Niedźwice – Wikipedia, wolna encyklopedia

Niedźwice
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

sandomierski

Gmina

Koprzywnica

Liczba ludności (2019)

303[2]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

27-660[3]

Tablice rejestracyjne

TSA

SIMC

0796625[4]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Niedźwice”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Niedźwice”
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego
Mapa konturowa powiatu sandomierskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Niedźwice”
Położenie na mapie gminy Koprzywnica
Mapa konturowa gminy Koprzywnica, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Niedźwice”
Ziemia50°36′39″N 21°30′48″E/50,610833 21,513333[1]

Niedźwicewieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Koprzywnica[6][4].

W administracji kościelnej rzymskokatolickiej wieś położona w archidiecezji lubelskiej, w diecezji sandomierskiej, w dekanacie koprzywnickim, w parafii pw. św. Floriana.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Niedźwice. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie tarnobrzeskim.

Integralne części wsi Niedźwice[6][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0796631 Błonie część wsi
0796648 Góra część wsi
0796654 Lisiny część wsi
0796660 Ogrody część wsi
0796677 Spławy część wsi
0796683 Zamłynie część wsi
0796690 Za Wąwozem część wsi

Wśród obiektów fizjograficznych występują nazwy: Błonie, Góra, Jeziórki, Lisiny, Międzyrzecze, Ogrody, Piaski, Spławy, Za Wąwozem, Zadrodze, Zamłynie.

W 1998 Niedźwice miały 321 mieszkańców i 82 gospodarstw o łącznej powierzchni 245,78 ha. Obecnie w Niedźwicach znajduje się Szkoła Podstawowa.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś Niedźwice (także Niedrzwice) w źródłach historycznych nosi nazwę: Niedrwicze, Nyedcziwicz, Nyedruicz, Nyedrwy i Nyedrwycza. Pierwsza poświadczona źródłowo wzmianka o tej wsi pochodzi z 1362 r. Początkowo wieś należała do rycerzy z rodu Powałów. Około 1450 r. władał tą wsią szlachetny Niedrzwicki (pisał się: Niedrwicki vel Niedrwiecki vel Niedrzwicki vel Niedrzwiński herbu Ogończyk)[7].

W 1470 r. dziedzicem wsi Niedrzwice był szlachetny Jan Nyedrzwyczky herbu Powała. Jego kuzyn, Stanisław z Niedrwicy podpisał unię polsko-litewską (1569) jako poseł sandomierski. Z kolei wnuk tegoż, Andrzej dziedzic Niedźwic, w 1590 r. był kasztelanem połanieckim i podkomorzym sanockim. Córka jego Barbara, odziedziczyła wieś i jako posag wniosła do małżeństwa ze szlachetnym Krzysztofem Stadnickim, przez co Niedźwice przeszły do rodziny Stadnickich[7].

W 1827 r. wieś (prywatna) miała 31 domów i 129 mieszkańców. W 1884 r. Niedźwice miały 30 domów i 200 mieszkańców, młyn wodny; ziemi dworskiej było 366 mórg, a włościańskiej 138 mórg[8].

Według spisu powszechnego z roku 1921 Niedźwice (albo Niedrzwice) miały 25 domy i 201 mieszkańców, w tym 12 Żydów[9] Była tu 2 klasowa Publiczna Szkoła Powszechna. Folwark był własnością rodziny Niwińskich (do 1944 r.); był tu 1 dom (w parku, drewniany dwór z końca XVIII w.) i 6 mieszkańców.

W czasie II wojny światowej kilkoro mieszkańców wsi działało w ruchu oporu.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Zespół dworski z końca XVIII w., w którego skład wchodzi drewniany dwór, piwnica lamusa oraz pozostałości parku; wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.695 z 1.03.1967, z 14.06.1977 i z 15.04.1985)[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86592
  2. Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 14 [dostęp 2022-05-22]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 810 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. Jednostki pomocnicze gminy Koprzywnica. Urząd Gminy Koprzywnica. [dostęp 2015-04-18].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. a b Niedrzwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 58.
  8. Tabela. Tabela miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożone w biurze Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, t. I-II, W. 1827.. „Centralna Biblioteka Statystyczna”. A-Ł (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego), s. 288, 1827. Warszawa. 
  9. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. Województwo kieleckie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2015-04-18].
  10. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 52 [dostęp 2016-01-14].