Niższe seminarium duchowne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Niższe seminarium duchowne (małe seminarium) – katolicka męska szkoła średnia o profilu humanistycznym z internatem, której celem jest przygotowanie kandydatów do przyszłych studiów filozoficzno-teologicznych, umożliwiająca ascetyczne wychowanie. Placówki te należą do instytucji kościelnych, o charakterze szkół wyznaniowych i prywatnych.

Instytucje te rozwinęły się w czasach nowożytnych, w okresie spadku liczby powołań do katolickich wyższych seminariów duchownych. Atmosfera liberalna i pozytywistyczna w gimnazjach państwowych nie sprzyjała budzeniu się i rozwojowi powołań kapłańskich. Dlatego też kościoły lokalne tworzyły tanie, ale moralnie zdrowe warunki do nauki dla młodzieży męskiej pochodzącej przeważnie z uboższych rodzin. Papież Pius IX w encyklice Notis et nobiscum z 8 grudnia 1849 r. polecił zakładać małe seminaria w każdej diecezji, następnie powtórzył to papież Leon XIII w encyklice Depuis de jour z 8 września 1899 r., skierowanej do francuskiego episkopatu. Zadania małych seminariów zostały ogólnie określone w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 rokuː „szczególna troska o ochronę przed zagrożeniami świata, kształcenie w pobożności, wpajanie podstaw studiów literaturoznawczych i pielęgnowanie zalążka Bożego powołania”. Sobór Watykański II wskazał na cele dydaktyczno-wychowawcze niższego seminarium duchownego, a także położył nacisk na solidną formację religijną kandydatów, zapewnienie im kierownictwa duchowego, a także włączenia w proces wychowawczy rodziców. Ponadto Sobór zaakcentował potrzebę ogólnego rozwoju chłopców według zasad zdrowej psychologii, uwzględniającej wiek i mentalność uczniów. Ojcowie soborowi polecili, aby program nauczania w niższych seminariach opracować tak, aby absolwenci nie podejmujący studiów w wyższym seminarium duchownym, mogli się kształcić na innych uczelniach wyższych. Kwestię małego seminarium duchownego reguluje Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku, zaś papież Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej Pastores dabo vobis w nr 63 podkreśla znaczenie niższych seminariów duchownych w odkrywaniu, pielęgnowaniu i rozwijaniu powołania do kapłaństwa, a także ich rolę w duszpasterstwie powołań^[1].

W 1836 roku biskup chełmiński Anastazy Sedlag otworzył w Pelplinie Collegium Marianum. W 1843 roku powstało Małe Seminarium we Lwowie, erygowane przez metropolitę lwowskiego Franciszka Pisztka. Pierwsze małe seminarium na ziemiach Królestwa Polskiego zorganizowano w 1908 roku we Włocławku z inicjatywy biskupa kujawsko-kaliskiego Stanisława Zdzitowieckiego. W 1916 roku powstało Małe Seminarium w Płocku, zainicjowane przez biskupa płockiego Antoniego Nowowiejskiego^[2].

W dwudziestoleciu międzywojennym, a także w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej powstało dużo niższych seminariów duchownych diecezjalnych i zakonnych. Większość z tych szkół została zamknięta przez władze komunistyczne w okresie powojennym^[3][2][1]. Wiele z tych szkół słynęło z wysokiego poziomu nauczania. Nauczyciele pracujący w niższych seminariach duchownych mieli problemy ze znalezieniem pracy w innych szkołach. W okresie komunizmu szkoły krzewiły u uczniów poczucie patriotyzmu i wiary, uczyły również nieocenzurowanej historii Polski.

W Polsce szkoły te prowadzone są przez Kościół rzymskokatolicki. Posiadają własny program wychowawczy. Cykl kształcenia trwa 4 lata i jest realizowany w zgodzie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi edukacji w szkołach publicznych. Są to licea ogólnokształcące prowadzone przez zakony bądź diecezje^[4][5]. Edukacja w niższym seminarium duchownym kończy się maturą. Szkoła realizuje program liceum ogólnokształcącego.

W szkołach tego typu kładziony jest szczególny nacisk na wszechstronny rozwój humanistyczny. Oprócz rozszerzonego programu z języka polskiego i historii często istnieją ponadto koła zainteresowań, np. filozoficzne, historyczne czy teatralne.

• Niższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej, założone w 1951 roku
• Niższe Seminarium Duchowne Diecezji Płockiej przy Katolickim Liceum Ogólnokształcącym im. św. Stanisława Kostki, założone w 1916 roku
• Niższe Seminarium w Lublinie, obecnie XXI Liceum Ogólnokształcące im. św. Stanisława Kostki, założone w 1923 roku
• Collegium Marianum w Pelplinie, obecnie Liceum Katolickie im. Jana Pawła II, funkcjonowało jako NSD w latach 1950-1961

• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Wieliczce, obecnie Kolegium św. Antoniego i bł. Krystyna w Wieliczce, wcześniej we Lwowie (1913–1939), a następnie w Warszawie, założone w 1958 roku
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Legnicy, obecnie Katolickie Liceum Ogólnokształcące im. Franciszka z Asyżu w Legnicy, założone w 1957 roku
• Collegium Marianum w Wadowicach, dawniej NSD

• Niższe Seminarium Duchowne w Warszawie (1925-po 1960)
• Niższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu
• Niższe Seminarium Duchowne w Tarnowie (1903–1963)
• Niższe Seminarium Duchowne w Wolsztynie przeniesione z Ostrowa Wielkopolskiego (1949–1960)
• Niższe Seminarium Duchowne w Nysie (1948–1952), następnie przeniesione na rok do Opola
• Niższe Seminarium Duchowne w Gliwicach (1946–1963)
• Niższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Poznańskiej (1949–1960)
• Niższe Seminarium Duchowne w Gorzowie (1946-1960)
• Niższe Seminarium Duchowne we Wschowie założone w 1946 roku
• Niższe Seminarium Duchowne w Słupsku założone w 1947 roku
• Niższe Seminarium Duchowne w Legnicy (zlikwidowane)
• Niższe Seminarium Duchowne w Kielcach (zlikwidowane)
• Niższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu (zlikwidowane)
• Niższe Seminarium Duchowne w Mińsku (1918–1920)
• Niższe Seminarium Duchowne w Wilnie
• Niższe Seminarium Duchowne w Sejnach
• Niższe Seminarium Duchowne św. Jacka Archidiecezji Katowickiej^[6] (1935–1939 i 1950–1962)
• Niższe Seminarium Duchowne Diecezji Mińskiej w Nowogródku, założone w 1921 roku, przeniesione do Pińska (1925–1928), a następnie do Drohiczyna nad Bugiem (1928–1939)
• Niższe Seminarium Duchowne we Włocławku (liceum im. Piusa X) (1908-1988)^[7]
• Niższe Seminarium Duchowne we Lwowie założone w 1843 roku
• Niższe Seminarium Duchowne w Maszewie koło Stryja
• Niższe Seminarium Duchowne w Przemyślu założone w 1902 roku
• Małe Seminarium Duchowne PNKK w Sulminie (1949-1950) – szkoła Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego

• Niższe Seminarium Duchowne księży Jezuitów w Nowym Sączu (1922–1952)^[8]
• Niższe Seminarium Duchowne Misjonarzy Oblatów w Markowicach (1957–2013), wcześniej w Krotoszynie (1920–1922), a następnie w Lublińcu (1922–1952)
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów we Lwowie założone przed 1907 rokiem
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Niepokalanowie im św. Maksymiliana Kolbego (1927–2009)
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Katowicach Panewnikach (1922-1928)
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Głogówku (1948–1952)
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów we Wronkach (1925–1931)
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Rybniku założone w 1924 roku
• Niższe Seminarium Duchowne Misjonarzy Oblatów w Krobi założone w 1924
• Niższe Seminarium Duchowne Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców im. Bogdana Jańskiego w Poznaniu (1958–2008)
• Niższe Seminarium Duchowne Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców w Krakowie (1945–1952)
• Niższe Seminarium Duchowne Polskiej Prowincji Zmartwychwstańców we Lwowie (1889–1895)
• Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie, przy ul. św. Filipa (1878-1896), przy ul. Misjonarskiej (1896-1952, 1957-1962)^[9][10]
• Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy we Lwowie założone w 1899 roku
• Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Bydgoszczy (1931-1933)
• Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Wilnie (1924-1939)^[11][12]
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej założone w 1957 roku, przeniesione do Łodzi w 1990 roku
• Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Pieniężnie (1922–1948)
• Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Rybniku (1923–1939) z przerwami
• Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Nysie założone przed 1903 rokiem
• Niższe Seminarium Duchowne Księży Werbistów w Górnej Grupie założone w 1924 roku
• Niższe Seminarium Duchowne dla spóźnionych powołań Księży Werbistów założone w 1927 roku
• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Redemptorystów w Toruniu (1921–1961)
• Niższe Seminarium Duchowne Zgromadzenia Ducha Świętego w Bydgoszczy założone w 1922 roku
• Niższe Seminarium Duchowne Salezjan w Pogrzebieniu (1930-1940)^[13]
• Niższe Seminarium Duchowne Saletynów w Puźnikach (1906-1911)^[14], w Dębowcu (1911-1950)^[12][15][16]
• Niższe Seminarium Duchowne Saletynów w Rzeszowie (1948-1952)^[16]
• Niższe Seminarium Duchowne Salwatorianów w Mikołowie (1933–1939)
• Niższe Seminarium Duchowne Księży Orionistów w Zduńskiej Woli (1923–1952)
• Niższe Seminarium Duchowne księży Michalitów w Miejscu Piastowym (1950–1952), wskrzeszone w 1957 roku

• Niższe Seminarium Duchowne w Roeselare
• Niższe Seminarium Duchowne w Hoogstraten
• Niższe Seminarium Duchowne św. Józefa w Sint-Niklaas

• Niższe Seminarium Archidiecezji sarajewskiej

• Niższe Seminarium w Zagrzebiu

• Seminarium Maryi Wniebowziętej w Cabanatuan
• Seminarium św. Piusa X w Roxas
• Niższe Seminairum św. Augustyna w Iba
• Seminarium św. Hiacentego w Penablanca
• Diecezjalne Seminarium Najświętszego Serca Jeusa w San Fernando
• Niższe Seminarium Niepokalanego Poczęcia NMP w Vigan
• Seminarium Matki Bożej w Laoag
• Niższe Seminarium Niepokalanego Poczęcia NMP w Guiguinto
• Niższe Seminarium św. Jana Pawła II w Antipolo
• Niższe Seminarium św. Józefa w San Jose
• Niższe Seminarium Matki Bożej z Guadalupe w Makati
• Seminarium Matki Bożej z góry Karmel w Sariaya
• Seminarium św. Jana XXIII w Cebu City
• Niższe Seminarium św. Pawła VI w Maasin City
• Niższe Seminarium św. Franciszka Salezego w Lipa
• Niższe Seminairum Różańca Świętego w Naga
• Seminarium św. Grzegorza Wielkiego w Tabaco
• Seminarium Matki Bożej z Peñafrancia w Sorsogon
• Niższe Seminarium św. Antoniego w Masbate
• Seminarium św. Nino w Numancia
• Seminarium św. Wincentego Ferreriusza w Jaro
• Seminarium św. Józefa w Puerto Princesa

• Niższe Seminarium Duchowne w Paryżu (nie istnieje)
• Niższe Seminarium Duchowne w Les Ageny (nie istnieje)

• Niższe Seminarium św. Teresy w Amisano

• Niższe Seminarium Dobrego Pasterza w Pala
• Niższe Seinarium św. Józefa w Kalamassery
• Seminarium św. Alojzego w Trivandrum
• Niższe Seminarium św. Agnieszki w Cuddalore

• Niższe Seminarium św. Pawła w Palembang
• Niższe Seminarium św. Piotra Kanizjusza w Mertoyudan
• Niższe Seminarium Wacana Bhakti w Pejaten

• Niższe Seminarium św. Alojzego w Kumbo

• Niższe Seminarium Duchowne w Quebec, założone w 1668 roku przez bł. Franciszka de Montmorency-Laval
• Seminarium Chrystusa Króla w Mission

• Niższe Seminarium Diecezji Telszańskiej w Telszach

• Seminarium św. Michała w Traustein
• Apostolska Szkoła Legionu Chrystusa w Bad Münstereifel

• Niższe Seminarium św. Karola Boromeusza w Madakiya

• Niższe Seminarium Matki Bożej w Lahore
• Niższe Seminarium Matki Bożej z Lourdes w Islamabadzie-Rawalpindi
• Niższe Seminarium św. Piusa X w Karaczi
• Niższe Seminairum św. Tomasza Apostoła w Fajsalabad

• Niższe Seminarium Duchowne św. Pawła w Marawila

• Niższe Seminarium bł. Józefa Sáncheza del Río w Mankato
• Katedralne Seminarium Niepokalanego Poczęcia w Nowym Jorku (nie istnieje)
• Apostolska Szkoła Niepokalanego Poczęcia w Center Harbor
• Apostolska Szkoła Najświętszego Serca w Rolling Prairie
• Seminarium św. Wawrzyńca w Mount Calvary
• Seminarium św. Józefa w Rathdrum
• Słudzy Świętej Rodziny w Colorado Springs
• Seminarium Niepokalanego Poczęcia NMP w South Orange
• Seminarium św. Józefa w Charlotte
• Dom Formacyjny św. Józefa w Wichita (w budowie)

• Seminarium Matki Bożej Fatimskiej w Dare
• Seminarium Świętych Piotra i Pawła w Fatumecie
• Małe Seminarium św. Pawła w Akalpur
• Seminarium św. Józefa w Maliana

• Niższe Seminarium w Bukalasa
• Seminarium Chrystusa Króla w Kisubi
• Seminarium św. Józefa w Nyenga
• Seminarium Mubende
• Seminarium św. Marii w Nadike
• Seminarium św. Karola
• Niższe Seminarium świętych Józefa i Gabriela w Nswanjere
• Seminarium św. Piusa X w Nagongera
• Seminarium św. Pawła w Rushoroza
• Seminarium Kitabi Archidiecezji Mbarara w Bushenyi
• Misja Najświętszego Serca Jezusa Braci Miłosierdzia Bożego
• Seminarium Najświętszego Serca Jezusa w Lacor
• Seminarium św. Piotra w Maderze
• Niższe Seminarium św. Jana Bosko w Hoima
• Seminarium Świętych Piotra i Pawła w Pokea

• Watykańskie Niższe Seminarium Duchowne^[17]

• Seminarium Najświętszego Serca Jezusa w Thái Bình
• Seminarium św. Mikołaja w Phan Thiết

• Niższe Seminarium Duchowne Ojców Franciszkanów w Brindisi

• Niższe Seminarium Matki Bożej w Chipata

• Seminarium duchowne

• Strona Niższego Seminarium Duchownego w Częstochowie
• Strona Niższego Seminarium Duchownego w Markowicach [online], nsd.oblaci.pl [zarchiwizowane z adresu 2011-12-16] .strona główna serwisu
• Strona Niższego Seminarium Duchownego w Płocku [online], liceumkostka.pl [zarchiwizowane z adresu 2011-03-03] .
• Strona Zespołu Szkół im. św. Stanisława Kostki w Lublinie
• Strona Niższego Seminarium w Traustein [online], seminar-traunstein.de [zarchiwizowane z adresu 2010-01-13] .

Zobacz multimedia związane z tematem: Niższe Seminaria Duchowne