Kopyl – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kopyl
Капыль
Ilustracja
Centrum miasta
Herb Flaga
Herb flaga Kopyla
Państwo

 Białoruś

Obwód

 miński

Populacja (2010)
• liczba ludności


9900[1]

Nr kierunkowy

+375 1719

Kod pocztowy

223910, 223927

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kopyl”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kopyl”
Ziemia53°09′00″N 27°05′30″E/53,150000 27,091667

Kopyl (biał. Капыль, Kapyl) – miasto na Białorusi w obwodzie mińskim, centrum administracyjne rejonu kopylskiego; 9,9 tys. mieszkańców (2010).

Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie nowogródzkim województwa nowogródzkiego[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Kościół Apostołów Piotra i Pawła ok. 1914 (niezachowany)

W 1596 roku miejsce koncentracji szlachty powiatu nowogródzkiego na wyprawę przeciwko Kozakom Nalewajki, na którą to koncentrację stawiły się sotnie m.in. Augustyna Czarkowskiego, Hrehora Wnichowskiego, Adama Chreptowicza, Marina Okunia, Mikołaja Woyny[3].

Prawa miejskie magdeburskie nadał miejscowości król Polski Jan II Kazimierz Waza w 1652[4].

W latach 1919–1920 pod zarządem polskim, przynależał administracyjnie do powiatu słuckiego okręgu mińskiego Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich.

Do początku lat 20. XX wieku w Kopylu stał katolicki kościół św. Rocha. Po włączeniu miasta do Białoruskiej SRR bolszewicy zamknęli, a potem zburzyli kościół. Na początku lat 30. na jego miejscu został wzniesiony budynek rejonowego oddziału NKWD. Zdaniem historyków w jego piwnicach wykonywano wyroki śmierci. Ze względu na pograniczny charakter, w mieście dokonywano wysiedleń i represji ludności polskiej oraz szczególnie prześladowano przeciwników politycznych. Swoje apogeum represje osiągnęły na przełomie 1937 i 1938 roku. Według oficjalnych danych w tym okresie w Kopylu i jego otoczeniu rozstrzelano 83 osoby, jednak zdaniem historyków, liczba ta była większa. Budynek NKWD w Kopylu został zniszczony w czasie niemieckiej okupacji w latach 1941–1944 i już go nie odbudowano[5].

Podczas okupacji hitlerowskiej, w lipcu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1500 osób. 23 lipca 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano. Sprawcami zbrodni byli Niemcy oraz białoruska policja i bałtyckie formacje SS[6].

Pomniki

[edytuj | edytuj kod]
  • Krzyż ofiar represji lat 20.–80. – drewniany, sześciometrowy, sześcioramienny krzyż z napisem w języku białoruskim: Swiataja pamiać / achwiaram / represij / 20–80 hadou. / Udziacznyja / naszczadki (pol. Święta pamięć ofiarom represji lat 20.–80. Wdzęczni potomkowie). Znajduje się na placu Lenina, na miejscu dawnego budynku NKWD[5].
  • Tablica pamiątkowa poświęcona Zmicierowi Żyłunowiczowi – znajduje się na ścianie domu, w którym się urodził, na ul. Żyłunowicza 39. Została umieszczona w 1995 roku z inicjatywy administracji rejonu kopylskiego. Znajduje się na niej napis w języku białoruskim: U hetym domie naradziusia wiadomy piśmiennik i hramadska-palityczny dziejacz, starszynia rewalucyjnaha rabocza-sialanskaha urada Biełarusi 1919 h. / Ciszka Hartny (Z. H. Żyłunowicz) 1887–1937 (pol. W tym domu urodził się znany pisarz i działacz społeczno-polityczny, przewodniczący rewolucyjnego robotniczo-chłopskiego rządu Białorusi 1919 r. / Ciszka Hartny (Z. H. Żyłunowicz) 1887–1937)[7].

Urodzeni w Kopylu

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
  2. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 100.
  3. Acta historica res gestas Kozacorum Ukrainensium illustrantia, tom I, Lwów 1908
  4. Kopyl, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 387.
  5. a b Heidenreich 2011 ↓, s. 197–198.
  6. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1212.
  7. Heidenreich 2011 ↓, s. 196–197.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]