Jan Wiatr – Wikipedia, wolna encyklopedia
Jan Wiatr (ok.1933) | |
kapral | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914-1920 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca | stolarz, warsztaty kolejowe w Nowym Sączu |
Odznaczenia | |
Jan Wiatr (ur. 15 grudnia 1895 w Stróżach Niżnych, zm. 20 sierpnia 1960 w Stróżach) – kapral rezerwy Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 15 grudnia 1895 w Stróżach Niżnych, w ówczesnym powiecie grybowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Stanisława i Antoniny z Biedroniów[1]. Uczęszczał do szkoły powszechnej 4 klasowej w Stróżach Wyżnych. Po zakończeniu nauki został wysłany przez ojca do przyuczenia zawodu stolarza w warsztacie stolarskim w Nowym Sączu gdzie pracował do wybuchu I wojny światowej.
2 września 1914, w wieku 19 lat, wstąpił ochotniczo do Legionów Polskich[2] (podczas zgłoszenia się w komisji wojskowej podał że ma 21 lat). Po dwóch tygodniach szkolenia został wysłany na front i brał udział działaniach wojennych. 10 maja 1915 podczas walk w Legionach Polskich został lekko ranny. W czasie kryzysu przysięgowego w listopadzie 1917 odmówił złożenia przysięgi na wierność wojskom Cesarstwa Niemiec i Austro-Węgier, pomimo odmowy złożenia przysięgi został przymusowo wysłany na front Włoski, gdzie uczestniczył w walkach. Podczas walk na froncie włoskim został wzięty do niewoli.
Podczas wojny polsko-bolszewickiej w stopniu bombardiera walczył w 3 baterii I Pułku Artylerii Legionów Polskich[3]. W 1920 na wniosek dowódcy pułku otrzymał najwyższe polskie odznaczenie wojskowe, Krzyż Srebrny Virtuti Militarii V klasy, w uzasadnieniu wniosku o odznaczenie napisano: ”Jako komendant patrolu telefonicznego baterii dał cały szereg dowodów, że obowiązek utrzymania łączności między batalionem a stanowiskiem obserwatorów cenił więcej niż życie ....”[4]. Między 4 a 6 lipca 1916 podczas ostrzału nieprzyjacielskiego artylerii i karabinów maszynowych naprawiał zerwane przewody telefoniczne, dzięki jego odwadze stała łączność z punktem obserwacyjnym umożliwiła przeprowadzanie skutecznego ostrzału przez polskie działa rosyjskich pozycji i skuteczne odparcie ataków wojsk rosyjskich. Po zakończeniu wojny powrócił do rodzinnych Stróż, ożenił się Emilią z d. Michalik, zatrudnił się na kolei, pracował jako pracownik fizyczny w służbie drogowej. W Stróżach należał do Związku Strzeleckiego gdzie pełnił funkcję instruktora[5].
Po wybuchu II wojny światowej pomimo trudnej sytuacji rodzinnej w czasie okupacji niemieckiej nie podjął pracy w kolejach niemieckich, dopiero po zakończeniu działań wojennych po 1945 podjął ponownie pracę na kolei gdzie pracował do osiągnięcia wieku emerytalnego. Zmarł 20 sierpnia 1960 r. w Stróżach i tam został pochowany na cmentarzu parafialnym.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7542 – 17 maja 1922[6][7][1]
- Krzyż Niepodległości – 16 marca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[8][9][10]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Marcin Gryboś: 134 lata uslug pocztowych i telekomunikacyjnych w Stróżach. Stróże. s. 10. [dostęp 2024-03-08].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 30 grudnia 1922, s. 946, jako plutonowy Jan Wiatr.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 28 czerwca 1930, s. 267, sprostowano stopień wojskowy.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-08].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Wiatr. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.13-843 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-02].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].