Kuniumi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kuniumi (jap. 国産み; dosł. „urodzenie kraju” lub „stworzenie kraju”) – w mitologii japońskiej tradycyjna i legendarna historia powstania Archipelagu Japońskiego opowiedziana w Kojiki i Nihon-shoki. Zgodnie z tą legendą po stworzeniu Nieba i Ziemi bogowie Izanami i Izanagi otrzymali zadanie utworzenia wielu wysp, które stały się Japonią.

Po powstaniu Nieba i Ziemi grunt był jeszcze miękką papką. Bogowie Kotoamatsukami, którzy powstali po tym wydarzeniu, dyskutowali o losie Ziemi. Postanowili przekazać najmłodszej boskiej parze, Izanagiemu i Izanami, możliwość ukształtowania Ziemi. Dali im w tym celu naginatę (rodzaj włóczni z szerokim ostrzem) nazywaną Ama-no-nuboko (lub Ame-no-nuboko; bezcenna niebiańska włócznia), wysadzaną szlachetnymi kamieniami. Boska para udała się do mostu pomiędzy niebem a ziemią nazywanego Ame-no-ukihashi (jap. 天浮橋 most unoszący się na niebie) i zaczęła chaotycznie mieszać masę za pomocą włóczni. Kiedy krople słonej wody spadły z końcówki włóczni, utworzyli oni pierwszą wyspę, Onogoro (Onogoro-shima). Po stworzeniu tej wyspy bogowie zstąpili z nieba i spontanicznie wybudowali "niebiański słup" (filar, kolumnę) zwany Ame-no-mihashira^[1][2].

Później, według Kojiki, odbyła się następująca rozmowa^[2]:

Wtedy Izanagi zaproponował, aby obie strony zrobiły okrążenie wokół kolumny Ame-no-mihashira w przeciwnych kierunkach, Izanami w prawo i Izanagi w lewo, wtedy spotkają się. Jednak, gdy spotkali się po drugiej stronie słupka, Izanami zaczęła mówić pierwsza: „Och, rzeczywiście jesteś piękny i młody”, a Izanagi odpowiedział: „Ach, jesteś najpiękniejsza i młoda”, a następnie skarcił Izanami mówiąc: „To źle, gdy żona zaczyna mówić pierwsza”^[2].

Mimo sprzeczki odbyli stosunek płciowy, którego owocem był Hiruko (jap. 水蛭子 dosł. „dziecko-pijawka”, w znaczeniu miękkie jak pijawka), umieszczony w trzcinowej łodzi płynącej z prądem, stał się później japońskim bogiem Ebisu. Potem stworzyli Ahashima lub Awashima (jap. 淡島 dosł. „wyspa z piany”). Hiruko i Ahashima nie byli podobni do swych rodziców^[2]. Komentarze wskazują, że obaj byli kalekami i nie zostali uznani jako dzieci.

Izanagi i Izanami wiedząc, że spłodzili źle uformowane dzieci, postanowili zasięgnąć opinii pierwotnych bogów w Takamagahara (Wysoka Równina Niebios, Przestwór Wysokich Niebios). Bogowie poprzez wróżby ustalili, że przyczyną problemu jest to, że kobieta odezwała się pierwsza podczas ceremonii. Tak więc para wróciła do Onogoro-shima i okrążyła filar ponownie. Tym razem Izanagi zaczął mówić pierwszy, a po zakończeniu ceremonii zaczęli rozmnażać się na ziemi^[3].

Według legendy, osiem dużych wysp Japonii powstało po prokreacji Izanagi i Izanami. Kolejność tworzenia tych wysp była następująca^[3]:

1. Ahaji-no-ho-no-sawake-no-shima (jap. 淡道之穂之狭別島): obecnie wyspa Awaji;
2. Iyo-no-futana-no-shima (jap. 伊予之二名島): obecnie Sikoku. Wyspa miała ciało i cztery twarze o następujących imionach:

   • Ehime (jap. 愛比売): Prowincja Iyo;
   • Iyorihiko (jap. 飯依比古): Prowincja Sanuki;
   • Ohogetsuhime (jap. 大宣都比売): Prowincja Awa;
   • Takeyoriwake (jap. 建依別): Prowincja Tosa.

3. Oki-no-mitsugo-no-shima (jap. 隠伎之三子島): dziś, Wyspy Oki. Inna nazwa: Ame-no-oshikorowake (jap. 天之忍許呂別);
4. Tsukushi-no-shima (jap. 筑紫島): dziś, Kiusiu. Wyspa miała ciało i cztery twarze o imionach:

   • Shirahiwake (jap. 白日別): Prowincja Tsukushi;
   • Toyohiwake (jap. 豊日別): Prowincja Toyo;
   • Takehimukahitoyojihinewake (jap. 建日向日豊久士比泥別): Prowincja Hi;
   • Takehiwake (jap. 建日別): Kumaso.

5. Iki-no-shima (jap. 伊伎島): dziś, wyspa Iki. Inna nazwa: Amehitotsubashira (jap. 天比登都柱);
6. Tsu-shima (jap. 津島): dziś, Cuszima. Inna nazwa: Ame-no-sadeyorihime (jap. 天之狭手依比売);
7. Sado-no-shima (jap. 佐度島): dziś, wyspa Sado;
8. Ohoyamatotoyoakitsu-shima (jap. 大倭豊秋津島): dziś, Honsiu. Inna nazwa: Amatsumisoratoyoakitsunewake (jap. 天御虚空豊秋津根別).

Tradycyjnie wyspy te znane są jako Ōyashima (dosł. osiem dużych wysp) i jako całość tworzą obecną Japonię. Hokkaidō i wyspy Ryukyu nie są w micie wymienione, gdyż nie były znane w czasie tworzenia Kojiki^[3].

Dodatkowo, Izanagi i Izanami tworzą jeszcze sześć wysp^[3][4]:

1. Kibi-no-kojima (jap. 吉備児島): Półwysep Kojima. Inna nazwa: Takehikatawake (jap. 建日方別);
2. Azuki-jima (jap. 小豆島): Shōdoshima. Inna nazwa: Ohonodehime (jap. 大野手比売);
3. Oho-shima (jap. 大島): Suō-ōshima. Inna nazwa: Ohotamaruwake (jap. 大多麻流別);
4. Hime-jima (jap. 女島): Himeshima. Inna nazwa: Amehitotsune (jap. 天一根);
5. Chika-no-shima (jap. 知訶島): wyspy Gotō. Inna nazwa: Ame-no-oshio (jap. 天之忍男);
6. Futago-no-shima (jap. 両児島): Archipelag Danjo. Inna nazwa: Amefutaya (jap. 天両屋).

Wersja ta różni się tym, że Izanagi i Izanami sami zgłosili się do konsolidacji Ziemi. Oprócz tego te dwa bóstwa są opisane jako bóg yang i bogini yin pod wpływem idei yin i yang. Reszta historii jest identyczna poza tym, że nie pojawiają się "wyróżnione bóstwa niebiańskie" (Koto-ama-tsu-kami), ani nie wspomniane jest, iż ostatnie sześć mniejszych wysp powstało w wyniku działania Izanagiego i Izanami.

• Basil Hall Chamberlain: The Kojiki: Japanese Records of Ancient Matters. 2008. ISBN 978-1-60506-938-8. [dostęp 2011-08-08].
• Génesis del mundo y aparición de los primeros dioses. [dostęp 2011-08-08]. (hiszp.).
• Wiesław Kotański (tłumaczenie z oryginału i objaśnienia), Kojiki czyli księga dawnych wydarzeń, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986, ISBN 83-06-00223-7
• Jolanta Tubielewicz, Mitologia Japonii, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977