Kanefora – Wikipedia, wolna encyklopedia

Głowa kanefory z Delf

Kanefora (stgr. κανηφόρος, od κάνεον – „kosz” i φέρω – „niosę”) – motyw dekoracyjny w malarstwie albo podpora architektoniczna w rzeźbie, przedstawiająca postać kobiety lub dziewczyny niosącej na głowie lub ramionach kosz (kalatos) z kwiatami bądź owocami[1][2].

Postać wzorowana na uczestniczkach procesji kultowych (np. panatenajskiej) w starożytnej Grecji, niosących w koszach dary ofiarne lub sakralne przedmioty (chłopca będącego uczestnikiem procesji nazywano kaneforos)[3]. Kosz na głowie kobiety (kalatos) w architekturze starożytnej Grecji spełniał często rolę głowicy kolumny[4]. Kanefory były częstym tematem w malarstwie wazowym, wykonywano je także jako dekoracje reliefowe[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Sztuka świata. T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
  2. Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (red. Zdzisław Piszczek). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1988, ISBN 83-01-03529-3.
  3. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
  4. Władysław Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1989.
  5. Encyklopedia sztuki starożytnej. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1974.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]