Namophila urotepala – Wikipedia, wolna encyklopedia

Namophila urotepala
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

Namophila

Gatunek

Namophila urotepala

Nazwa systematyczna
Namophila urotepala U.Müll.-Doblies & D.Müll.-Doblies
Feddes Repert. 108: 77 (1997)[3]

Namophila urotepala U.Müll.-Doblies & D.Müll.-Dobliesgatunek roślin z monotypowego rodzaju Namophila U.Müll.-Doblies & D.Müll.-Doblies z rodziny szparagowatych. Występuje endemicznie w dolinie położonej na północny wschód od Rosh Pinah oraz w górach Hunsberge w ǁKaras w południowo-zachodniej Namibii[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Wieloletnie, rośliny zielne[4].
Pęd
Jajowato-kulista, podziemna cebula o wymiarach 1,5–3×1,5–3 cm, z brązową, papierzastą okrywą[4].
Liście
Rośliny tworzą dwa liście, naprzeciwległe, przyległe do gruntu, jajowate do niemal okrągłych, o wymiarach 9–22×7–13 cm, gładkie, zielone z ciemniejszymi, podłużnymi pasami, całobrzegie, gruboszowate[4].
Kwiaty
Zebrane od 2 do 20 w główkowato-groniasty lub baldachogroniasty kwiatostan o długości 2–4 cm, jedynie nieznacznie wyrastający ponad poziom gruntu na podziemnym głąbiku o długości 1,5–4 cm. Kwiaty wsparte są wąskorównowąskimi, zielonymi, błoniastymi, nagimi i niepozornymi przysadkami o długości 15–30 mm i szerokości 2–3,5 mm. Szypułki o długości 7–15 mm. Okwiat promienisty, gwiaździsty, zielonkawy, o średnicy do 35 mm, o kwaskowatym zapachu. Listki okwiatu wąskojajowato-lancetowate, o długości 19–23 mm, nagie, całobrzegie, ogonkowato zaostrzone, zielone i pozostające na roślinie do czasu wysypu nasion. W dolnej części zrośnięte w rurkę na długości 4–6 mm, powyżej wolne na długości 13–16 mm. Nitki pręcików lancetowate, białe, zaróżowione wierzchołkowo, przylegające do listków okwiatu, powyżej wolne, zaostrzone, delikatnie zagięte do środka. Pylniki bladożółte, o długości 3–4,5 mm, po pęknięciu 2,5 mm. Zalążnia jajowata do stożkowatej, zaokrąglona na przekroju, zielona, zwężająca się w szyjkę słupka, o długości 8–10 mm, zieloną z białym wierzchołkiem, zakończoną drobnym znamieniem[4].
Owoce
Jajowata, papierzasta torebka o wymiarach 1,5–2×1,2–1,8 mm, zamknięta w mięsistych listkach okwiatu do czasu pęknięcia. Nasiona kulistawe, wyraźnie kończykowate, lśniące, drobno pomarszczone[4].
Gatunki podobne
Różni się od roślin z rodzaju massonia węższymi blaszkami przysadkami, ogonkowato zaostrzonymi listkami okwiatu oraz pozostawaniem okwiatu na torebce w czasie owocowania[4].

Biologia

[edytuj | edytuj kod]
Rozwój
Geofity cebulowe. Kwitną od czerwca do września. W uprawie na półkuli północnej od końca października do stycznia[4].
Siedlisko
Osłonięte miejsca wśród skał i głazów na skalistych zboczach wzgórz, na obszarze zimowych opadów deszczu[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna
Należy do monotypowego rodzaju Namophila z podplemienia Massoniinae, plemienia Hyacintheae, podrodziny Scilloideae z rodziny szparagowatych Asparagaceae[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  3. Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j Mario Martínez-Azorín, Michael Pinter, Wolfgang Wetschnig. Desertia, a new genus in Massonieae (Asparagaceae, Scilloideae), including the description of Desertia luteovirens and the taxonomic revisions of Whiteheadia and Namophila. „Phytotaxa”. 221 (3), s. 201-224, 2015-08-04. DOI: 10.11646/phytotaxa.221.3.1.