Kordon (wojsko) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy pojęcia z dziedziny strategii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Kordon (fr. cordon, wł. cordone) – w dawnym języku wojskowym równomierne ugrupowanie strategiczne oddziałów w jednej wąskiej linii, które w teoretycznym założeniu miało na celu dać możliwość obrony na każdym punkcie tego ugrupowania^[1].

Przy zastosowaniu kordonowego systemu ugrupowania strategicznego oddziały były wyciągnięte jakby sznurem (stąd nazwa), który zamyka dostęp do bronionego przez kordon obszaru.

System kordonowy obrony powstał w połowie XVII wieku we Francji na skutek wprowadzenia przez Franciszka Michała le Tellier, markiza de Louvois systemu zaopatrywania wojska z magazynów i związanego z nim tak zwanego systemu pięciomarszowego, gdyż dzięki niemożności oddalenia się oddziałów dalej jak na pięć marszów dziennie od magazynów pojawiła się konieczność ich obrony, a w związku z tym i konieczność równomiernego ugrupowania armii na kierunkach, prowadzących ku magazynom. Powstał w ten sposób system strategiczny sztywny, pozbawiony idei manewru w wielkim stylu i bardzo wrażliwy na zaatakowanie linii komunikacyjnych, prowadzących od oddziałów ku magazynom, a jednocześnie sztuka wojenna zwyrodniała i straciła na rozmachu i dążności do zniszczenia sił żywych przeciwnika. W związku z przyjęciem przez całą Europę Zachodnią magazynowego systemu zaopatrywania, cała Europa Zachodnia przyjęła też z małymi wyjątkami system kordonowy, który tak wszedł w krew wodzów XVII i XVIII wieku, że nawet wtedy, gdy operacja strategiczna nie polegała na obronie magazynów stosowali oni kordon i zajmowali swoimi wojskami linie obronne, przypisując im wielkie znaczenie i rozrzucając armie małymi oddziałami^[2].

Kordon miał ponadto zastosowanie jako szereg posterunków wojskowych, będących ze sobą w łączności, jako środek izolowania pewnych obszarów przed wtargnięciem chorób zakaźnych^[2].

• działania strategiczne
• ugrupowanie bojowe

• Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. IV: Karabin – Lehmann. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1934.