Nagroda Peryklesa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nagroda Peryklesa – nagroda przyznawana od roku 2009 przez Stowarzyszenie na Rzecz Demokracji współtwórcom odrodzenia wolności i demokracji w Polsce.

Stowarzyszenie

[edytuj | edytuj kod]

Prezesem stowarzyszenia jest Marcin Święcicki. Skarbnikiem jest Marek Chimiak (działacz KSS „KOR”, członek Kolegium Niezależnej Oficyny Wydawniczej), a sekretarzem – Ryszard Bill. Członkami są Stanisław Pietrzak i Zbigniew Sieszycki. Stowarzyszenie zostało powołane w celu (§ 7 statutu):

  • promocji wartości demokratycznych i obywatelskich,
  • działania na rzecz otwartego społeczeństwa obywatelskiego,
  • promocji idei społecznej gospodarki rynkowej,
  • działania na rzecz wspierania rozwoju gospodarczego,
  • działania na rzecz praworządności,
  • promocji wiedzy na temat integracji europejskiej i członkostwa Polski w Unii Europejskiej,
  • prowadzenia działalności edukacyjnej dotyczącej, w szczególności: demokracji, praw człowieka, problematyki społecznej, spraw międzynarodowych oraz problemów gospodarczych,
  • promocji idei społeczeństwa kulturalnego,
  • ochrony i powstrzymywania degradacji środowiska naturalnego,
  • ochrony równości oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezpośrednie lub pośrednie zróżnicowanie praw i obowiązków obywateli.

Przyznawanie

[edytuj | edytuj kod]

Nagroda przyznawana jest w rocznice powołania pierwszego demokratycznego Rządu III Rzeczypospolitej (12 września 1989 roku). Jej pomysłodawcą był Bronisław Geremek. Przy przyznawaniu nagrody stowarzyszeniu przyświeca cytat z Peryklesa:

W naszym życiu państwowym kierujemy się zasadą wolności.

W życiu prywatnym nie wglądamy z podejrzliwą ciekawością w zachowanie się naszych współobywateli, nie odnosimy się z niechęcią do sąsiada, jeśli się zajmuje tym, co mu sprawia przyjemność. I nie rzucamy w jego stronę owych pogardliwych spojrzeń, które wprawdzie nie wyrządzają szkody, ale ranią.

Kierując się wyrozumiałością w życiu prywatnym, szanujemy prawa w życiu publicznym; jesteśmy posłuszni (...) prawom, zwłaszcza tym niepisanym, które bronią pokrzywdzonych, i których przekroczenie przynosi powszechną hańbę.

Kochamy piękno, ale z prostotą, kochamy wiedzę, (...) bogactwem się nie chwalimy, lecz używamy go w potrzebie; przyznanie się do ubóstwa nie przynosi nikomu ujmy, jednakże jest ujmą, jeśli ktoś nie stara się z niego wydobyć[1].

Rzeźba Peryklesa, w dolnej części popiersia znajduje się inskrypcja: „Perykles, syn Ksantipposa, Ateńczyk”

Statuetka

[edytuj | edytuj kod]

Przyznawana laureatom statuetka Peryklesa jest kopią znajdującego się w Muzeach Watykańskich (Museo Pio-Clementino) marmurowego popiersia Peryklesa będącego rzymską kopią greckiego oryginału z ok. 430 roku p.n.e.

Laureaci

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Laureaci nagrody Peryklesa.

Pierwszymi laureatami nagrody byli:

Nagrody wręczano na Zamku Królewskim w Warszawie. W czasie uroczystości Lech Wałęsa powiedział, że demokracja składa się z trzech elementów: zespołu praw, nastawienia ludzi i chęci korzystania z ustanowionego prawa. Trzecim elementem są pieniądze. Na podstawie tych trzech elementów można ocenić stan demokracji w Polsce: prawo pozwala, ludzie nie do końca korzystają ze swoich praw, a najgorzej jest z pieniędzmi.

Tadeusz Mazowiecki natomiast przypomniał słowa Jana Pawła II: demokracja nie jest czymś danym, ale także zadanym. Mazowiecki podkreślał, że demokracja i wolność zawierają w sobie możliwości autodestrukcji oraz wypaczenia, dlatego trzeba je ciągle doskonalić[2].

Laureatami nagrody w 2010 roku byli:

W czasie uroczystości przyznawanie statuetki Bronisławowi Geremkowi Tadeusz Mazowiecki mówił: „Strajk w Stoczni był dla Bronisława Geremka wielkim przeżyciem, które zaważyło na życiu Geremka i moim. Podziwialiśmy niezwykłą samoorganizację robotników. Bronek byłby szczególnie zadowolony, że otrzymuje nagrodę razem z Jerzym Borowczakiem. Czuł sentyment do tamtych chwil wspólnoty inteligencji i robotników, która była czymś wielkim. (...) Odmowa złożenia kolejnego oświadczenia lustracyjnego była walką o poszanowanie godności człowieka – tej godności Bronisława Geremka oddajemy dziś hołd”[3].

Andrzej Celiński wygłosił laudację dla Jerzego Borowczaka, a Jerzy Stępień – dla Jerzego Regulskiego.

W 2011 roku nagrody otrzymali:

W tym roku laureatami nagrody zostali:

Uroczystość wręczenia odbyła się 22 września 2012 roku w sali konferencyjnej Naczelnej Rady Adwokackiej w Alejach Ujazdowskich 49 w Warszawie.

W roku 2013 nagrody nie przyznano.

W tym roku laureatem nagrody został:

Uroczystość wręczenia odbyła się 26 października 2014 roku.

W 2015 roku laureatem nagrody został:

Uroczystość wręczenia statuetki odbyła się 12 września 2015 roku.

Uroczystość wręczenia statuetek odbyła się 9 września 2017 roku, laudacje wygłosili profesorowie: Marek Safjan i Andrzej Friszke.

Uroczystość wręczenia statuetek odbyła się 8 września 2018 roku, laudacje wygłosili: Stefan Niesiołowski i Teresa Bogucka.

Uroczystość wręczenia statuetek odbyła się 8 września 2019 roku, laudacje wygłosili: Jarosław Kurski i Róża Thun. Podczas uroczystości przemawiała również wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska[7][8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Fragmenty mowy Peryklesa o demokracji, w: Tukidydes: Wojna peloponeska. Kazimierz Feliks Kumaniecki (tłum.). Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1957.
  2. Warszawa: Wałęsa i Mazowiecki otrzymali statuetki Peryklesa [online], 12 września 2009 [dostęp 2012-09-11].
  3. Marek Chimiak, Perykles dla wybiegających przed szereg, „Gazeta Wyborcza”, 13 września 2010 [dostęp 2012-09-11].
  4. Gratulacje dla Waldemara Kuczyńskiego laureata Nagrody Peryklesa. prezydent.pl, 2014-10-26. [dostęp 2014-10-27].
  5. Bronisław Komorowski uhonorowany nagrodą dla współtwórców wolności i demokracji. onet.pl, 2015-09-12. [dostęp 2015-09-12].
  6. Adam Strzembosz i Henryk Wujec laureatami Nagrody Peryklesa, „Więź”, www.wiez.com.pl, 10 września 2017.
  7. Danuta Starzyńska-Rosiecka, Bogdan Borusewicz i Ewa Kulik-Bielińska laureatami nagrody „Peryklesa” [online], www.dzieje.pl, 8 września 2019 [dostęp 2019-09-09].
  8. "Musimy na nowo walczyć o wolność". Borusewicz i Kulik-Bielińska laureatami nagrody "Peryklesa" [online], www.polsatnews.pl, 8 września 2019 [dostęp 2019-09-09].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]