Parafia św. Michała Archanioła w Szalowej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Parafia św. Michała Archanioła
Ilustracja
Kościół parafialny
Państwo

 Polska

Siedziba

Szalowa

Adres

38-331 Szalowa 14

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

tarnowska

Dekanat

łużniański

Kościół

Kościół św. Michała Archanioła w Szalowej

Filie

Bieśnik

Proboszcz

ks. Mieczysław Górski

Wezwanie

św. Michał Archanioł

Wspomnienie liturgiczne

św. Michała - niedz. ok. 29 września; Niedziela Najśw. Trójcy; św. Jana Kantego - niedz. ok. 20 października; Bieśnik - NMP Nieustającej Pomocy - ostatnia niedz. czerwca

Położenie na mapie gminy Łużna
Mapa konturowa gminy Łużna, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Michała Archanioła”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Michała Archanioła”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Michała Archanioła”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Michała Archanioła”
Ziemia49°40′55,9920″N 21°01′23,0160″E/49,682220 21,023060
Strona internetowa

Parafia św. Michała Archanioła w Szalowej – parafia znajdująca się w diecezji tarnowskiej w dekanacie łużniańskim.

Do parafii należą wsie Szalowa i Bieśnik z kaplicą filialną pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

W parafii służą kapłani: proboszcz i wikariusz oraz rezydent.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Parafia we wsi Szalowa została założona przed 1375 r. świadczą o tym zapisy watykańskiej świętopietrzy. Nie zachowały się informacje na temat pierwszej świątyni parafialnej, drugi drewniany kościół wzniesiony został w XVI w. W latach 1575–95 przejęty został przez protestantów[1][2].

Do dziś służącym kościołem parafialnym jest kościół św. Michała Archanioła pochodzący z I połowy XVIII w. (lata 1739–1756). Powstał staraniem miejscowego proboszcza Wojciecha Stefanowskiego oraz właściciela wsi Krzysztofa Jordana. Zabytek uznawany za jeden z najcenniejszych drewnianych kościołów w Polsce. W 2000 roku został wytypowany do wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO a 23 listopada 2017 r. został wpisany na listę Pomników Historii[3][4].

Parafia jest miejscem lokalnego kultu związanego z obrazem św. Jana Kantego (łaskami słynący) z roku 1640. Autorem prawdopodobnie jest Jan Chryzostom Proszowski, nadworny malarz króla Jana Kazimierza, a sukienki z 1796 r., wykonane przez Jana Dunina[5][6]. Kanonizowany został dzięki czterem cudom. Dwa z nich wydarzyły się w Szalowej. Bulla kanonizacyjna wymienia uzdrowioną Mariannę Gawlicką, gospodynię domową oraz Antoniego Oleksowicza, grabarza. W szalowskim kościele wydarzały się też inne cuda np. nie mogąca chodzić Justyna Krupecka (żona organisty z pobliskiej Bobowej), dlatego proces z roku 1687 stwierdza istnienie cudownego obrazu[7][8]. W ołtarzu św. Kantego znajdują się jego relikwię. W pierwszy czwartek miesiąca odbywa się tutaj nabożeństwo do św. Jana Kantego, a główne święto ku jego czci to odpust w niedzielę około 20 października (wspomnienie w liturgii). Według legendy święty miał przechodzić przez Szalową[9][10].

Proboszczowie

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1575–1605 parafia Szalowa była pozbawiona kapłana katolickiego[11].

Proboszczowie, administratorzy:

  • ks. Sebastian Proszowski (do 1824)[12]
  • ks. Wojciech Kossakiewicz (1825, admin., prob. z Polnej)[13]
  • ks. Józef Karpiński (1826–1829)[14]
  • ks. Wawrzyniec Krutka (1828–1852)[15]
  • ks. Stanisław Muszyński (1852–1868)[16]
  • ks. Hipolit Lipecki (1868–1885)[17]
  • ks. Antoni Walawender (1885–1903)[18]
  • ks. Stanisław Niepokoy (1903–1920)[19] [20]
  • ks. Józef Cwynar (1920–1943)[21]
  • ks. Stanisław Pękala (1944, administrator)[22]
  • ks. Stanisław Pękala (1945–1954)[22]
  • ks. Karol Durlak (1954–1962)[23]
  • ks. Tadeusz Dziedziak (1962–1977)[11]
  • ks. Stanisław Tobiasz (1977–2007 /wikariusz od 1972/)[24]
  • ks. Marian Wójcik (18.08.2007–15.12.2013)[25]
  • ks. Mieczysław Górski (od 15.12.2013 – obecnie)[26]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Szalowa – kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2023-02-19] (pol.).
  2. Marek Sztorc, Szalowa, kościół św. Michała Archanioła [online], tarnowskiekoscioly.net [dostęp 2023-02-19] (pol.).
  3. Redakcja, Szalowa. Kościół wpisany na prestiżową listę Pomników Historii [online], Gorlice Nasze Miasto, 30 listopada 2017 [dostęp 2023-02-19] (pol.).
  4. Instytut Gość Media, Powód do wielkiej dumy [online], Instytut Gość Media, 24 listopada 2017 [dostęp 2023-02-19].
  5. Szalowa kościół św Michała Archanioła, XVIII w., ołtarz ś - bank zdjęć, bank fotografii | Michał Grychowski fotografia autorska [online], grychowski.eu [dostęp 2023-02-19].
  6. Szalowa kościół św Michała Archanioła, XVIII w., obraz św - bank zdjęć, bank fotografii | Michał Grychowski fotografia autorska [online], grychowski.eu [dostęp 2023-02-19].
  7. Święty profesor- Jan Kanty | Przewodnik Kraków [online] [dostęp 2023-02-19] (pol.).
  8. Św. Jan Kanty – Żywoty Świętych – Żywot św. Jana Kantego wyznawcy [online], www.ultramontes.pl [dostęp 2023-02-19].
  9. Instytut Gość Media, Mądrość na kolanach [online], Instytut Gość Media, 10 października 2013 [dostęp 2023-02-19].
  10. Instytut Gość Media, Kto pozna to miejsce, Florencją się zawiedzie [online], Instytut Gość Media, 14 grudnia 2017 [dostęp 2023-02-19].
  11. a b Dekrety Reformatorskie z wizytacji kanonicznych przeprowadzonych przez biskupa tarnowskiego Jerzego Ablewicza, [w:] ReKUL, repozytorium.kul.pl, s. 141 [dostęp 2024-02-27].
  12. Ecclesia Catholica Diecezja Przemyska, Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit[us] Lat[ini] Anno ..., „Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1810–1827 [dostęp 2024-07-16].
  13. Ecclesia Catholica Diecezja Przemyska, Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit[us] Lat[ini] Anno ..., „10000 - Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1810–1827 [dostęp 2024-07-16].
  14. Ecclesia Catholica Diecezja Przemyska, Schematismus Universi Cleri Dioeceseos Premisliensis Rit[us] Lat[ini] Anno ... (1826), „10000 - Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1810–1827 [dostęp 2024-07-16].
  15. Ecclesia Catholica Diecezja Przemyska, Cathalogus Cleri Dioecesis Premisliensis tum Saecularis tum Regularis, „10000 - Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1829–1832 [dostęp 2024-07-16].
  16. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1868, 1867 [dostęp 2024-07-16].
  17. Ecclesia Catholica Diecezja Przemyska, Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini (1869), „10000 - Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1833–1916 [dostęp 2024-07-15].
  18. Schematismus universi venerabilis cleri Saecularis et Regularis Dioeceseos Ritus Latini Premisliensis pro Anno Domini 1903, 1902, s. 61 [dostęp 2024-07-15].
  19. Ecclesia Catholica Diecezja Przemyska, Elenchus Cleri Dioeceseos Rit[us] Lat[ini] Premisliensis, „10000 - Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1919–1924 [dostęp 2024-07-15].
  20. Ecclesia Catholica Diecezja Przemyska, Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Premisliensis tum Saecularis tum Regularis Ritus Latini (1916), „Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1833–1916, s. 101 [dostęp 2024-07-15].
  21. Antoni Więch, Ks. Wiesław Augustyn (1941-2021), „"Zwiastowanie"”, 2021, s. 232 [dostęp 2024-07-15].
  22. a b KAPŁAN Z KRWI I KOŚCI… | Bieckie Centrum Kultury [online], bck.biecz.pl [dostęp 2024-07-15].
  23. Andrzej Ziobroń, DURLAK Karol ks. [online], Stowarzyszenie Nasze Miasto Radomyśl Wielki, 26 stycznia 2017 [dostęp 2024-07-15] (pol.).
  24. Litera T – Encyklopedia miasta Mielca [online] [dostęp 2024-07-15] (pol.).
  25. Instytut Gość Media, Mądrość na kolanach [online], Instytut Gość Media, 10 października 2013 [dostęp 2024-07-16].
  26. Wizytówka parafii - diecezja tarnowska