Jaszkotle – Wikipedia, wolna encyklopedia
przysiółek wsi | |
Kościół Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Jaszkotlu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Część miejscowości | |
Liczba ludności (31.12.2019) | 124[2] |
Strefa numeracyjna | 71 |
Kod pocztowy | 55-080[3] |
Tablice rejestracyjne | DWR |
SIMC | 0874934 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego | |
Położenie na mapie gminy Kąty Wrocławskie | |
51°03′25″N 16°54′08″E/51,056944 16,902222[1] |
Jaszkotle (niem. Jäschgüttel[4]) – przysiółek należący do wsi Gądów położonej w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie, niecałe 3 km na zachód od Wrocławia.
Na koniec 2017 r. Jaszkotle liczyły 124 mieszkańców[2].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość wzmiankowana w dokumentach po raz pierwszy w 1155 r. jako Iascotele. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie villa Jescocel oraz Jescoczil[5][6]. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie "Yeskotel" wymienia spisany ok. 1300 roku średniowieczny łaciński utwór opisujący żywot świętej Jadwigi Vita Sanctae Hedwigis[7].
Później występuje do XVI w. jako Iascorle (1245), Jascotel (1309), Jescotil (1314), Jeskutil (1318, 1350), Jeschoczel (1335), Jescotel (1350), Jeschkittel (1485). Przed II wojną światową niemiecka nazwa Jäschgüttel.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W XII-XIII w. należała do posiadłości biskupstwa wrocławskiego. W 1293 r. zakupiona od biskupa Jana Romki przez wrocławskiego mieszczanina Heydenricusa de Mulnheim i lokowana na prawie niemieckim. Co najmniej od tegoż roku okoliczne ziemie były własnością alodialną rodziny Reste von der Wede. W latach 1339–1354 majątek poświadczony jako własność mieszczanina wrocławskiego Konrada Uhlenbrucha, a w latach 1354-1362 innego mieszczanina z Wrocławia Sidelinusa Scheitlera. Później, do 1810 r., folwark należał do katedry wrocławskiej.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[8]:
- kościół parafialny Wniebowstąpienia Pana Jezusa. Pierwszy kościół we wsi poświadczony od 1309 r. Obecny, został wzniesiony w 1473 r. - XV w. (data 1473 i znak kamieniarski na zworniku w prezbiterium), a rozbudowany na początku XVI w. W 1573 r. został przejęty przez protestantów, a w 1653 r. ponownie przez katolików. Kościół ma charakter gotycki, położony jest na warownym cmentarzu. Murowany z cegły, orientowany
- mur obronny cmentarza, z pierwszej poł. XVIII w., 1893 r.
- toskańska kolumna morowa z 1668 r. przed murem cmentarza kościelnego[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 45311
- ↑ a b Spis miejscowości i statystyka ludności na dzień 2019-12-31 [online], Gmina Kąty Wrocławskie, 31 grudnia 2019 [dostęp 2020-09-18] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 256 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Przewodnik po historii izabytkach Gminy Kąty Wrocławskie, str. 64, Dorota Grygiel, 2012
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ "Monumenta Poloniae Historica", Tom IV, Akademia Umiejętności w Krakowie, Lwów 1884, "Vita Sanctae Hedwigis", str. 614.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 230. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Kolumna morowa w Jaszkotlach. Kapliczki i krzyże przydrożne. [dostęp 2013-05-31].