Kasper Weigel – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
profesor nauk technicznych | |
Specjalność: geodezja, miernictwo | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Habilitacja | |
Profesura | |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia | |
Okres zatrudn. | 1908-1941 |
Rektor Politechniki Lwowskiej | |
Odznaczenia | |
Kasper Weigel (ur. 10 czerwca 1880 we Lwowie, zm. 4 lipca 1941 tamże) – polski geodeta, profesor, rektor Politechniki Lwowskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu II Gimnazjum we Lwowie (1898) studiował na Wydziale Inżynierii Politechniki Lwowskiej (1898–1903). Po okresie pracy inżynierskiej (budowa kolei Lwów – Podhajce) został w 1908 wykładowcą w Katedrze Miernictwa swojej macierzystej uczelni. W 1909 obronił doktorat, w 1911 habilitował się i rozpoczął wykłady z miernictwa oraz rachunku wyrównawczego, od 1912 był profesorem nadzwyczajnym, a od 1918 zwyczajnym[1]. W czasie I wojny światowej kontynuował w Wiedniu działalność dydaktyczną dla studentów nieuczestniczących bezpośrednio w działaniach wojennych (w ramach Komitetu Techników Polskich założonego w 1915).
Po I wojnie światowej był profesorem Politechniki Lwowskiej (z tytułem profesora zwyczajnego), kierownikiem Katedry Miernictwa, dziekanem Wydziału Inżynierii Lądowej (1920), w roku akademickim 1929/1930 rektorem[2]. Prowadził także kursy fotogrametryczne dla oficerów lotnictwa. Wykonywał pionierskie w Polsce pomiary metodą fotogrametryczną. Interesował się szczególnie rachunkiem wyrównawczym, ze szczególnym uwzględnieniem sieci geodezyjnych: światowych, krajowych i lokalnych. Współorganizował państwową służbę geodezyjną w Polsce. Został członkiem założycielem powołanego w 1938 Stowarzyszenia „Towarzystwo Budowy Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa”[3]. W połowie 1935 został mianowany członkiem Okręgowej Komisji Wyborczej nr 71 we Lwowie przed wyborami parlamentarnymi w 1935[4].
W okresie sowieckiej okupacji Lwowa nadal prowadził działalność naukową. W sierpniu 1940 był gościem Wszechzwiązkowego Komitetu ds. Nauki ZSRR w Moskwie[5]. Był kandydatem w grudniowych wyborach do rad obwodowych i miejskich sowieckiego Lwowa – 15 grudnia 1940[6]. Został zamordowany przez Niemców w grupie polskich profesorów lwowskich uczelni na Wzgórzach Wuleckich w nocy z 3 na 4 lipca 1941 wraz z jedynym, 33-letnim synem Józefem.
Jego postać jest patronem Katedry Geodezji na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Rzeszowskiej.
Pełnione funkcje
[edytuj | edytuj kod]- kierował sekcją miernictwa w Ministerstwie Robót Publicznych (1919) oraz wchodził w skład Państwowej Rady Mierniczej,
- prezes sekcji Komitetu Geodezyjnej PAU,
- członek zwyczajny Akademii Nauk Technicznych i innych towarzystw naukowych,
- współzałożyciel i pierwszy prezes Polskiego Towarzystwa Fotogrametrycznego (1930–1939)
- członek Stałej Międzynarodowej Unii Geodezyjno-Geofizycznej, uczestnik kongresów, gdzie reprezentował środowisko polskich geodetów.
Działał również społecznie na Politechnice, sprawował funkcję kuratora chóru studentów (na potrzeby tego chóru komponował utwory) oraz kuratora Bratniej Pomocy Studentów.
Publikacje (wybór)
[edytuj | edytuj kod]Wydał ponad 30 prac naukowych, w tym:
- Wykreślne wyrównanie przy trygonometrycznym oznaczaniu punktów przez wcinanie (1910)
- Rachunek wyrównawczy wedle metody najmniejszych kwadratów oraz jego zastosowania przy rozmierzaniu kraju (1923)
- Zastosowanie spostrzeżeń zawarunkowanych z niewiadomymi w triangulacji (1924)
- Nowa metoda wyrównania triangulacyjnych sieci wieńcowych (1928)
- Geodezja (miernictwo) (1938)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[7]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1933)[8]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jerzy Krawczyk: Lwowska Szkoła Geodezyjna. Warszawa: Zespół Historii Geodezji PAN, SGP, 1991, s. 20.
- ↑ Rektor Politechniki Lwowskiej. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 129 z 8 czerwca 1929.
- ↑ Statut Stowarzyszenia Towarzystwo Budowy Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa. Lwów: 1938, s. 13.
- ↑ Dział urzędowy. 87. Ogłoszenie. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 14, s. 120, 25 lipca 1934.
- ↑ Dzieje najnowsze Tom 14, PAN, 1983.
- ↑ Eugeniusz Duraczyński, Polska 1939–1945: dzieje polityczne, wyd. Bellona. 1999 s. 83.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 466 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowania młodzieży w duchu patriotycznym, położone w latach 1905–1918”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi na polu pracy wojskowo-geograficznej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zygmunt Albert Kaźń profesorów lwowskich – lipiec 1941 / studia oraz relacje i dokumenty zebrane i oprac. przez Zygmunta Alberta Wrocław 1989, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, ISBN 83-229-0351-0 wersja elektroniczna.
- Andrzej Śródka, Uczeni Polscy XIX i XX stulecia, Tom IV S-Ż, Agencja Wydawnicza „Aries”, Warszawa 1998.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Lwowska Szkoła Geodezyjna
- Dzieła Kaspra Weigela w bibliotece Polona