Marcyporęba – Wikipedia, wolna encyklopedia

Marcyporęba

wieś
Kościół św. Marcina w Marcyporębie
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wadowicki
Gmina	Brzeźnica
Liczba ludności (2011)	994[2][3]
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-114[4]
Tablice rejestracyjne	KWA
SIMC	0047711
Położenie na mapie Polski Marcyporęba
Położenie na mapie województwa małopolskiego Marcyporęba
Położenie na mapie powiatu wadowickiego Marcyporęba
Położenie na mapie gminy Brzeźnica Marcyporęba
49°56′31″N 19°37′02″E/49,941944 19,617222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2010-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Marcyporęba – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Brzeźnica^[5][6].

Wieś leży na Pogórzu Wielickim. Do Marcyporęby należy przysiółek Bachorowice.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Marcyporęba, po jej zniesieniu w gromadzie Brzeźnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.

• Pierwsze udokumentowane wzmianki z 1335 r.
• Założona w XIII w. (ośrodek Radwanitów) na miejscu dawnego Grodziska. W XVI w. była własnością Palczowskich, a później Inwałdzkich, Owsieńskich, Dołębów, Radeckich, Rottermundtów i Czartoryskich z Kalwarii. W XIX w. należała do Gorczyńskich i Brandysów.

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[7].

• Kościół pod wezwaniem św. Marcina.
  Kościół zbudowany został w roku 1670. Jest to jeden z dwóch kościołów drewnianych w gminie Brzeźnica, znajdujących się na Szlaku Architektury Drewnianej. Kościół był kilkakrotnie modernizowany. W gruncie rzeczy wygląd kościoła uległ zmianie, ale z zachowaniem stylu w którym został zbudowany. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Wniebowzięcia Matki Bożej z XVII w. Najcenniejszymi zabytkami kościoła są: gotycki krucyfiks z początku XV w., kamienna, renesansowa chrzcielnica z 1545 roku oraz późnobarokowe organy. Do czasów obecnych zachowały się także trzy haftowane ornaty z XVII w. i dwa ornaty z pasów polskich, a także pozłacana klasycystyczna monstrancja. Na dziedzińcu obok kościoła znajduje się klasycystyczna dzwonnica z 1831 roku, grobowiec rodziny Baumów – dziedziców sąsiedniej Kopytówki oraz figura Jezusa Miłosiernego. Marcyporębski kościół najbardziej znany jest z tego, że we wszystkich ołtarzach widnieją obrazy Maryi. Przy kościele działa parafia.

Inne

• Na dziedzińcu obok kościoła znajduje się klasycystyczna dzwonnica z 1831 r.,
• Kaplica murowana z kamiennym posągiem Chrystusa upadającego pod krzyżem z końca XVIII w.
• Posąg św. Józefa na słupie z 1613 r.
• Ruiny grodziska-warowni; brak jest jakichkolwiek informacji o dacie powstania warowni. Znajdują się one w przysiółku Podlesie, w północnej części Marcyporęby. Ślady odkryte przez archeologów świadczą, iż warownia istniała przed XIV w. Istnieją przypuszczenia, że została wybudowana przez któregoś z rycerzy – Radwanitów, rezydujących gdzieś w okolicy, jeszcze przed powstaniem Marcyporęby. Celem warowni było czuwanie nad jedną z odnóg szlaku, prowadzącego wzdłuż Soły i Wisły z Krakowa na Śląsk i do Bramy Morawskiej.
• Krzyż upamiętniający uchwalenie konstytucji 3 maja 1791. W roku 2001 na miejscu starego, już spróchniałego krzyża stanął nowy, o takich samych rozmiarach, z wyrytymi tymi samymi słowami.
• Kapliczka w Marcyporębie przy drodze do Brzeźnicy. Murowana, o kształcie kwadratu, w środku figurka Matki Bożej Królowej Wszechświata.
• Marcyporęba–Bachorowice kamienna kapliczka z figurka Matki Bożej, pochodząca prawdopodobnie z XIX w.

• Z Brzeźnicy przez Marcyporębę na Trawną Górę (421 m), Niedźwiedzią Górę (430 m), Draboż (435 m) – Przytkowice – Zebrzydowice – Kalwaria Zebrzydowska (szlak niebieski PTTK 22 km)
• Z Marcyporęby – zachodni szczyt Trawnej Góry(410 m) – Dolina Brodawki – Moczurka(440 m), dalej szlakiem żółtym wiodącym z Kalwarii Zebrzydowskiej do Wadowic (14 km)

• Marcyporęba, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 110 .
• Marcyporemba, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 301 .