French
DeutschJan Sikora (filozof) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 1 czerwca 1930 |
| Data i miejsce śmierci | 6 marca 1991 |
| Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych | |
| Specjalność: filozofia, historia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | 1962 – filozofia, historia |
| Habilitacja | 19 listopada 1974 – filozofia |
| Profesura | 15 września 1988 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczlenia | Wyższa Szkoła Rolnicza w Olsztynie / Akademia Rolniczo-Techniczna w Olsztynie |
| Okres zatrudn. | 1955–1973 |
| Uczelnia | Wyższa Szkoła Nauczycielska (Pedagogiczna) w Olsztynie |
| Stanowisko | rektor (1969–1975, 1983–1986) |
| Okres zatrudn. | od 1969 |
| Konsul Generalny PRL w Lille | |
| Okres spraw. | 1 października 1975–1 września 1980 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   | |
Jan Sikora (ur. 1 czerwca 1930 w Markowiźnie[1], zm. 6 marca 1991 w Olsztynie[2]) – polski filozof i działacz partyjny, rektor Wyższej Szkoły Nauczycielskiej (Pedagogicznej) w Olsztynie (1969–1975, 1983–1986), konsul generalny PRL w Lille (1975–1981).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Mieszkał w Krzywej Wsi[3]. Uczył się w szkole powszechnej, następnie po wybuchu wojny w grupach samokształceniowych. Później kształcił się w Liceum Ogólnokształcącym w Nisku. Działał w Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” (1947–1948) oraz w Związku Młodzieży Polskiej (1948–1955)[4][1].
W 1950 rozpoczął studia I stopnia na Wydziale Dyplomatyczno-Konsularnym Akademii Nauk Politycznych (przekształconej w tym samym roku w Szkołę Główną Służby Zagranicznej), ukończył je w 1954. W 1955 uzyskał tytuł magistra historii na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, a w 1958 magistra filozofii na Wydziale Filozofii UW. Na Uniwersytecie Paryskim odbył staż (1960/61), po czym w 1962 uzyskał tamże doktorat nauk humanistycznych na podstawie napisanej pod kierunkiem Władysława Krajewskiego rozprawy Stosunek neopozytywizmu do metafizyki. 19 listopada 1974 otrzymał w Instytucie Filozofii Instytutu Pedagogicznego im. Lenina w Moskwie stopień doktora nauk filozoficznych na podstawie rozprawy Tvorčeskij marksizm i revizionizm (Teoretiko-funkcjonal’nyj analiz), w Polsce nostryfikowany jako równorzędny stopniowi doktora habilitowanego nauk filozoficznych[5][1].
Był zastępcą asystenta Katedrze Podstaw Marksizmu–Leninizmu przy SGSZ (1951–1954) i asystentem w Katedrze Podstaw Marksizmu–Leninizmu UW (1954–1955). Od 1955 mieszkał w Olsztynie, gdzie zorganizował Katedrę Filozofii w miejscowej Wyższej Szkole Rolniczej. Na tej uczelni w latach 1958–1969 był kolejno szefem Zakładu Podstaw Filozofii i Katedry Ekonomii Politycznej, a następnie wicedyrektorem Instytutu Nauk Społeczno–Politycznych WSR. Prowadził wykłady zlecone z filozofii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1967–1969). W marcu 1969 powierzono mu został utworzenie Wyższej Szkoły Nauczycielskiej w Olsztynie (od 1974 Wyższej Szkoły Pedagogicznej), gdzie następnie pełnił funkcję rektora w kadencjach: 1969–1972, 1972–1975, 1983–1984, 1984–1986. Równocześnie pozostawał kierownikiem Zakładu Nauk Filozoficzno-Społecznych[6][1]. Od 1 października 1975 do 1 września 1980 pełnił funkcję konsula generalnego w Lille. Powrócił następnie do Olsztyna i w latach 1983–1986 po raz ostatni kierował tamtejszą WSP[5][4], od 1981 także Zakładem Nauk Filozoficzno-Społecznych[6]. Od 1989 przebywał na urlopie naukowym, a następnie zdrowotnym[1].
Opublikował kilkadziesiąt artykułów (m.in. w „Studiach Filozoficznych” i „Ruchu Filozoficznym”) i kilka książek dotyczących głównie filozofii marksistowskiej, np. O przedmiocie filozofii (Olsztyn, 1959), poglądów Johanna Gottfrieda Herdera. Owocem jego pobytu w Lille była praca Ewolucja Polonii francuskiej (1988)[1].
Od 1950 działacz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Był m.in. członkiem egzekutywy OOP przy Wydziale Dyplomatyczno–Konsularnym SGSZ (1950–1953), I sekretarzem Komitetu Uczelnianego przy WSR (1961–1964), zastępcą członka i członkiem (1971–1975) Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Olsztynie[4] oraz i sekretarzem Komitetu Uczelnianego przy WSP[7][1]. Działał w różnych organizacjach społecznych, m.in. jako prezes zarządu okręgowego (1970–1975) oraz wojewódzkiego (1981–1985) Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, a także członek Prezydium Zarządu Głównego PTTK[5][1]. W 1962 założył olsztyńskie koło Polskiego Towarzystwa Filozoficznego[1].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w ubogiej chłopskiej rodzinie Franciszka i Stefanii z domu Smolak. W 1955 wziął ślub z Aleksandrą Haliną Sikorą, wykładowczynią ART w Olsztynie. Byli rodzicami Wandy i Janusza[1].
Pochowany na cmentarzu w Olsztynie-Gutkowie[2].
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[1]
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”[1]
- Nagroda ministra za działalność dydaktyczno-wychowawczą (pięciokrotnie)[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Tadeusz Oracki, Sikora Jan, „Polski słownik biograficzny”, Warszawa Kraków: Instytut historii im. Tadeusza Manteuffla, 1996, s. 408–409, ISBN 978-83-86301-28-7 [dostęp 2024-09-06].
- ↑ a b Jan Sikora. sejm-wielki.pl. [dostęp 2024-09-06].
- ↑ Jan Sikora 1930–1991. Towarzystwo Przyjaciół Kamienia. [dostęp 2024-09-06].
- ↑ a b c Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2020-04-13].
- ↑ a b c Jan Sikora. leksykonkultury.ceik.eu. [dostęp 2024-09-06].
- ↑ a b Tomasz Gajowniczek, Arkadiusz Żukowski. Z historii i współczesności olsztyńskiej politologi. „Forum Nauk Społecznych”. s. 170. ISSN 2956-6029.
- ↑ Witold Gieszczyński. Protesty studenckie w Olsztynie w 1981 roku. „Pamięć i Sprawiedliwość”, s. 214, 2004. ISSN 1427-7476.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Prof. dr hab. Jan Sikora, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-09-06].