Jan Ziółek – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Ziółek

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	29 lipca 1931 Złaków Borowy
Data i miejsce śmierci	5 września 2009 Lublin
Profesor doktor habilitowany nauk historycznych
Specjalność: historia nowożytna powszechna i Polski XIX i XX w.
Alma Mater	KUL
Doktorat	1968 UW
Habilitacja	1979 KUL
Profesura	1988 / 1992
Profesor zwyczajny
Jednostka	Instytut Historii Wydziału Nauk Humanistycznych KUL
Odznaczenia

Jan Ziółek (ur. 29 lipca 1931 w Złakowie Borowym, zm. 5 września 2009 w Lublinie) – polski historyk, specjalizujący się w historii powszechnej i historii Polski XIX wieku, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Jego pradziadek był uczestnikiem powstania styczniowego (1863–1864), a ojciec brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920.

1 lutego 1952 został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (UBP) za antykomunistyczną działalność konspiracyjną. Przebywał w areszcie śledczym do 20 lutego 1952. 18 lutego 1952 został skazany na 9 lat więzienia przez Rejonowy Sąd Wojskowy w Łodzi za przynależność do nielegalnej organizacji antykomunistycznej w Łowiczu, zmierzającej do obalenia siłą władzy ludowej i ustroju komunistycznego. Został również pozbawiony praw obywatelskich i honorowych na okres 3 lat, a także orzeczono wobec niego całkowitą konfiskatę mienia. Część wyroku odbył w więzieniach UBP w Łodzi i w Centralnym Więzieniu w Sieradzu, a część przepracował w Kopalni Węgla Kamiennego im. Dymitrowa w Bytomiu. Wolność odzyskał w maju 1955.

W 1956 podjął studia na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – na kierunku historia – w Lublinie. Studia ukończył w 1961. Nadal był prześladowany przez władze komunistyczne. Na początku lat sześćdziesiątych XX w. zwolniono go oraz jego żonę z pracy w sektorze państwowym. W 1962 podjął pracę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim jako kierownik dziekanatu Wydziału Teologicznego i Wydziału Prawa Kanonicznego. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w 1968 na Uniwersytecie Warszawskim. 1 lutego 1969 rozpoczął pracę naukowo-dydaktyczną jako starszy asystent II Katedry Historii Nowożytnej KUL. W 1979 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wiosną 1981 otrzymał nominację na docenta. W 1981 wspierał moralnie i finansowo studentów aresztowanych za udział w listopadowym strajku okupacyjnym na KUL. W latach 1981–1987 był prodziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych KUL. W 1984 został powołany na stanowisko kierownika II Katedry Historii Nowożytnej KUL. W 1988 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego KUL, a w 1992 objął stanowisko profesora zwyczajnego.

Był członkiem Towarzystwa Naukowego KUL – zasiadał w jego zarządzie jako skarbnik, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Płockiego Towarzystwa Naukowego oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego – w latach 1988–1996 pełnił w nim funkcję wiceprezesa, a następnie był członkiem jego zarządu. Od 1992 pełnił również funkcję prezesa Fundacji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Anieli hr. Potulickiej. Był także członkiem Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Za działalność dydaktyczno-naukową otrzymał w 1999 specjalną nagrodę Rektora KUL.

Jego córką jest historyk Ewa Ziółek.

Jego dorobek naukowy liczy ponad 220 pozycji, w tym 9 książkowych. W latach 1983–2000 wypromował 110 magistrów i 12 doktorów. Zrecenzował 252 prace magisterskie i 21 doktorskich. Napisał także 4 recenzje profesorskie.

• Mobilizacja sił zbrojnych na lewobrzeżu Wisły 1830–1831 (1973)
• Stosunek Wielkiej Emigracji do dynastii Bonapartych (1980, rozprawa habilitacyjna)
• Konstytucja 3 Maja: kościelno-narodowe tradycje święta (1991, ISBN 83-85291-12-1)
• Studia nad myślą polityczną Wielkiej Emigracji: Napoleon I i Napoleon III (1995, ISBN 83-86668-22-9)
• Fundacja Potulicka im. Anieli hr. Potulickiej 1925–1948: historia i dokumenty (1998, ISBN 83-228-0697-3)
• Represje wobec uczestników wydarzeń w Katedrze Lubelskiej w 1949 roku (1999, współautor, ISBN 83-87703-41-9)
• Druga konspiracja niepodległościowa: tajne organizacje młodzieży szkolnej Lublina i Lubelszczyzny w latach 1945–1956 (2001, ISBN 83-7306-023-5)
• Moja wojna z bolszewikami 1919–1920 (2004, ISBN 83-7222-175-8)
• Żołnierze nieugięci : procesy członków Związku Więźniów Politycznych okresu komunistycznego w Lublinie (2006, ISBN 83-7306-281-5)
• Aniela hr. Potulicka i jej dzieło (2008, ISBN 978-83-7306-382-2)
• Fundacja KUL im. Anieli hr. Potulickiej 1948–2008 (2008, współautor, ISBN 978-83-7306-381-5)

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Medal „Pro Memoria”
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Krzyż Więźnia Politycznego
• Kombatancki Krzyż Zasługi
• Srebrna Honorowa Odznaka "Zasłużonemu dla Lublina"

• Archiwum Uniwersyteckie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Ziółek Jan, H-15345
• zespół Ciemnogród, Olimp. Materiały dot. KUL-u (1945–1962), Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Lublinie (A-IPN/OL), sygn. IPN Lu-08/267, t. 8, k. 137–138.
• Ojczyzna i Wolność. Prace ofiarowane Profesorowi Janowi Ziółkowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, praca zbiorowa pod red. Anny Barańskiej, Witolda Matwiejczyka, Ewy M. Ziółek, Copyright by Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000.

• Prof. dr hab. Jan Ziółek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-05-12] .
• Strona internetowa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego