Kotlina Mirska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kotlina Mirska

Panorama Kotliny Mirskiej (lewa strona zdjęcia)
Megaregion	Pozaalpejska Europa Środkowa
Prowincja	Masyw Czeski
Podprowincja	Sudety z Przedgórzem Sudeckim
Makroregion	Pogórze Zachodniosudeckie
Mezoregion	Pogórze Izerskie

Kotlina Mirska – rozległa przedgórska kotlina, stanowiąca wschodnią część mikroregion Pogórza Izerskiego (332.26)^[1]. Jest to obszar płaskodenny z niewielkimi deniwelacjami, przecięty doliną Kwisy, którego centralną część stanowi miasto Mirsk.

Kotlina Mirska jest położona we wschodniej części Pogórza Izerskiego. Jej granice stanowią od północy Wzniesienia Radoniowskie, od wschodu Przedgórze Rębiszowskie, od południa Grzbiet Kamienicki (północny grzbiet Gór Izerskich), a od zachodu Przedgórze Izerskie^[2][3].

Administracyjnie Kotlina Mirska położona jest w województwie dolnośląskim, w przeważającej części w powiecie lwóweckim, w gminie Mirsk. Centralna część Kotliny Mirskiej zajmuje miasto Mirsk^[4].

Kotlina Mirska ma charakter płaskodennej, pofalowanej kotliny, nachylonej w kierunku północnym. Obejmuje ona obniżenia dolinne Kwisy i jej dopływów. Średnia wysokość Kotliny Mirskiej wynosi 345 m n.p.m.^[2][5]

Pod względem budowy geologicznej cały obszar Kotliny należy do metamorfiku izerskiego^[6]. Na budowę geologiczną Kotliny wpływ miały różne wydarzenia w historii geologicznej. Są to^[4]:

• ruchy górotwórcze w prekambrze i paleozoiku,
• długotrwałe wietrzenie skał podłoża,
• ruchy trzeciorzędowe i związanymi z nimi erupcje wulkaniczne,
• działalność lądolodu skandynawskiego, klimatu peryglacjalnego oraz działalności wód polodowcowych.

Kotlina Mirska zbudowana jest z proterozoicznych łupków łyszczykowych, wzbogaconych w granit i porfiroblastów biotytu (pas od Krobicy do Kwieciszowic), amfibolitów i gnejsów (rejon Rębiszowa i Mirska), trzeciorzędowych bazaltów, utworów piaszczysto-żwirowych, kambryjskich leukogranitów oraz czwartorzędowych piasków, żwirów i glin zwałowych^[1][3]. Utwory czwartorzędowe stanowią pozostałości po zlodowaceniach sanu i odry, gdzie osady wypełniły zagłębienia terenu, którą stanowiła omawiana kotlina, przykrywając starsze osady^[7].

W obrębie wypełnionej utworami polodowcowymi kotliny skały podłoża krystalicznego wychodzą na powierzchnię jedynie na wzgórzu Wyrwak^[8].

Klimat Kotliny Mirskiej cechuje się dużym wpływem czynników klimatycznych związanymi z sąsiedztwem gór (w tym przypadku Gór Izerskich). Średnia roczna temperatura powietrza dla całego Pogórza Izerskiego, w tym Kotliny Mirskiej, wynosi tu 6–7°C. W styczniu, najzimniejszym miesiącu średnia temperatura wynosi między –1,5 a –2°C, a w lipcu 15–17°C. Średnie roczne opady wynoszą tu 700–900 mm, gdzie najwięcej jest w miesiącach letnich (lipiec–sierpień)^[9].

Obszar Kotliny Mirskiej jest położony w dorzeczu Odry, głównie w zlewni Kwisy. Na wysokości Mirska do rzeki wpadają dwa większe dopływy: Długi Potok i Czarny Potok^[4]. Główne akweny w Kotlinie Mirska to Stawy Rębiszowskie, położone na wschód od Mirska^[10].

Wody podziemne w kotlinie przeważają w formie wód szczelinowych w utworach krystalicznych o niewielkich wydajnościach, natomiast w utworach czwartorzędowych miąższość wody jest niewielka i waha się w przedziale 3–15 m na wysokości Mirska^[4].

Duża część Kotliny Mirskiej podlega ochronie przyrody. Są to obszary Natura 2000^[11]:

• Łąki Gór i Pogórza Izerskiego (obszar PLH020102) – obszary siedliskowe; zajmują pas ziemi między Giebułtowem a Rębiszowem przez Mroczkowice, a także na zachód od Orłowic do Przecznicy; na tych obszarach dominują łąki z wszewłogą górską oraz górskie formy świeżych łąk niżowych,
• Góry Izerskie (obszar PLB020009) – obszary ptasie; zajmują południową część Kotliny Mirskiej, w okolicach Gierczyna; są tu siedliska wieku ptaków, między innymi cietrzewia, sóweczki i włochatki, dla których Góry Izerskie stanowią jeden z najważniejszych w kraju obszarów lęgowych.

Kompleksy leśne na obszarze Kotliny Mirskiej przynależą do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu, do Nadleśnictwa Świeradów^[12].

• Mirsk