Mandewila – Wikipedia, wolna encyklopedia

Mandewila
Ilustracja
Mandevilla sanderi
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

toinowate

Rodzaj

mandewila

Nazwa systematyczna
Mandevilla Lindl.
Edwards's Bot. Reg. 26. t. 7. Feb 1840
Synonimy
  • Amblyanthera Müll. Arg.
  • Dipladenia A. DC.
  • Eriadenia Miers
  • Laseguea A. DC.
  • Mitozus Miers
  • Salpinctes Woodson[3]
Mandevilla boliviensis
Mandevilla splendens
Mandevilla laxa

Mandewila[4] (Mandevilla) – rodzaj roślin należący do rodziny toinowatych. W Polsce rośliny te znane są głównie pod nazwą dipladenii (jest to jeden z synonimów rodzaju Mandevilla). Gatunkiem typowym jest Mandevilla suaveolens Lindl[5]. Do rodzaju Mandevilla należy ok. 200 gatunków roślin występujących głównie w Ameryce Południowej[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Większość gatunków to pnącza lub rośliny wijące się. Mają duże kwiaty w postaci trąbki o płatkach korony odwiniętych na zewnątrz. W ich zalążni znajdują się dwa gruczoły i stąd pochodzi nazwa Dipladenia (w języku greckim diplos znaczy podwójny, aden – gruczoł). Ulistnienie naprzewciwległe.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj Mandevilla należy do plemienia Mesechiteae w podrodzinie Apocynoideae z rodziny toinowatych (Apocynaceae)[2][7]

Wykaz gatunków[8]

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Najlepiej rosną w szklarni, można je jednak uprawiać również jako rośliny pokojowe. Dobrze nadają się także do dekoracji balkonów, altan, na zimę muszą być przeniesione do ogrzewanych pomieszczeń. Są roślinami wieloletnimi. Rosną dość szybko, nie przycinane pędy przyrastają ok. 60 cm rocznie. Kwitną od wczesnego lata po późną zimę.

Uprawa

[edytuj | edytuj kod]

Najważniejszym warunkiem powodzenia ich uprawy jest zapewnienie im stałej i dużej wilgotności powietrza. Aby to uzyskać można postawić doniczkę na kamykach na dużej podstawce stale wypełnionej wodą. Dobrze jest codziennie zraszać roślinę. Liści nie nabłyszcza się. Zimą należy je przetrzymywać w temperaturze nie niższej niż 13 °C, lepiej jednak gdy jest to 15 °C. Potrzebują dużo światła. Latem podlewa się je obficie, zimą niewiele. Rośliny corocznie przesadza się do większej doniczki (w pierwszym roku, gdy rosną szybko, nawet 2-3 razy). Jeśli nie chcemy by roślina miała postać długiego pnącza należy ją po przekwitnięciu silnie przyciąć. Latem nawozi się słabą dawką płynnych nawozów co 2 tygodnie. Rośliny bywają atakowane przez przędziorki, wełnowce i tarczniki. Zwalcza się je odpowiednimi środkami chemicznymi.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-29] (ang.).
  3. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-10-28].
  4. Patrick Mioulane (red.): Praktyczna encyklopedia. Rośliny pokojowe. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2009, s. 336. ISBN 978-83-7575-544-2.
  5. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
  6. World Checklist od Selected Plant Families. [dostęp 2009-01-29].
  7. List of Genera in APOCYNACEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-02-08] (ang.).
  8. Mandevilla. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-24].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.