Norosz ziemny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Norosz ziemny

Coelotes terrestris
(Wider, 1834)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Rodzina	lejkowcowate
Podrodzina	Coelotinae
Rodzaj	Coelotes
Gatunek	Coelotes terrestris
Synonimy
Aranea terrestris Wider, 1834 Amaurobius subterraneus C. L. Koch, 1837 Amaurobius tigrinus C. L. Koch, 1837 Coelotes pabulator O. Pickard-Cambridge, 1889 Amaurobius terrestris (Wider, 1834)
Systematyka w Wikispecies

Norosz ziemny^[1] (Coelotes terrestris) – gatunek pająka z rodziny lejkowcowatych.

Gatunek ten opisany został w 1834 roku przez Widera jako Aranea terrestris. W 1839 C.L. Koch umieścił go w rodzaju Amaurobius, a w 1897 został po raz pierwszy umieszczony w rodzaju Coelotes przez Corneliusa Chyzera i Władysława Kulczyńskiego^[2]. Według Wanga należy do grupy gatunków C. atropos^[3].

Samice osiągają od 9 do 13 mm, a samce od 7 do 10 mm długości ciała^[4] (inne źródło podaje zakres 10–14 mm^[1]). Pokrojem ciała przypomina sidliszowate, od których różni się długimi, dwuczłonowymi kądziołkami przędnymi i brakiem siteczka przędnego. Barwę ciała ma ciemnobrązową ze słabo widocznym jaśniejszym rysunkiem^[1]. Prosomę ma czerwonobrunatną, a szczękoczułki i sternum czarne. Na ciemnogniadych odnóżach ma znaki lub obrączkowania^[5].

Gatunek ten jest bardzo podobny do C. atropos^[3][4], ale często ma ciemniejszą opistosomę z jaśniejszym paskiem środkowym z przodu^[4]. Samce norosza ziemnego wyróżniają się jednak stosunkowo dużą, toporną grzbietową apofizą konduktora^[3], a także kształtem apofizy na rzepce. Samice C. terrestris charakteryzują prawie równoległe boczne przyciemnione krawędzie epigyne, wyraźnie zaznaczona jej krawędź przednia, a także pozycja^[4] i kształt spermatek^[3].

Pająk ten buduje lejkowate sieci łowne o długości około 5 cm, zlokalizowane pod korzeniami, w mchu czy na brzegach kamieni^[1]. Gatunek określany jest jako subsocjalny^[6], a samice wykazują się intensywną troską rodzicielską w trakcie lata i jesieni. Początkowo karmią młode zwróconym pokarmem^[1], później upolowaną zdobyczą. W przypadku niedostatków pożywienia młode są karmione wytwarzanymi przez samicę jajami troficznymi. Dobrze udokumentowane jest także zjadanie jej ciała przez młode^[6].

Gatunek palearktyczny^[2]. W Europie znany z Austrii, Belgii, Bułgarii, Czech, Danii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Liechtensteinu, Luksemburga, Macedonii Północnej, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Szwecji, Szwajcarii, Ukrainy i Wielkiej Brytanii^[7].