Maria Leszczyńska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł należy dopracować:

od 2012-07 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
→ usunąć/zweryfikować prawdopodobną twórczość własną.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Maria Karolina Leszczyńska

Królowa Francji
Okres	od 1725 do 1768
Jako żona	Ludwika XV
Koronacja	18 listopada 1725
Poprzedniczka	Maria Teresa Hiszpańska
Następczyni	Maria Antonina Austriaczka
Dane biograficzne
Dynastia	Leszczyńscy
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1703 Trzebnica
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1768 Wersal
Ojciec	Stanisław Leszczyński
Matka	Katarzyna Opalińska
Mąż	Ludwik XV Burbon
Dzieci	10 (lista)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Maria Karolina Zofia Felicja Leszczyńska herbu Wieniawa (ur. 23 czerwca 1703 w Trzebnicy, zm. 24 czerwca 1768 w Wersalu) – królewna polska, królowa Francji w latach 1725–1768 jako żona Ludwika XV. Młodsza córka króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej. Najdłużej panująca królowa Francji^[1].

Zobacz w Wikiźródłach tekst powieści J. I. Kraszewskiego „Męczennica na tronie”

Została królową Francji, gdyż Ludwik IV Henryk Burbon, książę de Condé, pierwszy minister króla Ludwika XV oraz jego następca na tym stanowisku – Kardynał Fleury, chcieli znaleźć panu żonę, która nie wciągnie Francji w skomplikowane polityczne sojusze. Popierała to mocno Markiza de Prie, kochanka księcia de Condé i to ona miała decydujący wpływ na wybór Marii. Ludwik XV, chcąc wzmocnić monarchię, potrzebował znaleźć kandydatkę, mogącą szybko zapewnić mu następcę tronu, dlatego też dla Marii wyrzekł się planów poślubienia nieletniej infantki hiszpańskiej, Marianny Wiktorii Burbon, z którą był zaręczony, co Filip V i Elżbieta uznali za afront i ostatecznie doprowadziło to do zbliżenia hiszpańsko-habsburskiego^[2].

Ślub Marii i Ludwika XV odbył się 4 września 1725. Ich małżeństwo było początkowo szczęśliwe, królowa urodziła 10 dzieci. Ludwik XV miał jednak wiele oficjalnych metres (np. Madame Pompadour), które ostatecznie przyćmiły Marię na dworze królewskim. O większości romansów swojego męża Maria doskonale wiedziała.

W odróżnieniu od innych królowych miała możliwość spotykania się ze swoimi rodzicami. Ludwik XV po upływie czasu zrozumiał, że małżeństwo z niezamożną Leszczyńską było dla niego zawstydzającym mezaliansem. Maria przybyła na dwór bardzo skromnie, jednak dzięki temu mariażowi do Francji została przyłączona Lotaryngia.

Była gorliwą katoliczką.

Jej kulturalnym wkładem w życie dworu wersalskiego było urządzanie cotygodniowych koncertów polskich chórów^{[potrzebny przypis]}; pozostawiła też ślad w kulturze kulinarnej Francji – jej nazwiskiem nazwano szarlotkę á la Lesiki^[3]. Ponadto miała okazję poznać młodego Mozarta i jego siostrę, Marię Annę.

Jej jedyny syn – Ludwik Ferdynand poślubił Marię Józefę Wettyn, córkę rywala ojca Marii o koronę polską – Augusta III Sasa. Początkowo fakt ten powodował spięcia między dwiema kobietami, ale wkrótce okazało się, że Maria Józefa podziwia byłego króla Stanisława Leszczyńskiego. Kilkoro wnuków Marii otrzymało nawet na jedno z imion, imię Stanisław np. późniejszy król Ludwik XVIII.

Maria zmarła w 1768, sześć lat przed swoim mężem. Została pochowana w bazylice Saint-Denis pod Paryżem. Jej serce spoczęło obok rodziców w kościele Notre-Dame de Bon Secours w Nancy. Nową metresą jej męża została Madame du Barry, była prostytutka. Dzieci i wnuki Marii zgodnie i szczerze opłakiwały jej śmierć i znienawidziły du Barry. Dwa lata później, wnuk Marii – Ludwik August poślubił młodą arcyksiężniczkę austriacką – Marię Antoninę, która w przyszłości miała zostać ostatnią królową Francji.

Dwoje wnuków Marii zostało zgilotynowanych podczas rewolucji francuskiej: Ludwik August – Ludwik XVI i Madame Elżbieta. Dwóch innych wnuków po restauracji monarchii, w 1814, zostało kolejnymi królami Francji: Ludwik XVIII i Karol X.

1. Maria Ludwika Elżbieta (Marie Louise Élisabeth) (14 sierpnia 1727 – 6 grudnia 1759), księżna Parmy, żona Filipa Burbona
2. Anna Henrietta (Anne Henriette) (14 sierpnia 1727 – 10 lutego 1752),
3. Maria Ludwika (Marie Louise) (28 lipca 1728 – 19 lutego 1733)
4. Ludwik Ferdynand (4 września 1729 – 20 grudnia 1765), delfin Francji, ojciec 3 królów Francji: Ludwika XVI, Ludwika XVIII i Karola X
5. Filip Ludwik (30 sierpnia 1730 – 17 kwietnia 1733), diuk Andegawenii
6. Maria Adelajda (30 marca 1732 – 27 lutego 1800)
7. Wiktoria Ludwika (Victoire Louise) (11 maja 1733 – 7 czerwca 1799)
8. Zofia Filipa (Sophie Philippine) (17 lipca 1734 – 3 marca 1782)
9. Teresa Felicja (Thérèse Félicité) (16 maja 1736 – 28 września 1744)
10. Ludwika Maria (Louise Marie) (5 lipca 1737 – 23 grudnia 1787), wstąpiła do klasztoru i zwana była jako Teresa od St-Augustin

• Portret Marii Leszczyńskiej pędzla Carla Van Loo (1747 r.)