Līgo – Wikipedia, wolna encyklopedia

Līgo
Ilustracja
Wieńce i inne ozdoby z zielonych gałęzi, na Līgo, oferowane na rynku w Rydze.
Dzień

23 czerwca: Līgo
24 czerwca: Jāņi'

Państwa

 Łotwa

Typ święta

o charakterze państwowym

Inne nazwy

Jāņu Nakts (Noc Jana)

Podobne święta

Wigilia św. Jana, Noc Kupały

Tradycyjne sery świętojańskie.

Līgo (līgoties łot. kiwać się, pląsać[1], od pląsów wokół ogniska), Jāņi (Dzień Jana) czy też Jāņu naktī (Noc Jana) – łotewskie święto przesilenia letniego, obchodzone w nocy z 23 czerwca (Līgo) na 24 czerwca (Jāņi). Jest odpowiednikiem nocy świętojańskiej czy słowiańskiej Nocy Kupalnej, z podobną do niej symboliką i obrzędowością.

Obchody

[edytuj | edytuj kod]

Mimo utraty swego ściśle religijnego charakteru - jako że większość Łotyszy jest chrześcijanami - święto jest nadal popularne i obchodzone nieprzerwanie od czasów pogańskich. Niepodległa Łotwa uczyniła dni 23 i 24 czerwca dniami wolnymi od pracy.

Noc powinno się spędzić przy ognisku, śpiewając liczne (nadal dobrze znane) pieśni obrzędowe, poszukiwać kwiatu paproci itd. Łotewską specyfiką jest spożywanie specjalnego świętojańskiego sera z kminkiem (Jāņu siers) oraz piwa (alus), które w czasach pogańskich było uważane za napój bogów. Dodatkowym, specyficznym rysem łotewskiej nocy świętojańskiej jest huczne czczenie solenizanta Jana (Jānis), który powinien występować tej nocy w wieńcu z gałązek dębowych (ozols – święte drzewo Bałtów), a jego dom nawiedzany jest przez sąsiadów, którzy domagają się poczęstunku wesołymi przyśpiewkami, np.:
„Sieru, sieru – Jāņu māte, Līgo, Līgo!
Alu, Alu – Jāņa tēvs, Līgo, Līgo!”

(„Sera, sera – matko Jana, Līgo, Līgo! Piwa, piwa - ojcze Jana, Līgo,Līgo”).

Współcześnie część tych obyczajów uległa redukcji – muzyka puszczana jest z odtwarzaczy, a przy ognisku siedzi się tylko do zmroku. Wiele miast, klubów i miejsc turystycznych jest miejscami publicznych festynów, gdzie dawne obyczaje zredukowane są do popkulturowej atrapy. Jednak zwyczaj świętowania tej nocy jest powszechny i żywy, a piwo, ser i ognisko – obowiązkowe.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. "Latviešu –poļu vārdnica, Ryga 1999; Latviešu –krievu vārdnica, Ryga 1979"

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]