Parafia św. Kazimierza w Tryńczy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Parafia
św. Kazimierza
w Tryńczy
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Siedziba

Tryńcza

Adres

Tryńcza 101,
37-204 Tryńcza

Data powołania

23 marca 1910

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

przemyska

Dekanat

Sieniawa

Kościół

św. Kazimierza

Filie

Głogowiecpw. NMP Matki Kościoła

Proboszcz

ks. Roman Trzeciak

Wezwanie

św. Kazimierza

Wspomnienie liturgiczne

4 marca

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Kazimierzaw Tryńczy”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Kazimierzaw Tryńczy”
Położenie na mapie powiatu przeworskiego
Mapa konturowa powiatu przeworskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Kazimierzaw Tryńczy”
Położenie na mapie gminy Tryńcza
Mapa konturowa gminy Tryńcza, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Parafiaśw. Kazimierzaw Tryńczy”
Ziemia50°09′33,529″N 22°32′54,430″E/50,159314 22,548453
Kościół filialny NMP Matki Kościoła w Głogowcu

Parafia św. Kazimierza w Tryńczy – parafia rzymskokatolicka znajdująca się w archidiecezji przemyskiej w dekanacie Sieniawa[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Tryńcza należała do parafii w Gniewczynie Łańcuckiej. W 1774 roku sprowadzono z Rakszawy drewnianą kaplicę i postawiono ją przy szlacheckich budynkach dworskich. W 1780 roku ks. Maciej Bardziński dziekan Jarosławski sporządził opis kaplicy pw. św. Antoniego[2][a]. Kaplica ta była wzmiankowana w Schematyzmach Diecezji Przemyskiej z lat 1887–1910[3]. W 1879 roku w kaplicy posługiwał ks. Alojzy Sakowicz z diecezji Wileńskiej[4]. W połowie XIX wieku w Tryńczy było 669 wiernych.

Plany utworzenia w Tryńczy parafii pojawiły się w połowie XIX wieku. W 1908 roku Kazimiera z Kellermanów Banhidy sprzedała folwark Bronisławowi Nowińskiemu, a za uzyskane ze sprzedaży pieniądze, w 1909 roku zbudowała murowany kościół.

23 marca 1910 roku została erygowana parafia w Tryńczy i został poświęcony kościół pw. św. Kazimierza[b]. Parafia początkowo objęła Tryńczę, Głogowiec i Ubieszyn[5]. Ok 1910 roku zakupiono dom z przeznaczeniem na ochronkę sióstr służebniczek. Podczas I wojny światowej kościół został uszkodzony. Przed 1924 rokiem do parafii przyłączono Wólkę Ogryzkową, a w 1927 roku przyłączono Stróżę (przysiółek Dębna). W 1929 roku do parafii przyłączono dolną część Gorzyc (300 wiernych).

Gdy kościół z powodu uszkodzeń wojennych nie nadawał się do remontu, rozebrano go i zbudowano ponownie, a w 1931 roku kościół został poświęcony. W 1934 roku wikariuszem był ks. Michał Gądek.

14 lutego 1940 roku do parafii przybyły siostry Służebniczki NMP, które zostały wysiedlone przez Ukraińców z Dębna[6]. W grudniu 1945 roku dolna część Gorzyc została przydzielona do nowej parafii w Gorzycach.

Parafia przynależała do dekanatów: Przeworsk (1910–1987), Przeworsk I (1987–2003), a od 18 maja 2003 roku do dekanatu Sieniawa.

W 2024 roku przy kościele zbudowano ołtarz polowy, który 1 września, podczas gminnych dożynek poświęcił abp Adam Szal[7].

Na terenie parafii jest 2 600 wiernych (w tym: Tryńcza – 1 242, Głogowiec – 329, Ubieszyn – 717, Wólka Ogryzkowa – 295)[8].

Proboszczowie parafii:
1910–1934. ks. Wincenty Cetnarowicz[9][10].
1934–1938. ks. Maciej Dudek[11].
1938. ks. Marcin Myszak (administrator)[12].
1938–1949. ks. Wojciech Lorenc[13].
1949–1972. ks. kan. Roman Opioła (1949–1955 wikariusz substytut - p.o. proboszcza)[14][15][16].
1972–2003. ks. kan. Edward Stawarz[17][18].
2003– nadal ks. Roman Trzeciak.
Duchowni pochodzący z terenu parafii:

(w nawiasie podano rok przyjęcia święceń prezbiteratu oraz miejscowość pochodzenia)

  • ks. kan. Dominik Czeszyk (1919 – Ubieszyn)
  • ks. Bronisław Młynarski saletyn (1932 – Głogowiec)
  • o. Wojciech Myłek karmelita (1976 – Tryńcza, zmarł 23 października 1978 w Oborach)
  • ks. Władysław Pucia (1980 – Tryńcza)
  • ks. Adam Szozda (1991 – Tryńcza)
  • ks. Adam Gołąb (1997 – Tryńcza)
  • ks. Rafał Borcz (2010 – Tryńcza)

Kościół filialny

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1985–1990 w Głogowcu zbudowano murowany kościół filialny, według projektu arch. inż. Kazimierza Łuczko. We wrześniu 1990 roku bp Edward Białogłowski dokonał poświęcenia kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła[19]. [20].

  1. Opis kaplicy dworskiej pw. św. Antoniego w Tryńczy sporządzony w 1780 roku przez ks. Macieja Bardzińskiego, dziekana Jarosławskiego i proboszcza Nowosieleckiego: «Kaplica jest drewniana, położona na dziedzińcu frontem na zachód słońca postawiona, do której wchodzi się przez dzwonnicę, skarbczyk i zakrystię przy wielkim ołtarzu. Kopuła na kaplicy i dzwonnicy pokryta jest gontami, krzyż na kaplicy żelazny. Budynek oszalowany, a sufit i podłoga jest wykonana z tarcic. W kaplicy są trzy ołtarze, malowane i posrebrzane, wokół których są także trzy obrazy w ramach posrebrzanych. Do dzwonnicy drzwi sztabami (...) ze skoblami i wrzeciądzami żelaznymi ze dworu (...). Chór nad drzwiami wchodnymi do kaplicy, okien sześć w skarbczyku, wszystkie w drewno oprawione, w zakrystii także.».
  2. W dokumencie erekcyjnym z 23 marca 1910 roku jest wzmianka o erygowaniu parafii pw. św. Antoniego i MB Nieustającej Pomocy. Jednak schematyzmy diecezji przemyskiej od 1911 roku wzmiankują parafię pw. św. Kazimierza.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Opis dekanatu na stronie archidiecezji
  2. Krzysztof Zieliński. Leksykon Drewnianej Architektury Sakralnej Województwa Podkarpackiego. Wydawnictwo Carpathia. Rzeszów 2015. ISBN 978-83-61577-68-3 (s. 393)
  3. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1887 (s. 156) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
    [Cytat: In aula Trynczaensis adest capella privata pro celebrando Sacrif Missae adaptata]
  4. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini 1879 (s. 138) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
    [Cytat: In aula Trynczaensis fungitur mumere domest. Capellani. R. Alojsius Sakowicz , e diec. Vilno]
  5. Między Sanem a Wisłokiem. Biuletyn Informacyjny Gminy Tryńcza Początki Parafii w Tryńczy (s. 19) [dostęp 2017-12-16]
  6. Tryńcza. Dom św. Józefa
  7. Stanisław Gęsiorski, Tryńcza: Gminne dożynki i poświęcenie ołtarza polowego [online], radiofara.pl [dostęp 2024-09-01].
  8. Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015 (s. 316) ISSN 1429-6314
  9. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych Kronika Diecezji Przemyskiej 10(1910), z. 9, s. 472. [dostęp 2023-03-11]
  10. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1911 (s. 200) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
  11. Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis Premisliensis rit. lat. pro Anno Domini 1935 (s. 75) (łac.) [dostęp 2017-12-16]
  12. Zmiany na stanowiskach i urzędach duchownych Kronika Diecezji przemyskiej O. Ł. 38(1938), z. 8-9, s. 290. [dostęp 2020-03-09]
  13. Bartosz Walicki - Sokołów Małopolski Ks. Wojciech Lorenc (1899–1987)
  14. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1952 (s. 84) [dostęp 2022-11-15]
  15. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1958 (s. 95-96) [dostęp 2024-01-24]
  16. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1966 (s. 103) [dostęp 2024-01-24]
  17. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1979 (s. 159) [dostęp 2022-11-14]
  18. Rocznik Diecezji Przemyskiej na rok 1984 (s. 315-316) [dostęp 2024-01-24]
  19. Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 1997 (s. 367) ISSN 1233-4685
  20. Marta Kornafel, Z historii kościoła w Głogowcu [online], Między Sanem, a Wisłokiem. Biuletyn informacyjny Gminy Tryńcza. 4(30) 2009.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]