Kądziel – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kądziel – w przemyśle włókienniczym pęk włókien (lnianych, konopnych lub wełnianych) do przędzenia, umocowany na krążku przęślicy lub kołowrotku^[1].

Przędzeniem ręcznym zajmowały się najczęściej kobiety. Prządka wyciągała z kądzieli pasemka włókien i zwilżała jej śliną, aby włókna lepiej się skręcały. Po przymocowaniu końcówki przędzionej nici do wrzeciona wprawiała go w ruch wirowy. Wrzeciono naprężało i skręcało nić. Do przędzenia używano później pierwszego urządzenia mechanicznego, jakim był kołowrotek^[2].

Zwyczaj panujący w niektórych okolicach Polski wymagał, by pannie młodej wręczano kądziel na znak, iż odtąd przędzą wykonaną przez siebie będzie okrywać rodzinę^[3].

To również staropolski określnik stopnia pokrewieństwa w linii żeńskiej („po kądzieli”)^[3].

Przypisy

↑ Słownik języka polskiego (red. Mieczysław Szymczak). T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1978.
↑ Jadwiga Chruszczyńska, Ewa Orlińska-Mianowska: Tkaniny dekoracyjne, przewodnik dla kolekcjonerów. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2009, ISBN 978-83-213-4566-6.
↑ ^a ^b Zygmunt Gloger: Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1985, ISBN 83-214-0411-1.

[sjp-1] Słownik języka polskiego (red. Mieczysław Szymczak). T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1978.

[td-2] Jadwiga Chruszczyńska, Ewa Orlińska-Mianowska: Tkaniny dekoracyjne, przewodnik dla kolekcjonerów. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2009, ISBN 978-83-213-4566-6.

[eg-3] Zygmunt Gloger: Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 3. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1985, ISBN 83-214-0411-1.

[1]

[2]

[3]