Monaster Antoniewo-Sijski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Monaster Antoniewo-Sijski

Антониевo-Сийский монастырь

Widok klasztoru przed 1917
Państwo	Rosja
Obwód	archangielski
Miejscowość
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Rodzaj klasztoru	męski
Eparchia	archangielska
Ihumen	Warłaam (Dulski)[1]
Klauzura	nie
Liczba mnichów (2005)	9
Obiekty sakralne
Sobór	Trójcy Świętej
Cerkiew	św. Sergiusza z Radoneża
Cerkiew	Świętych Hierarchów Moskiewskich
Założyciel klasztoru	św. Antoni Sijski
Fundator	Wasyl III
Styl	ruski
Materiał budowlany	kamień, drewno
Data budowy	XVI w.
Data zamknięcia	1923
Data reaktywacji	1992
Położenie na mapie Rosji Monaster Antoniewo-Sijski
Położenie na mapie obwodu archangielskiego Monaster Antoniewo-Sijski
64°32′02″N 40°36′47″E/64,533889 40,613056
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Monaster Antoniewo-Sijski (ros. Антониевo-Сийский монастырь), pełna nazwa: Antoniewo-Sijski Monaster Trójcy Świętej – prawosławny męski klasztor (w eparchii archangielskiej) położony nad Jeziorem Michajłowskim, osiem kilometrów od ujścia rzeki Siji do Dwiny^[2].

Za datę powstania monasteru przyjmuje się rok 1520^[2], gdy późniejszy święty mnich Antoni Sijski razem z dwoma uczniami wzniósł na miejscu dzisiejszego monasteru pierwszą kaplicę^[3]. W pierwszych latach istnienia klasztor składał się z drewnianego budynku z celami dla mnichów oraz z kaplicy. Jego rozwój był możliwy dzięki materialnemu wsparciu wielkiego księcia moskiewskiego Wasyla III^[2]. W ramach rozbudowy obiektów klasztornych wzniesiony został sobór Trójcy Świętej, cerkiew-refektarz oraz nowe drewniane obiekty mieszkalne^[4]. W 1588 kompleks drewnianych budynków został zastąpiony budowlami kamiennymi, których wznoszeniem kierował przybyły z Moskwy mistrz Zacharij^[4].

W 1658 część obiektów oraz wyposażenie świątyń zostało zniszczone w pożarze. Nowe wyposażenie dla monasteru wykonał ikonograf Fiodor Zubow z Solikamska. W ciągu kilku lat pracy nad tworzeniem nowych ikonostasów dla klasztornych cerkwi Zubow i współpracujący z nim ikonografowie sporządzili liczący ponad 500 kart zbiór wzorcowych ikon poszczególnych świętych^[4]. Klasztor należał w tym okresie do najbogatszych monasterów na północy Rosji i niejednokrotnie mnisi wspierali finansowo władców Moskwy^[4]. W 1607 w monasterze powstał nowy, pięciokopułowy sobór Trójcy Świętej. W latach 1639–1644 powstał refektarz z cerkwią Zwiastowania, zaś w połowie XVII stulecia – dzwonnica z cerkwią Świętych Hierarchów Moskiewskich Piotra, Aleksego i Jonasza^[5].

Za rządów Borysa Godunowa do monasteru został zesłany Fiodor Nikiticz Romanow, gdzie został on zmuszony do złożenia ślubów zakonnych i otrzymał imię Filaret. W 1619 został on patriarchą Moskwy i całej Rusi^[6].

W 1661 wzniesiona została najmłodsza z cerkwi monasterskich – nadbramna świątynia św. Sergiusza z Radoneża, przebudowana w XVIII wieku^[5].

Monaster Antoniewo-Sijski posiadał bogatą bibliotekę, w której znajdował się m.in. podarowany monasterowi czternastowieczny Ewangeliarz Sijski, ewangeliarz z 1692 oraz Żywot Antoniego Sijskiego ze 150 miniaturami^[7].

Pod koniec XIX wieku klasztor posiadał status monasteru II klasy^[7].

Po rewolucji październikowej klasztor został w 1923 zamknięty. Jego obiekty były wykorzystywane przez miejscowy kołchoz, a także jako dom dla niepełnosprawnych dzieci, dom wypoczynkowy dla robotników przemysłu leśnego oraz dom starców^[7]. Od 1970 do 1992 w monasterze znajdował się obóz letni dla dzieci pracowników transportu samochodowego oraz letnia dacza członków obwodowego komitetu wykonawczego w Archangielsku^[7]. Część obiektów klasztornych została w czasach radzieckich zniszczona bądź zawaliła się z braku remontów^[7].

W 1992 Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał monaster Antoniewo-Sijski. Jego pierwszym przełożonym po reaktywacji został ihumen Tryfon (Płotnikow)^[8]. W klasztorze trwają prace renowacyjne. Monaster ponownie jest ośrodkiem pielgrzymkowym, odwiedzanym rocznie przez 5 tys. pielgrzymów z Rosji i innych państw. W 2005 w monasterze przebywało 9 mnichów^[9]. W 2017 r. postanowiono, iż honorowymi przełożonymi monasteru będą każdorazowo ordynariusze eparchii archangielskiej^[10].

• A. Nizowskij, Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii, Wecze, Moskwa 2000, ISBN 5-7838-0578-5