Paśnik (rodzaj) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Paśnik
Plagionotus
Mulsant, 1842
Ilustracja
Paśnik niszczyciel
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

kózkowate

Podrodzina

kózkowe

Plemię

Clytini

Rodzaj

Plagionotus

Typ nomenklatoryczny

Leptura detrita Linnaeus, 1758

Synonimy
  • Platynotus Mulsant, 1839
  • Plagyonotus Thomson, 1860
  • Plagiogonus Fairmaire, 1864

Paśnik[1][2] (Plagionotus) – rodzaj chrząszcza z rodziny kózkowatych i podrodziny kózkowych (Cerambycinae).

Chrząszcze o ciele tęgiej budowy, prawie walcowatego zarysu i długości od 8 do 25 mm. Głowę ich cechują delikatne żłobienia pośrodku czoła i niewielkie, przypominające kształtem ząbki wzgórki czułkowe. Czułki są dość długie, u samicy sięgające środka, a u samca tylnej trzeciej części pokryw[3]. Środkowe ich człony mają obrzeżone wierzchołki[4]. Przedplecze jest poprzeczne, kulistawe, silnie wyokrąglone na bokach, delikatnie obrzeżone z przodu i z tyłu oraz niemal tak szerokie jak pokrywy[3][4]. Kształt pokryw jest nieco ku tyłowi zwężony. Episternity zatułowia są prawie równoległe. Przednie odnóża są krótkie. U samców golenie odnóży tylnej pary są nieco zakrzywione[3]. Gatunki środkowoeuropejskie są ubarwione głównie czarno z żółtym wzorem i przypominają przedstawicieli rodzaju Clytus, od których są jednak tężej zbudowane[4].

Cykl życiowy tych owadów trwa od jednego do dwóch lat. Larwy części gatunków przechodzą rozwój w drewnie drzew i krzewów liściastych, np. dębów, brzóz, kasztanów, buków, grabów, wierzb, klonów, lip, śliw czy robinii, podczas gdy innych rozwijają się w korzeniach roślin zielnych z takich rodzajów jak wilczomlecz, lucerna, krwawnik, ślaz i ślazówka[3].

Rodzaj o rozsiedleniu holarktycznym, ale w Nearktyce reprezentowany tylko przez meksykańskiego P. astecus. Pozostałe gatunki są palearktyczne[3], a spośród nich 3 występują w Europie Środkowej, w tym w Polsce: paśnik pałączasty, paśnik niszczyciel i paśnik ziołowy[4][5].

Takson ten wprowadził po raz pierwszy Étienne Mulsant w 1839 roku pod nazwą Platynotus, która jednak była zajęta i w 1842 zastąpiona przez tegoż autora nazwą Plagionotus. Należy do niego 12 gatunków, zgrupowanych w 3 podrodzajach[3]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jacek Kurzawa: Polskie nazwy kózkowatych. entomo.pl. [dostęp 2019-0627].
  2. Jiří Zahradník: Przewodnik: Kózkowate. Warszawa: Multico, 2001, s. 62.
  3. a b c d e f Hüseyin Özdikmen, Semra Turgut. A short review on the genus Plagionotus Mulsant, 1842 (Coleoptera: Cerambycidae: Cerambycinae). „Munis Entomology & Zoology”. 4 (2), s. 457–469, 2009. 
  4. a b c d Karl Wilhelm Harde: Familie Cerambycidae, Bockkäfer. W: Die Käfer Mitteleuropeas Band 9: Cermabycidae, Chrysomelidae. Heinz Freude, Karl Wilhelm Harde, Gustav Adolf Loshe (red.). Krefeld: Goecke & Evers Verlag, 1966, s. 24.
  5. B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cerambycidae i Bruchidae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (15), 1990.