na przykładzie majazaury. Przez wiele lat Horner był największym obrońcą tezy, wedle której tyranozaur nie był aktywnym drapieżnikiem, lecz padlinożercą[1][2][3]. Większość paleontologów nie zgadza się z Hornerem, twierdząc, że tyranozaur nie musiał być wyłącznie padlinożercą (sam Horner w późniejszych publikacjach również wycofał się z tej tezy). W 2000 Horner wraz z ekipą odkrył skamieniałości pięciu tyranozaurów, a trzech kolejnych następnego lata. Był wśród nich osobnik nazywany „C-Rex” lub „Celeste” (po żonie Hornera) – prawdopodobnie o około 10% większy od największego znanego dotychczas tyranozaura „Sue”[4]. W 2003 odnalazł kość udową należącą do przedstawiciela gatunku Tyrannosaurus rex, z której naukowcy w 2007 zdołali wyabstrahować białka[5]. Przypuszcza, że skamieniałości określane jako drakoreks i stygimoloch należą tak naprawdę do młodych i dorastających pachycefalozaurów[6].
Na jego cześć nazwano gatunki dinozaurów Anasazisaurus horneri i Achelousaurus horneri.
Horner opublikował ponad 100 prac i wiele artykułów naukowych oraz napisał 6 popularnonaukowych książek o dinozaurach (m.in. Dinosaurs Under the Big Sky i Dinosaur Lives).
W 2013 za osiągnięcia naukowe i wkład w rozwój paleontologii kręgowców otrzymał Medal Romera-Simpsona (Romer-Simpson Medal), przyznawany przez Society of Vertebrate Paleontology[7].
Przyjazd do Polski
[edytuj | edytuj kod]10 października 2007 odpowiadając na apel fundacji „Mam Marzenie” odwiedził w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach chorego na białaczkę, pasjonującego się dinozaurami 7-letniego Kubę Jurgasia[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J. R. Horner. Steak knives, beady eyes, and tiny little arms (a portrait of Tyrannosaurus as a scavenger). „The Paleontological Society Special Publication”. 7, s. 157–164, 1994.
- ↑ J. R. Horner, D. Lessem: The Complete T. rex: How Stunning New Discoveries Are Changing Our Understanding of the World's Most Famous Dinosaur. New York: Simon & Schuster, 1993, s. 235.
- ↑ Jonathan Amos: T. rex goes on trial. BBC. [dostęp 2008-12-05].
- ↑ Melissa Sogard: Jack Horner. Fact Monster. [dostęp 2008-12-05]. (ang.).
- ↑ John Noble Wilfor. Scientists Retrieve Proteins From Dinosaur Bone. „New York Times”, 12 kwietnia 2007. (ang.).
- ↑ JR Horner, MB Goodwin. Extreme Cranial Ontogeny in the Upper Cretaceous Dinosaur Pachycephalosaurus. „PLoS ONE”. 4 (10), s. e7626, 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0007626. (ang.).
- ↑ Evelyn Boswell: Horner wins lifetime achievement award from Society of Vertebrate Paleontology. Montana State University. [dostęp 2013-12-31]. (ang.).
- ↑ Judyta Watoła: Sławny badacz dinozaurów u chorego 7-latka. gazeta.pl. [dostęp 2008-10-21].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona internetowa Muzeum Gór Skalistych (Museum of the Rockies) (ang.)
- Relacja w Wiadomościach TVP z wizyty Jacka Hornera u Kuby Jurgasia