Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu
Ilustracja
kościół parafialny w Jaworzu
Państwo

 Polska

Siedziba

Jaworze

Adres

Plac Kościelny 25, 43-384 Jaworze Dolne

Data powołania

1782 r.

Wyznanie

protestanckie

Kościół

Ewangelicko-Augsburski

Diecezja

cieszyńska

Kościół

w Jaworzu

Filie

2: Jasienica,
Świętoszówka.

Pastor

ks. Władysław Wantulok

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu”
Położenie na mapie gminy Jaworze
Mapa konturowa gminy Jaworze, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu”
Ziemia49°47′35″N 18°57′01″E/49,793056 18,950278
Strona internetowa

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu – parafia luterańska w Jaworzu, należąca do diecezji cieszyńskiej. Mieści się przy Placu Kościelnym. Według stanu na dzień 31 grudnia 2022 liczyła 2544 wiernych[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Zbór ewangelicki w Jaworzu jest jednym z pierwszych, które powstały na Śląsku Cieszyńskim po wydaniu Patentu Tolerancyjnego przez cesarza Józefa II w 1781, a więc jest też jednym z najstarszych po cieszyńskim w regionie. Duży wkład finansowy w powstanie tego zboru włożył ówczesny właściciel miejscowych dóbr, Jerzy Ludwik von Laschovsky. Pierwszym pastorem był Jan Kłapsia (1782–1800), po nim nastąpili kolejno: Jan Chmiel (1801–1808), Franciszek Czyżyk (1808–1827), Jerzy Filipek (1828–1836), Herman Juliusz Kotschy (1837–1897).

Patent Tolerancyjny ustanowił również strukturę oficjalnie działającego Kościoła ewangelickiego w Przedlitawii. Wszystkie zbory zostały podległe konsystorzowi powstałemu w 1784 w Cieszynie a w 1785 przeprowadzonemu do Wiednia. W 1784 powstała superintendentura dla Moraw, Śląska i Galicji. W 1807 powstał seniorat śląski, któremu z czasem podległe zostały wszystkie zbory na Śląsku Austriackim.

Do 1880 r. istniał w Jaworzu jeden cmentarz wokół kościoła katolickiego, gdzie chowano wspólnie katolików i ewangelików. Nasilające się spory między duchownymi poszczególnych wyznań na tle praw grzebalności zmarłych i opłat za pochówek spowodowały, że upoważniony przez hrabiego Maurycego Saint-Genois, ówczesny hrabiowski inspektor dóbr Edward Kwisda, przydzielił ewangelikom parcelę na założenie własnego cmentarza. W ciągu kilku miesięcy teren ogrodzono, w narożu postawiono marownię, by w listopadzie 1880r. dokonać pierwszych pochówków. Cmentarz znajduje się na północny zachód od kościoła parafialnego w Jaworzu, przy ul. Spacerowej[2].

W 1925 parafia zrzeszała 3 009 wiernych a w 1937 3 296[3].

W latach 1960–1995 proboszczem parafii był ks. Ryszard Janik (1930–2018)[4].

Proboszczowie[5]

[edytuj | edytuj kod]
  • ks. Jan Kłapsia (1782–1800)
  • ks. Jan Chmiel (1800–1808)
  • ks. Franciszek Czjżek (1808–1827)
  • ks. Jerzy Filipek (1827–1837)
  • ks. Herman Kotschy (1837–1897)
  • ks. Paweł Wałach (1897–1907)
  • ks. Jerzy Ruśniok (1907–1909)
  • ks. Jan Lasota (1910–1932)
  • ks. Artur Gerwin (1932–1939)
  • ks. Hugon Pudell (1939–1945)
  • ks. Jan Lasota (1945–1961)
  • ks. Ryszard Janik (1961–1995)
  • ks. Władysław Wantulok (od 1995)

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ ks. Władysław Wantulok. Sprawozdanie z życia i działalności Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworzu, złożone na Zgromadzeniu Parafialnym w Jaworzu w 2 Niedzielę przed Postem 12.02.2023 roku przez ks. proboszcza Władysława Wantuloka. „Z Życia i Wiary: informator parafialny Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworzu”. 109, s. 7. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jaworzu. ISSN 1731-7940. 
  2. ↑ Fotopolska - Jaworze - Cmentarz ewangelicki. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).
  3. ↑ Stefan Król: Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945. Krzysztof Nowak (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2015, s. 251. ISBN 978-83-935147-5-5.
  4. ↑ Pogrzeb śp. ks. Ryszarda Janika. luteranie.pl, 30 listopada 2018. [dostęp 2018-12-03].
  5. ↑ https://parafiajaworze.pl/parafia/historia/

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Parafie diecezji cieszyńskiej

Róża Lutra

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Jaworzu&oldid=75163079”