OK-GLI – Wikipedia, wolna encyklopedia

OK-GLI

Nazwa	OK-GLI
Oznaczenie	BST-02
Data pierwszego lotu	29 grudnia 1984
Data ostatniego lotu	1989
Liczba zakończonych misji	25 lotów testowych
Status	Nieczynny, w ekspozycji Technik-Museum Speyer

OK-GLI (BST-02) – radziecki testowy prom kosmiczny przeznaczony do testów aerodynamicznych, zbudowany w ramach programu Buran. Został skonstruowany w 1984 r.

Pojazd ten, w odróżnieniu od amerykańskiego promu Enterprise przeznaczonego do testów atmosferycznych, był wyposażony w 4 silniki turboodrzutowe AL-31. Pozwalały one na start ze zwykłego pasa startowego, podczas gdy Enterprise musiał być wynoszony przez samolot transportowy. Powstał we wczesnych latach 80., zostały na nim przeprowadzone testy lotu poziomego i automatycznego lądowania. Został wyposażony w taką samą aparaturę, jak wahadłowiec przeznaczony do lotu w kosmos (system nawigacyjny, czujniki temperatury, akcelerometry itp.), miał też identyczną aerodynamikę i tak samo położony środek ciężkości. Egzemplarz odbył 25 lotów próbnych.

Prom ma 36 metrów długości, 16 m wysokości (do szczytu statecznika pionowego) i masę ok. 80 ton^[1].

Po rozpadzie Związku Radzieckiego program Buran został zamknięty. W latach 90. prom BST-02, znajdujący się w bazie lotniczej w mieście Żukowski, był prezentowany co dwa lata podczas pokazów MAKS Airshow. W 2000 roku zakupiła go firma Buran Space Corporation (BSC), należąca do australijskiego biznesmena i byłego astronauty Paula Scully-Powera. Był on wystawiony w centrum rozrywkowym Darling Harbour w Sydney i miał być jedną z atrakcji towarzyszących Letnim Igrzyskom Olimpijskim, jednak nie wzbudził większego zainteresowania turystów; firma zrezygnowała z planów organizacji objazdowej wystawy po Australii i stolicach Azji Południowo-Wschodniej. Bankructwo Buran Space Corporation sprawiło, że prom ponownie stał się rosyjską własnością, po czym został wystawiony na licytacji^[2]. W 2002 roku znalazł się nabywca, firma Space Shuttle World Tour zarejestrowana w Singapurze. Prom został przetransportowany do Bahrajnu, gdzie był wystawiony podczas letniego festiwalu. Właściciel nie był w stanie pokryć kosztów transportu ani opłat za przechowywanie promu. W latach 2004 – 2008 prom spoczywał na nabrzeżu w Bahrajnie, ze względu na trwające postępowanie sądowe między Rosją a Space Shuttle World Tour^[2]. Wreszcie w 2008 roku prom OK-GLI zakupiło niemieckie muzeum w mieście Spira, Technik-Museum Speyer^[1][3]. Transport promu do Europy nie obył się bez problemów, ale ostatecznie prom znalazł się w ekspozycji muzeum^[1].

Informacje, że muzeum w Sinsheim zakupiło od Rosjan inny egzemplarz Burana (Buran 2.01)^[4] są błędne^[2].

• Heinz Elser, Margrit Elser-Haft, Vladim Lukashevich: Buran – History and Transportation of the Russian Space shuttle OK-GLI to the Technik Museum Speyer, two Languages: German and Englisch, 2008, ISBN 3-9809437-7-1

• Buran space shuttle and the Energia launcher: Analog shuttle, OK – GLI
• informacje o OK-GLI
• Zdjęcia: [1], [2], [3]