Olstro – Wikipedia, wolna encyklopedia

Olstro

Olstro (od niem. Holster[1], lm olstra) – skórzany futerał na pistolet kawaleryjski troczony do przedniej części siodła.

Opis i wykorzystanie

[edytuj | edytuj kod]

Sztywny futerał tego rodzaju wprowadzono w XVI wieku w Niemczech po uzbrojeniu jazdy (rajtaria, kirasjerzy) w krótką broń palną[2], dla zwiększenia swobody ruchów jeźdźca wyposażonego dotąd w ciężkie i duże pistolety zatknięte za pasem bądź w futerałach lub na hakach przymocowanych do pasa. Olstro składało się z podłużnej tulei nakrywanej kapą, często ozdobną i czasem mieszczącą niewielką płaską kaletkę (taszkę). Nierzadko jednak było otwarte od góry, z częścią dolną wzmacnianą metalowym okuciem.

Z reguły do przedniego łęku siodła przytraczano dwa futerały po obu bokach wierzchowca[3], dlatego później określenia tego używano najczęściej w liczbie mnogiej. Wśród pistoletów olstrowych charakterystyczną bronią o konstrukcji specjalnie przystosowanej do tego futerału był stosowany przez rajtarię puffer. W przypadku posiadania tylko jednego pistoletu, z drugiego olstra korzystano do przechowywania drobnych przedmiotów.

Olstra szybko rozpowszechniły się w różnych rodzajach kawalerii jako stały element wojskowego rzędu końskiego i podobnie jak inne jego części, miewały charakter bardzo ozdobny, na przykład tureckie tejsaki czy olstra husarii. Na wschodzie czasem używano ich też w wyposażeniu pieszych, zawieszane na pasie do noszenia 1–2 pistoletów[4].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: PWN, 1991, s. 612.
  2. Mała encyklopedia wojskowa, dz. cyt., s. 522.
  3. Regulamin exercerunku kawaleryi narodowej z 1786 roku zalecał, by przypinać je tak, ażeby „płazem a nie grzbietem” do konia przylegały (Włodzimierz Kwaśniewicz: 1000 słów o dawnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1987, s. 114).
  4. Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski jun.: Słownik uzbrojenia historycznego, dz. cyt., s. 153.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Wendelin Boeheim: Handbuch der Waffenkunde. Das Waffenwesen in seiner historischen Entwickelung vom Beginn des Mittelalters bis zum Ende des 18. Jahrhunderts, E.A. Seemann, Leipzig 1890, s. 482–487.
  • Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski jun.: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 84, 153.
  • Mała encyklopedia wojskowa. T. 2 (K-Q). Warszawa: Wydawnictwo MON, 1970, s. 522.