Oranienburg (KL) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł od 2022-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

KZ Oranienburg

Brama obozu
Typ	obóz koncentracyjny
Odpowiedzialny	III Rzesza
Rozpoczęcie działalności	marzec 1933
Zakończenie działalności	lipiec 1935
Terytorium	III Rzesza
Miejsce	Oranienburg
Liczba więźniów	ok. 3000
Narodowość więźniów	Niemcy-antyfaszyści, Żydzi, Polacy
Liczba ofiar	16
Komendanci	Werner Schäfer
Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej KZ Oranienburg
52°44′57,40″N 13°14′13,09″E/52,749278 13,236969
Multimedia w Wikimedia Commons

Konzentrationslager Oranienburg (KZ Oranienburg) – niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny założony w marcu 1933, w miejscowości Oranienburg; około 30 km na północ od Berlina. Funkcjonował do lipca 1935.

Obóz został założony przez SA już w marcu 1933 roku w centrum miasteczka Oranienburg, w nieużywanych browarach. W ciągu kilku miesięcy obóz ten został uznany za państwowy i finansowany z budżetu państwa. Po przejęciu pełni władzy przez nazistów stał się głównym miejscem przetrzymywania opozycji antynazistowskiej z Berlina, stolicy III Rzeszy. Liczba więźniów wzrastała szybko i latem 1933 roku już 170 strażników pilnowało ok. 1500 osób. W 1934 roku SS postanowiło zamknąć ten obóz, co wiązało się z rozprawą SS z konkurencyjnym SA. 13 lipca 1934 więźniowie zostali wysłani do KL Lichtenburg. Oranienburg został swoistym „obozem rezerwowym” do ewentualnego późniejszego użytku.

Miasteczko Oranienburg odegrało jeszcze wielką rolę w systemie niemieckich obozów. Wśród wielu organizacji SS tutaj została umieszczona centralna inspekcja SS ds. obozów. Nieopodal został zbudowany w 1936 roku KL Sachsenhausen.

Komendantem obozu był Sturmführer Werner Schäfer. W załodze obozu służyli: Gerhard Palitzsch, Edmund Zdrojewski, Johannes Hassebroek, Michael Körner, Hermann Hackmann, Franz Xaver Kraus, Maximilian List.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Więźniowie KL Oranienburg.

Więźniami byli prawie wyłącznie członkowie niemieckiej politycznej opozycji względem nazistów (wpierw komuniści, później również socjaldemokraci, czasem inni politycy, również ukarani działacze NSDAP), berlińska inteligencja, dziennikarze, również Żydzi, Świadkowie Jehowy i Polacy. Podczas mniej więcej roku funkcjonowania obozu przetrzymywano tu ok. 3000 osób, wśród nich 16 osób zginęło z rąk strażników.

Więźniowie pracowali przy konstrukcji obozu, przy budowie i utrzymaniu dróg i torów kolejowych, przy pracach leśnych.

Przez dziesięciolecia obóz, zniszczony pod koniec wojny, został jakby zapomniany. W latach 60. Volkspolizei zorganizowała w tym miejscu swoje garaże. Upamiętnienie tego wczesnego KL przypadło Muzeum – Miejscu Pamięci Sachsenhausen. W 2001 roku wystawa o Oranienburgu została kompletnie odnowiona.

• Miejsce Pamięci Sachsenhausen, na witrynie również opis KL Oranienburg