Kościół Świętego Krzyża w Lublinie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kościół Świętego Krzyża w Lublinie

kościół akademicki
Kościół św. Krzyża w Lublinie
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miejscowość	Lublin
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	Świętego Krzyża
Historia Data zakończenia budowy przed 1623, 1934–1935
Dane świątyni Architekt Marian Lalewicz Świątynia • materiał bud. • cegła Liczba naw 1 Organy • liczba głosów • liczba manuałów 22[1] 2
Położenie na mapie Polski Kościół Świętego Krzyża w Lublinie
Położenie na mapie województwa lubelskiego Kościół Świętego Krzyża w Lublinie
Położenie na mapie Lublina Kościół Świętego Krzyża w Lublinie
51°14′49″N 22°32′40″E/51,246944 22,544444
Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Świętego Krzyża w Lublinie (kościół akademicki KUL) – rzymskokatolicki kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża przy ulicy Idziego Radziszewskiego 7 w Lublinie, w archidiecezji lubelskiej. Pierwotny kościół powstał według legendy w 1434, kiedy to gdański kupiec Henryk próbował ukraść lubelską relikwię drzewa Krzyża Świętego z kościoła dominikanów. Pod osłoną nocy chciał wywieźć relikwię z miasta, ale już poza murami woły stanęły i nie chciały dalej ciągnąć wozu. Przerażony Henryk zawrócił do miasta, oddał relikwię, a następnie ufundował w miejscu cudownego zdarzenia drewniany kościół. Pierwotny kościół istniał do początku XVII wieku, kiedy to rajcy Lublina zapragnęli utworzyć w dużym już wówczas mieście drugą parafię, w związku z czym na miejscu starego drewnianego kościoła św. Krzyża wystawili nowy, murowany. Do utworzenia drugiej parafii w Lublinie wówczas nie doszło, w zamian za to powiększono stan osobowy duchowieństwa lubelskiej fary św. Michała, a kościół św. Krzyża pod koniec XVII wieku został przejęty przez dominikanów obserwantów, którzy wybudowali przy nim klasztor^[2]. Zakonnicy przebywali w tym miejscu do III rozbioru Polski, po którym rząd austriacki skasował "nieużyteczne" klasztory (pozostawiając tylko te, które np. prowadziły działalność szkolną, jak pijarzy). Lubelski klasztor dominikanów obserwantów zamieniono na koszary, rozbudowując go znacznie. Koszary tzw. Świętokrzyskie (od wezwania kościoła) mieściły się w nim do pocz. lat 20. XX wieku, kiedy to budynki oddano w użytkowanie nowo powstałemu Uniwersytetowi Lubelskiemu (obecnie KUL), który mieści się tam do dziś. W latach międzywojennych budynki zespołu, zwłaszcza kościół, zostały odnowione i częściowo przebudowane pod kierunkiem i według projektów Mariana Lalewicza.