Jarząb domowy – Wikipedia, wolna encyklopedia
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | jarząb domowy | ||
Nazwa systematyczna | |||
Sorbus domestica L. Sp. pl. 1:477. 1753 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Zasięg | |||
Jarząb domowy (Sorbus domestica L. lub (w zależności od ujęcia) Cormus domestica (L.) Spach) – gatunek drzew z rodziny różowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Gatunek występuje w południowej, środkowej i wschodniej Europie, w zachodniej części Azji (rejon Kaukazu) i północno-zachodniej Afryce[3][5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Dorasta do 13–15 m wysokości.
- Liście
- Nieparzystopierzaste o listkach kształtu jajowatego, spodem omszone.
- Kwiaty
- Podobne jak u gatunku jarząb pospolity (Sorbus aucuparia), lecz większe.
- Owoce
- Typu gruszkowatego w kolorze żółtym, od strony słonecznej przebarwiające się na czerwono.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek wyodrębniany jest do własnego, monotypowego rodzaju Cormus jako C. domestica (L.) Spach[5][6].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Owoce jadalne na surowo oraz pod postacią przetworów. Używane również na nalewki.
- Drzewo dostarcza drewna wykorzystywanego w meblarstwie i w snycerstwie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-20] (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-28].
- ↑ Sorbus domestica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Cormus domestica (L.) Spach. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-04].
- ↑ Alexander N. Sennikov, Arto Kurtto. A phylogenetic checklist of Sorbus s.l. (Rosaceae) in Europe. „Memoranda Societatis pro Fauna et Flora Fennica”. 93, s. 1–78, 2017.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Państwowe Wydawnictwa Rolnicze i Leśne. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 39567
- EoL: 636879
- EUNIS: 179168
- FloraWeb: 5704
- GBIF: 3013206
- identyfikator iNaturalist: 198878
- IPNI: 324828-2
- ITIS: 505296
- NCBI: 1155369
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): rjp-989
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:324828-2
- Tela Botanica: 65300
- identyfikator Tropicos: 27803722
- USDA PLANTS: SODO5
- CoL: 4YBC2