Pałecznica szczecinkowotrzonowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pałecznica szczecinkowotrzonowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pałecznicowate

Rodzaj

pałecznica

Gatunek

pałecznica szczecinkowotrzonowa

Nazwa systematyczna
Typhula setipes (Grev.) Berthier
Bull. mens. Soc. linn. Soc. Bot. Lyon 45: 186 (1976)

Pałecznica szczecinkowotrzonowa (Typhula setipes (Grev.) Berthier) – gatunek grzybów z rodziny pałecznicowatych (Typhulaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Typhula, Typhulaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go Robert Kaye Greville w 1822 r., nadając mu nazwę Pistillaria setipes (bazonim), którą w tym samym dziele poprawił na Clavaria setipes (Grev.) Grev.[2][3]. Obecną nazwę nadał mu Jacques Berthier w 1976 r.[4][1]. Niektóre inne synonimy[5]:

  • Typhula grevillei Fr. 1838
  • Typhula gyrans (Batsch) Fr. 1821

Franciszek Błoński w 1896 r. nadał mu polską nazwę „macnik Grevillego”, zamiast której Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował „pałecznica szczecinkowotrzonowa”[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Bazydiokarp (owocnik) o wysokości 0,1–1 cm, maczugowaty do owalnego, o szerokości do 1 mm, biały, z wyraźną główką i trzonem. Trzon biały, czasami brązowiejący przy podstawie, owłosiony lub gładki. Wysyp zarodników biały. Zarodniki 7–10,5 × 3–4,5 µm, elipsoidalne. Na strzępkach brak sprzążek[7].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i na Nowej Zelandii[8]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 5 stanowisk[6], podano je także w późniejszych latach[9], a najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[10], według innych źródeł jest to gatunek dość częsty[7].

Saprotrof występujący na ogonkach liściowych opadłych na ziemię i butwiejących liściach klonów[6] i innych drzew liściastych[10], głównie olch i topoli[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-07-19] (ang.).
  2. By Robert Kaye Greville, Scottish cryptogamic flora, or coloured figures and descriptions of cryptogamic plants, belonging chiefly to the order Fungi; and intended to serve as a continuation of English Botany, Edinburgh–London: MacLachlan & Stewart ; Baldwin, Cradock & Joy, 1822–1828.
  3. Typhula setipes [online], www.mycobank.org [dostęp 2024-07-30].
  4. Jacques Berthier, Le genre Typhula (Clavariacées) et les genres affines. Classification — Espèces nouvelles, „Bulletin mensuel de la Société Linnéenne de Lyon”, 43 (6), 1974, s. 182–188.
  5. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-07-19] (ang.).
  6. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 682, ISBN 83-89648-09-1.
  7. a b c Pałecznica szczecinkowotrzonowa (Typhula setipes) [online] [dostęp 2024-07-19] (pol.).
  8. Występowanie Typhula setipes na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-02-11] (ang.).
  9. Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-07-19] (pol.).
  10. a b Aktualne stanowiska Typhula setipes w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-07-19] (pol.).