Moncada (1987) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Moncada

Bliźniacza fregata kubańska nr 356
Klasa	fregata
Projekt	1159T
Oznaczenie NATO	Koni II
Historia
Stocznia	Stocznia im. Gorkiego, Zielonodolsk
Położenie stępki	6 maja 1986
Wodowanie	3 maja 1987
Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa	SKR-451
Wejście do służby	25 grudnia 1987
Wycofanie ze służby	kwiecień 1988
Kuba
Nazwa	Moncada
Wejście do służby	10 kwietnia 1988
Wycofanie ze służby	1998
Los okrętu	zatopiony jako sztuczna rafa
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa 1520 t pełna 1673 t
Długość	96,51 m
Szerokość	12,56 m
Zanurzenie	5,47 m
Napęd
CODAG: 1 turbina gazowa o mocy 20 000 KM, 2 silniki wysokoprężne o mocy 16 000 KM, 3 śruby
Prędkość	29 węzłów
Zasięg	4000 Mm przy prędkości 14 w.
Uzbrojenie
1×II wyrzutnia pocisków plot. Osa-M (20 rakiet) 4 działa plot. 76 mm AK-726 (2×II) 4 działka plot. 30 mm AK-230 (2×II) 2 wyrzutnie rbg RBU-6000 (2×XII) (120 rbg) 2 zrzutnie bg, 14 min
Załoga	108

Moncada – kubańska fregata radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II), z końcowego okresu zimnej wojny. Nosiła numery burtowe 353 i 383. Wodowana w 1987 roku, weszła do służby w Rewolucyjnej Marynarce Wojennej Kuby w 1988 roku. Wycofana ze służby w 1998 roku, po czym zatopiona jako wrak do nurkowania.

 Osobny artykuł: Fregaty rakietowe projektu 1159.

Fregata „Moncada” była ostatnią z trzech jednostek radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II) zbudowanych dla Kuby na przełomie lat 70/80. XX wieku, zamówioną po przerwie w 1985 roku^[1]. Stanowiły one typ małych fregat rakietowych budowanych w ZSRR wyłącznie na eksport dla zaprzyjaźnionych państw^[2]. Odmiana projektu 1159T stanowiła wariant tropikalny okrętów, przystosowany do służby w ciepłym klimacie^[3]. „Moncada” stanowiła zarazem ostatni zbudowany okręt projektu 1159^[1].

Stępkę pod budowę okrętu położono 6 maja 1986 roku w stoczni nr 340 im. Gorkiego w Zielonodolsku, pod numerem stoczniowym 257, a kadłub wodowano 3 maja 1987 roku^[1]. Zgodnie z radziecką praktyką, po ukończeniu tymczasowo wcielono ją do służby w marynarce ZSRR 25 grudnia 1988 roku pod radzieckim oznaczeniem SKR-451 i przypisano do Floty Czarnomorskiej^[2].

 Osobny artykuł: Fregaty rakietowe projektu 1159.

Okręt miał kadłub gładkopokładowy, stalowy, z nadbudówką na śródokręciu ze stopów lekkich^[2]. Na pokładzie dziobowym i rufowym umieszczone były pojedyncze wieże artylerii uniwersalnej, a na pokładówce przed rufową wieżą, wysuwana wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych Osa-M. Wyporność standardowa wynosiła 1520 ton, a pełna 1673 tony^[4]. Długość wynosiła 96,51 m, szerokość 12,56 m, a zanurzenie maksymalne 5,47 m^[4]. Załoga liczyła 108 osób^[4][a].

Siłownia była w układzie CODAG i składała się z dwóch marszowych silników wysokoprężnych 68W o mocy łącznej 16 000 KM, napędzających dwie śruby, oraz turbiny gazowej mocy szczytowej M-8G o mocy 20 000 KM, napędzającej środkową śrubę^[5]. Napęd pozwalał na osiągnięcie prędkości maksymalnej 29 węzłów oraz zasięgu 4000 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 14 w lub 1900 Mm przy prędkości maksymalnej^[4].

Główne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły cztery armaty uniwersalne kalibru 76 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-726, z zapasem 1200 nabojów^[4]. Ich ogniem kierował radar artyleryjski MR-105 Turiel^[4]. Uzbrojenie artyleryjskie uzupełniały cztery działka przeciwlotnicze kalibru 30 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-230, sprzężone z radarem kierowania ogniem MR-104 Ryś^[4]. Uzbrojenie rakietowe stanowiła dwuprowadnicowa wyrzutnia ZIF-122 dla rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu systemu Osa-M, z zapasem 20 pocisków 9M33^[4].

Do zwalczania okrętów podwodnych służyły dwie dwunastoprowadnicowe wyrzutnie RBU-6000 Smiercz-2 rakietowych bomb głębinowych, z zapasem 120 bomb RGB-60^[4]. Uzupełniały je dwie zrzutnie dla 12 bomb głębinowych B-1^[4]. Okręt mógł zabrać 14 min na torach minowych^[4][b].

Wyposażenie radiolokacyjne, oprócz systemów kierowania ogniem, stanowiła stacja radiolokacyjna dozoru ogólnego MR-302 i stacja wyszukiwania celów Fut-N^[4]. Ponadto okręt miał radar nawigacyjny Don-2^[4]. Do wykrywania okrętów podwodnych służyła stacja hydrolokacyjna MG-311 Wyczerga^[4]. Okręt miał też wyposażenie walki radioelektronicznej w postaci stację rozpoznawczej Bizań-4B^[4]. Do walki elektronicznej służyły nadto dwie szesnastoprowadnicowe wyrzutnie celów pozornych PK-16^[6].

Fregata wypłynęła na Kubę z Morza Czarnego jeszcze pod banderą radziecką, jako SKR-451, z tymczasowym numerem burtowym 861^[2]. 10 kwietnia 1988 roku została wcielona do służby kubańskiej^[7]. Otrzymała nazwę „Moncada” i numer burtowy 353^[7]. Już w październiku 1988 roku numer burtowy zmieniono na 383^[8].

Fregata bazowała w Cienfuegos^[8]. Informacje o jej służbie nie były ujawniane i nie są bliżej znane w publikacjach^[7]. W związku z kryzysem gospodarczym na Kubie, w latach 90. większość jej okrętów utraciła sprawność^[8]. W konsekwencji, po zaledwie dziesięcioletniej służbie, „Moncada” została wycofana ze służby w 1998 roku^[7]. 16 lipca 1998 roku została samozatopiona jako sztuczna rafa i wrak do nurkowania w Parque Submarino Cayo Piedra del Norte koło Varadero^[9].

• Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
• Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
• Robert Rochowicz. Fregaty na eksport. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 1-2/2020. XXV (196), s. 44-54, styczeń – luty 2020. ISSN 1426-529X.