Panteon w Paryżu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Panteon
	nr rej. PA00088420
Państwo	Francja
Miejscowość	Paryż
Typ budynku	zdesakralizowany kościół
Styl architektoniczny	neoklasycyzm
Architekt	Jacques Germain Soufflot
Wysokość całkowita	83 m
Rozpoczęcie budowy	1758
Ukończenie budowy	1789
	Położenie na mapie Francji Panteon
	Położenie na mapie Île-de-France Panteon
	Położenie na mapie Paryża Panteon
	48°50′46″N 2°20′45″E/48,846111 2,345833
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Panteon (fr. Panthéon) – budowla w Dzielnicy Łacińskiej w Paryżu, wzniesiona pod koniec XVIII wieku jako kościół pod wezwaniem świętej Genowefy. Od 1885 roku pełni rolę mauzoleum wybitnych Francuzów.

Historia

Król Ludwik XV przysiągł wznieść świątynię ku czci świętej Genowefy, patronki Paryża, w miejscu wczesnochrześcijańskiego kościoła zbudowanego w VI wieku^[1] w zamian za przywrócenie zdrowia. Realizacja tego przedsięwzięcia spadła na markiza Marigny, który na architekta wybrał swojego znajomego, Jacques’a Germaina Soufflota. Fundamenty pod tę monumentalną świątynię położono w roku 1758, ale ostateczne ukończenie zostało wykonane przez ucznia Soufflota, Jeana-Baptiste’a Rondeleta w roku 1789. Od czasów rewolucji francuskiej kościół został przekształcony w świecką budowlę przez architekta i masona Antoine Chrysostome'a Quatremère de Quincy^[2].

Architektura

Panteon jest neoklasycystyczną^[3] budowlą na planie krzyża greckiego z kopułą centralną i czterema spłaszczonymi kopułami bocznymi oraz z kolumnowym portykiem wejściowym. Uważa się, że jest on wzorowany na Panteonie rzymskim.

Panoramiczny widok wnętrza Panteonu

Pochowani w Panteonie

Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani w paryskim Panteonie.

Panteon jest miejscem spoczynku wielu sławnych Francuzów i Francuzek. W krypcie Panteonu znajdują się m.in. grobowce: marszałka Jeana Lannesa^{[potrzebny przypis]}, generała Saint-Hilaire’a^{[potrzebny przypis]}, filozofów Voltaire’a i Jeana-Jacques’a Rousseau^[3], polityków Honoré Mirabeau^{[potrzebny przypis]} i Jeana Jaurèsa^[4], pisarzy Alexandre’a Dumasa^[5], Victora Hugo^[3] i Émile’a Zoli^[4], twórcy pisma dla niewidomych Louisa Braille’a, fizyków Paula Langevina, Pierre’a Curie^[5] i Marii Skłodowskiej-Curie^[3], chemika Marcelina Berthelota^[5], generała François Marceau^{[potrzebny przypis]}, przywódcy ruchu oporu z czasów II wojny światowej Jeana Moulina^[4], gubernatora Félixa Éboué^[5]. Dwukrotnie próbowano Panteonowi przywrócić funkcję religijną, lecz w roku 1885 ostatecznie przeznaczono go na mauzoleum^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy

↑ Martina Padberg: Sztuka i Architektura – Paryż. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk Sp. z o.o., 2009, s. 279. ISBN 978-3-7588-903-1.
↑ Laurent Kupferman, Emmanuel Pierrat: Le Paris des Francs-Maçons. Paryż: Éditions Cherche Midi, 2013, s. 69. ISBN 978-2-7491-2951-8.
↑ ^a ^b ^c ^d Panthéon, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-11-16] (ang.).
↑ ^a ^b ^c The crypt [online], Panthéon. Centre des monuments nationaux [dostęp 2024-11-16] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d DominiqueD. Mataillet DominiqueD., The Pantheon, a Mausoleum of Great Men – and Great Women [online], France-Amérique, 15 lutego 2024 [dostęp 2024-11-17] (ang.).

[Padberg2009-s279-1] Martina Padberg: Sztuka i Architektura – Paryż. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk Sp. z o.o., 2009, s. 279. ISBN 978-3-7588-903-1.

[Laurent_Kupferman2013-s69-2] Laurent Kupferman, Emmanuel Pierrat: Le Paris des Francs-Maçons. Paryż: Éditions Cherche Midi, 2013, s. 69. ISBN 978-2-7491-2951-8.

[Encyklopedia-Britannica-10665623-3] Panthéon, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-11-16] (ang.).

[:0-4] The crypt [online], Panthéon. Centre des monuments nationaux [dostęp 2024-11-16] (ang.).

[:1-5] DominiqueD. Mataillet DominiqueD., The Pantheon, a Mausoleum of Great Men – and Great Women [online], France-Amérique, 15 lutego 2024 [dostęp 2024-11-17] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]