Juozas Tallat-Kelpša – Wikipedia, wolna encyklopedia

Juozas Tallat-Kelpša
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1889
Kalnujai

Pochodzenie

litewskie

Data i miejsce śmierci

5 lutego 1949
Kowno

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, dyrygent

Odznaczenia
Nagroda Stalinowska

Juozas Tallat-Kelpša (ur. 1 stycznia 1889 w Kalnujai, zm. 5 lutego 1949 w Kownie[1]) – litewski kompozytor i dyrygent.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Uczył się gry na wiolonczeli w szkole muzycznej w Wilnie[1]. W latach 1907–1916 kształcił się w Konserwatorium Petersbuskim[1], w trakcie studiów zorganizował i prowadził chór litewski[2]. W 1909 roku wystawił w Wilnie operę Mikasa Petrauskasa Birutė[2]. W latach 1919–1920 uczył w gimnazjum w Wilnie, był członkiem komisariatu oświaty[2]. Od 1920 roku mieszkał w Kownie[1][2]. Zorganizował tam pierwszy litewski teatr operowy[2][3], w którym 31 grudnia 1920 roku poprowadził pierwsze przedstawienie (Traviata Giuseppe Verdiego)[2]. Dyrygował tym teatrem od chwili jego powstania do 1941 roku i ponownie od 1944 do 1948 roku[1]. Od 1920 roku uczył też w kowieńskiej szkole muzycznej, w 1933 roku przekształconej w konserwatorium[1].

Po aneksji Litwy przez ZSRR zaangażowany był w proces sowietyzacji kraju[3]. Od 1948 roku wykładał w konserwatorium w Wilnie[2]. Był członkiem i prezesem zarządu Związku Kompozytorów Litewskiej SRR[2]. W 1948 roku otrzymał Nagrodę Stalinowską[1] za Kantatę o Stalinie (Kantata apie Staliną)[4]. Został pochowany na wileńskim cmentarzu Na Rossie[2].

Komponował utwory orkiestrowe, fortepianowe i chóralne[1], był autorem pierwszej litewskiej suity na instrumenty dęte[2]. Wydał zbiór pieśni ludowych[1][2]. Jako dyrygent przygotował i poprowadził inscenizacje 25 oper[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3577–3578. ISBN 0-02-865571-0.
  2. a b c d e f g h i j k l Mały leksykon wileńskiej Rossy. Wilno: Wydawnictwo Polskie w Wilnie, 1998, s. 37. ISBN 9986-542-07-3.
  3. a b Grzegorz Błaszczyk: Litwa współczesna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 202. ISBN 83-01-10667-0.
  4. Grzegorz Błaszczyk: Litwa współczesna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 207. ISBN 83-01-10667-0.