Přemysl Šámal – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Burmistrz Pragi | |
Okres | od 1918 |
Poprzednik | |
Następca | |
Szef Kancelarii Prezydenta Republiki | |
Okres | od 1919 |
Poprzednik | urząd utworzony |
Następca | |
Odznaczenia | |
Přemysl Šámal ps. „Oráč” (ur. 4 października 1867 w Pradze, zm. 9 marca 1941 w Berlinie) – czeski prawnik i polityk, burmistrz Pragi w latach 1918−1919, szef kancelarii prezydenta Czechosłowacji w latach 1919−1938, poseł do Rewolucyjnego Zgromadzenia Ludowego
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego ojciec był radnym miejskim Pragi[1].
Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Karola[2]. Odbył praktykę w kancelarii swojego dziadka i następnie pracował jako prawnik w Nowym Mieście[3]. Jednocześnie pracował też w Muzeum Narodowym w Pradze i Macierzy Czeskiej[2]. Działał w Czeskiej Partii Postępowej, a od 1914 był przewodniczącym tej partii[2].
Po wybuchu I wojny światowej był współzałożycielem czeskiego ruchu oporu Maffia, a po emigracji Edvarda Beneša w 1915 kierował tą organizacją[2]. W 1918 związał się z Czechosłowacką Narodową Demokracją[2]. Po utworzeniu Czechosłowacji w 1918 został wybrany burmistrzem Pragi, jednocześnie był też posłem do Rewolucyjnego Zgromadzenia Ludowego[4].
W 1919 został szefem Kancelarii Prezydenta Republiki i pełnił tę funkcję do 1938[2]. Po wybuchu II wojny światowej kierował organizacją ruchu oporu Centrum Polityczne, używał wtedy pseudonimu „Oráč”[2]. Na przełomie 1939 i 1940 roku został aresztowany przez Gestapo. W maju 1940 trafił do więzienia w dzielnicy Moabit w Berlinie[3]. Z więzienia został zwolniony w stanie krytycznym w marcu 1941 i zmarł w szpitalu 9 marca 1941 roku[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 1992 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy[5].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Miał żonę Pavlę (siostrzenicę Vladimíra Srba[1]), syna i dwójkę wnuków. Jego żona trafiła do Auschwitz-Birkenau[3]. Jego syn, Jaromir (profesor Politechniki Czeskiej) został rozstrzelany w ramach represji po zamachu na Reinharda Heydricha w 1942, a dwoje wnuków zostało odebranych rodzicom i trafiło do niemieckich rodzin[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Přemysl Šámal: šedá eminence na výsluní. Hlava odbojové Maffie i pozdější kancléř | Lidé [online], Lidovky.cz, 8 stycznia 2018 [dostęp 2023-08-11] (cz.).
- ↑ a b c d e f g KDO BYL KDO v našich dějinách do roku 1918 [online], web.archive.org, 1 kwietnia 2016 [dostęp 2021-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-01] .
- ↑ a b c d e JUDr. Přemysl Šámal (Portál hlavního města Prahy) [online], web.archive.org, 1 marca 2017 [dostęp 2021-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-01] .
- ↑ JUDr. Přemysl Šámal [online], www.psp.cz [dostęp 2021-09-16] .
- ↑ List of Honoured [online], Prague Castle [dostęp 2022-01-19] (ang.).