Johan Svendsen – Wikipedia, wolna encyklopedia
Imię i nazwisko | Johan Severin Svendsen |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
Johan Severin Svendsen (ur. 30 września 1840 w Oslo, zm. 14 czerwca 1911 w Kopenhadze[1][2]) – norweski kompozytor i dyrygent.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn muzyka wojskowego, który nauczył syna gry na skrzypcach, klarnecie i flecie[1][2]. W wieku 9 lat został członkiem orkiestry tanecznej w Oslo, mając 11 lat komponował dla niej tańce i marsze[1]. W 1855 roku wstąpił do armii, gdzie grał na klarnecie w orkiestrze wojskowej[1][2]. W latach 1857–1859 uczestniczył w koncertach abonamentowych jako skrzypek orkiestry teatralnej, a w 1860 roku debiutował w Bergen jako dyrygent[1]. Pobierał lekcje gry na skrzypcach u Fredrika Ursina i Carla Arnolda[1][2]. W latach 1863–1867, dzięki otrzymanemu stypendium królewskiemu, studiował w konserwatorium w Lipsku u Ferdinanda Davida, Moritza Hauptmanna, Ernsta Friedricha Richtera i Carla Reineckego[2]. Studia ukończył z pierwszą nagrodą za kompozycję[2]. W 1867 roku dał koncert w rodzinnym Oslo, jednak pomimo pozytywnej opinii ze strony Edvarda Griega spotkał się z chłodnym przyjęciem i wrócił do Lipska[2]. W latach 1868–1870 przebywał w Paryżu[1]. W 1871 roku odwiedził Nowy Jork, gdzie poślubił poznaną wcześniej w Paryżu amerykańską pianistkę Sarę Levett[1][2]. Po powrocie do Lipska został koncertmistrzem orkiestry Euterpe[1][2].
W 1872 roku wziął udział jako skrzypek w prowadzonym przez Richarda Wagnera wykonaniu IX symfonii Ludwiga van Beethovena z okazji otwarcia Teatru Operowego w Bayreuth[1][2]. W latach 1872–1877 dyrygował koncertami norweskiego towarzystwa muzycznego w Oslo[1][2]. W 1874 roku otrzymał roczną pensję rządową[1][2]. W kolejnych latach odwiedził Rzym (1877–1878) i Londyn (1878), następnie po ponownym pobycie w Paryżu powrócił w 1880 roku do Oslo[2]. Od 1883 roku mieszkał w Kopenhadze, gdzie był dyrygentem opery królewskiej i organizatorem corocznych koncertów symfonicznych[1]. Gościnnie występował w Wiedniu, Petersburgu, Moskwie, Helsinkach, Brukseli, Paryżu i Londynie[1][2]. W 1901 roku rozwiódł się ze swoją pierwszą żoną i poślubił tancerkę Juliette Haase[2]. W 1908 roku przeszedł na emeryturę[1][2].
Odznaczony został krzyżem kawalerskim norweskiego Orderu Świętego Olafa oraz komandorią duńskiego Orderu Danebroga i złotym Medalem Zasługi[3].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Był najważniejszą obok Edvarda Griega postacią norweskiego życia muzycznego XIX wieku[1] i podobnie jak on był reprezentantem szkoły narodowej w duchu romantycznym, preferując jednak w przeciwieństwie do niego duże formy orkiestrowe[2]. Był pierwszym norweskim symfonikiem[2]. Przejawiał jednak większe zainteresowanie wykonawstwem niż twórczością[1]. Był wysoko ceniony przez współczesnych jako dyrygent[1].
Wybrane kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
Utwory orkiestrowe
- Kaprys na skrzypce i orkiestrę (1863)
- 2 symfonie (I D-dur 1867, II B-dur 1874)
- introdukcja symfoniczna do sztuki Bjørnstjerna Bjørnsona Sigurd Slembe (1872)
- epizod symfoniczny Karneval i Paris (1872)
- marsz żałobny dla króla Karola XV (1872)
- Festival Polonaise (1873)
- marsz koronacyjny dla króla Oskara II (1873)
- legenda symfoniczna Zorahayda (1874)
- Norsk kunstnerkarneval (1874)
- fantazja symfoniczna Romeo og Julie (1876)
- 4 rapsodie norweskie (1876)
- Koncert skrzypcowy A-dur (1870)
- Koncert wiolonczelowy d-moll (1870)
- Romans na skrzypce i orkiestrę (1881)
- Polonaise (1882)
- Andante funèbre (1894)
- Preludium (1898)
- wariacje na temat norweskiej pieśni ludowej I fjol gjætt’e gjeitinn na orkiestrę smyczkową (1874)
Utwory kameralne
- Oktet smyczkowy A-dur (1866)
- Kwintet smyczkowy C-dur (1867)
- Kwartet smyczkowy a-moll (1865)
Utwory fortepianowe
- polka Anna (1854)
- walc Til saeters (1856)
Utwory wokalno-instrumentalne
- 2 pieśni na głos i fortepian (1878, 1880)
- 5 pieśni na głos i fortepian (1879)
- 4 pieśni na głos i fortepian (1879)
- 4 kantaty (1881, 1881, 1884, 1892)
- Hymn (1892)
Balet
- Foraaret kommer (1892)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 205–206. ISBN 978-83-224-0866-7.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3548–3549. ISBN 0-02-865571-0.
- ↑ Johan Svendsen. Norsk Biografisk Leksikon. [dostęp 2020-08-11]. (norw.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Johan Svendsen – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 0000000109192174
- VIAF: 79167821
- LCCN: n80137555
- GND: 119013754
- NDL: 001164277
- LIBRIS: 1zcgl2ck1bpzxjs
- BnF: 13900205d
- SUDOC: 034765611
- SBN: ATMV002512
- NKC: jn19990008375
- BNE: XX1558123
- NTA: 072519894
- BIBSYS: 90176855
- CiNii: DA11951809
- Open Library: OL4693502A
- PLWABN: 9810649713505606
- NUKAT: n2006116967
- J9U: 987007278482205171
- LNB: 000147164
- NSK: 000666736
- LIH: LNB:Jmc;=Bq
- RISM: people/176065