Jonathan Lethem – Wikipedia, wolna encyklopedia
Jonathan Lethem w grudniu 2008 | |
Imię i nazwisko | Jonathan Allen Lethem |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Strona internetowa |
Jonathan Allen Lethem (ur. 19 lutego 1964) – amerykański pisarz i eseista. Rozpoczynał utworami z pogranicza fantastyki i kryminału, obecnie tworzy głównie literaturę głównego nurtu oraz eseje.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 19 lutego 1964 w Brooklynie w Nowym Jorku. Był najstarszym z trójki rodzeństwa: jego brat, Blake, jest artystą, a siostra Mara – fotografką i pisarką. W młodości chciał pójść w ślady swojego ojca, awangardowego artysty Richarda Lethema, i zostać malarzem. Uczył się w Fiorello H. LaGuardia High School of Music & Art and Performing Arts[1], a od 1982 studiował w Bennington College w Vermoncie[2]. Podczas nauki na drugim roku zdał sobie sprawę, że bardziej interesuje go pisarstwo niż sztuka. W 1984 opuścił szkołę i pojechał autostopem do Berkeley w Kalifornii, co określa jako „jedną z najgłupszych i najbardziej pamiętnych rzeczy, jakie zrobił w życiu”[3]. Pracował tam jako sprzedawca w antykwariatach, pisząc w wolnym czasie. W 1996 roku wrócił do Nowego Jorku, by na stałe zamieszkać na Brooklynie[3].
Był żonaty i rozwodził się dwa razy: z pisarką i artystką Shelley Jackson (1987–1997) i kanadyjską producentką filmów Julią Rosenberg (2002–2004)[4][5]. Z trzecią żoną, Amy Barrett, jest do dziś. Mają syna Everetta Barretta Lethema (ur. 23 maja 2007)[6].
Twórczość[7]
[edytuj | edytuj kod]Powieści
[edytuj | edytuj kod]- Pistolet z pozytywką (Gun, with Occasional Music) (1994, wyd. polskie ZYSK i Sp-ka, 1998, tłum. Mirosław P. Jabłoński)
- Amnesia Moon (1995, wyd. polskie ZYSK i Sp-ka, 1998, tłum. Mirosław P. Jabłoński)
- Kiedy wspięła się na stół (As She Climbed Across the Table) (1997, wyd. polskie ZYSK i Sp-ka, 2003, tłum. Mirosław P. Jabłoński)
- Girl in Landscape (1998)
- Osierocony Brooklyn (Motherless Brooklyn) (1999, wyd. polskie 2002)
- Twierdza Samotności (The Fortress of Solitude) (2003, wyd. polskie 2007)
- You Don’t Love Me Yet (2007)
- Chronic City (2009)
- Dissident Gardens (2013)
- A Gambler's Anatomy (2016)
Zbiory
[edytuj | edytuj kod]- The Wall of the Sky, The Wall of the Eye (1996)
- Kafka Americana, współautor: Carter Scholz (1999)
- Men and Cartoons (2004)
- The Disappointment Artist – eseje (2005)
- How We Got Insipid (2006)
- Lucky Alan and Other Stories (2015)[37]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]Zdobyte[8]
[edytuj | edytuj kod]- 1995: Nagroda Locusa za debiut powieściowy (Pistolet z pozytywką)
- 1995: Nagroda Williama L. Crawforda za Pistolet z pozytywką
- 1997: World Fantasy Award za najlepszą kolekcję (The Wall of the Sky, the Wall of the Eye)
- 1999: National Book Critics Circle Award za Osierocony Brooklyn
- 2000: Złoty Sztylet za Osierocony Brooklyn
- 2005: MacArthur Fellowship
Nominacje
[edytuj | edytuj kod]- 1991: Nebula za najlepszą miniaturę literacką (Szczęśliwy Człowiek)
- 1994: Nebula za najlepszą powieść (Pistolet z pozytywką)
- 1996: Nebula za najlepsze opowiadanie (Five Fucks)
- 1996: World Fantasy Award za najlepszą nowelę (The Insipid Profession of Jonathan Hornebom)
- 2000: Nebula za najlepszą nowelę (Ninety Percent of Everything, współautorzy: James Patrick Kelly i John Kessel )
- 2005: International IMPAC Dublin Literary Award za Twierdza Samotności
Film
[edytuj | edytuj kod]Na 2013 rok planowana jest premiera filmu Osierocony Brooklyn, opartego na powieści Lethema o tym samym tytule. Reżyserem, współautorem scenariusza i odtwórcą głównej roli jest Edward Norton[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Profil na stronie wydawnictwa Zysk i S-ka, dostęp: 2009-05-27.
- ↑ Profil w MacArthur Foundation, 2005-09, dostęp: 2009-05-27.
- ↑ a b Fiona Kelleghan, Private Hells and Radical Doubts: An Interview with Jonathan Lethem, 1998-07, dostęp: 2009-05-27.
- ↑ Aida Edemariam, The borrower, The Guardian, 2007-07-02, dostęp: 2009-05-27.
- ↑ Jonathan Lethem – filmografia, dostęp: 2009-05-27.
- ↑ Nelle Gretzinger, "The brooklyn fridge: Jonathan Lethem", 2007, dostęp: 2009-05-27.
- ↑ Jonathan Lethem: bibliography. jonathanlethem.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-23)]., dostęp: 2009-05-27.
- ↑ Fiona Kelleghan, Jonathan (Allen) Lethem Biography, dostęp: 2009-05-27.
- ↑ Osierocony Brooklyn w filmweb.pl, dostęp: 2009-05-27
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000120961819
- VIAF: 56745677
- LCCN: n93046269
- GND: 12866309X
- NDL: 00514580
- BnF: 13077085x
- SUDOC: 057366187
- SBN: VIAV101453
- NKC: xx0084564
- BNE: XX1169115
- NTA: 204054389
- CiNii: DA15422752
- Open Library: OL21767A
- PLWABN: 9810592377805606
- NUKAT: n98004376
- J9U: 987007264453205171
- CANTIC: a11043192
- KRNLK: KAC200712711