French
DeutschMartin Wegelius – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 listopada 1846 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 marca 1906 |
| Gatunki | |
| Zawód | kompozytor, muzykolog |
 | |
Martin Wegelius (ur. 10 listopada 1846 w Helsinkach[1], zm. 22 marca 1906 tamże) – fiński kompozytor i muzykolog, założyciel Helsińskiego Instytutu Muzycznego i jego pierwszy dyrektor.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wegelius studiował historię sztuki, filozofię, historię i literaturę, a Carl Gustaf Estlander (1834–1910) upatrywał w nim swojego następcę[2]. Jednocześnie kształcił się muzycznie u Gabriela Linséna (1838–1914) i Friedricha Richarda Faltina (1835–1918)[1]. Dyplom z filozofii uzyskał w 1869 roku[1][2].
W latach 1870–1871 Wegelius studiował w Wiedniu, a w latach 1871–1873 w Lipsku, m.in. pod kierunkiem teoretyka muzyki Ernsta Richtera (1808–1879), kompozytorów Carla Reinecke (1824–1910) i Salomona Jadassohna (1831–1902)[1]. W 1873 roku powrócił do Helsinek i ożenił się z Hanną Bergroth[2]. Następnie pracował jako nauczyciel gry na fortepianie, krytyk muzyczny, dyrygent i wykładowca Akademickiego Towarzystwa Śpiewaczego[2]. W latach 1874–1881 prowadził własne towarzystwo muzyczne Dilettantföreningen[1]. W latach 1877–1878 odbył podróż studialną do Monachium, gdzie kształcił się pod okiem kompozytora Josefa Rheinbergera (1839–1901), i do Lipska[1]. W okresie tym wiele komponował[1]. Po powrocie do Finlandii w 1879 roku zagrał dwa swoje koncerty[1].
Z inicjatywy Wegeliusa w marcu 1882 roku Dilettantföreningen połączyło się z Helsińskim Towarzystwem Muzycznym, tworząc szkołę muzyczną[1]. O objęcie kierownictwa instytutu poproszono norweskiego kompozytora Edvarda Griega (1843–1907), który odmówił[1][3]. Pierwszym dyrektorem został Wegelius, który pełnił tę funkcję aż do swojej śmierci w 1906 roku[4]. Wegelius kładł nacisk na nauczanie kompozycji, sam wykładał w instytucie teorię i historię muzyki oraz solfeż[4]. Z braku materiałów sam napisał podręczniki do historii i teorii muzyki, które pozostawały w użyciu przez 50 lat[1]. Zatrudnił nauczycieli z zagranicy, m.in. włoskiego kompozytora i pianistę Ferruccio Busoniego (1866–1924), norweskiego kompozytora i skrzypka Johana Halvorsena (1864–1935) oraz skrzypka Viktora Nováčka[3]. Do jego najwybitniejszych uczniów należą: Jean Sibelius (1865–1957), Erkki Melartin (1875–1937), Armas Järnefelt (1869–1958), Toivo Kuula (1883–1918), Erik Furuhjelm (1883–1964) i Selim Palmgren (1878–1951)[1].
W 1902 roku senat fiński przyznał Wegeliusowi dożywotnią emeryturę[1]. W 1904 roku Wegelius został członkiem szwedzkiej Królewskiej Akademii Muzycznej[1].
Muzyka
[edytuj | edytuj kod]Wegelius pisał sonaty na skrzypce i fortepian, fantazje na fortepian z orkiestrą, uwertury (m.in. Daniel Hjort), kantaty (m.in. Hymn till kärleken) i pieśni do tekstów Runeberga, Topeliusa i Goethego[1][2]. Pod koniec lat 70. Wegelius skomponował kantatę Den 6:te Maj dla uczczenia dnia śmierci poety Johana Runeberga[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Salonen, Esa-Pekka. W: Ruth-Esther Hillila, Barbara Blanchard Hong: Historical Dictionary of the Music and Musicians of Finland. Greenwood Publishing Group, 1997, s. 444–445. ISBN 978-0-313-27728-3. [dostęp 2018-10-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e Jukka Sarjala: Wegelius, Martin . W: Biografiskt lexikon för Finland 2. Ryska tiden. 2009. [dostęp 2018-10-05]. (szw.).
- ↑ a b Salonen, Esa-Pekka. W: Ruth-Esther Hillila, Barbara Blanchard Hong: Historical Dictionary of the Music and Musicians of Finland. Greenwood Publishing Group, 1997, s. 377–378. ISBN 978-0-313-27728-3. [dostęp 2018-10-02]. (ang.).
- ↑ a b History of Sibelius Academy. uniarts.fi. [dostęp 2018-10-03]. (ang.).