Pałac Wodzickich w Krakowie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pałac Wodzickich
Pałac Przebendowskich

nr rej. A-43 z 5 czerwca 1931[1]
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. św. Jana 11 ul. św. Marka 17a
Typ budynku	pałac
Położenie na mapie Polski Pałac Wodzickich
Położenie na mapie województwa małopolskiego Pałac Wodzickich
Położenie na mapie Krakowa Pałac Wodzickich
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Pałac Wodzickich
50°03′49,70″N 19°56′21,42″E/50,063806 19,939283
Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac Wodzickich – pałac w Krakowie na Starym Mieście, znajdujący się przy ul. św. Jana 11 na rogu z ul. św. Marka 17a.

Pierwotny budynek powstał w tym miejscu ok. 1741 w wyniku połączenia i przebudowy dwóch sąsiadujących ze sobą gotyckich kamieniczek. Zachowały się z nich dwa portale z XV i XVI w. Wzniesiona wtedy budowla z bogato dekorowaną fasadą, była rozłożona na planie prostokąta i ustawiona równolegle do ulicy^[2]. Około 1780 przebudowany na wczesnoklasycystyczny pałac przez starostę krakowskiego Ignacego Przebendowskiego zwany był także „Pałacem Przebendowskich”,

Po pożarze z 1781 roku został zakupiony przez Franciszka Wodzickiego i ponownie przebudowany zgodnie z projektem Jana Ferdynanda Naxa. Frontowa elewacja pałacu jest symetryczna, cechuje się siedmiopolowym podziałem, którego rytm wyznaczają okazałe pilastry oraz imponująca attyka w typie balustrady z wazonami. Na szczycie attyki znajduje się wielki kartusz z herbem rodu Wodzickich otoczony rzeźbami (m.in. Diany). Dobrze zachowały się także wnętrza pierwszego piętra budynku, gdzie znajdują się oryginalne stiuki, polichromie, boazerie, intarsjowane posadzki i kominek.

W 1830 rezydencja należała do Stanisława Wodzickiego, prezesa Senatu Rządzącego Rzeczypospolitej Krakowskiej, który był uważany za zwolennika polityki kanclerza Metternicha. W grudniu owego roku przed pałacem zebrała się ogromna manifestacja ludności domagającej się ustąpienia Wodzickiego z zajmowanego stanowiska, co też niebawem nastąpiło.

W 1848 manifestujące tłumy krakowian domagały się od urzędującego w pałacu komisarza Maurycego Deyma, naczelnika urzędu cyrkularnego Krakowa, aby uwolnił więźniów politycznych. Wydarzenie to upamiętnił Teofil Lenartowicz, który przedstawił na rysunku fasadę pałacu i tłum demonstrantów.

Rezydencja przetrwała okres II wojny światowej. Podczas prac konserwatorskich prowadzonych po 1945 odkryto wspomnianą polichromię i belkowane renesansowe stropy. Po odrestaurowaniu pałac został przeznaczony na siedzibę krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP)^[2].

• Adamczewski Jan, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 2002, s. 300–301.
• Michał Rożek Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012, ISBN 978-83-7505-661-7 s. 82–92.
• Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa, wydawca Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, Kraków 2023, ISBN 978-83-66253-46-9 t. II s.150