Pd11 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pd11

Parowóz KFNB IIc nr 202 "Gnadendorf"
Producent	Wr. Neustadt, Krauss (Linz), Floridsdorf
Lata budowy	1884-1893[1]
Układ osi	2B lub 2'B
Wymiary
Masa pustego parowozu	43 t[2]
Masa służbowa	47 t[2]
Masa przyczepna	27,6 t[2]
Długość	9680 mm (bez daszku budki)[3]
Długość z tendrem	16 016 mm[3]
Wysokość	4570 mm[3]
Rozstaw osi skrajnych	6150 mm[3]
Średnica kół napędnych	1962 mm[2]
Średnica kół tocznych	970 mm[2]
Napęd
Trakcja	parowa
Ciśnienie w kotle	12 at[2]
Powierzchnia ogrzewalna kotła	129 m²[2]
Powierzchnia rusztu	2,2 m²[2]
Średnica cylindra	435 mm[2]
Skok tłoka	632 mm[2]
Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa	460 kW[2]
Prędkość konstrukcyjna	90 km/h[2]

Pd11 – polskie oznaczenie na PKP austriackiego parowozu pospiesznego serii KFNB IIc (kkStB 104) o układzie osi 2B lub 2'B. Parowóz wykorzystywał parę nasyconą i silnik bliźniaczy. Zbudowano 41 lokomotyw tej serii, z czego do 6 mogło pracować na PKP.

Parowóz został skonstruowany na zamówienie austriackiej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda (KFNB) i oznaczony początkowo jako seria KFNB IIc. Łącznie zbudowano ich 41. Pierwsze 7 sztuk zostało zbudowanych w fabryce Wiener Neustädter Lokomotivfabrik (WNL) w 1884 r. Dopiero po trzech latach kolej KFNB zaczęła zamawiać dalsze lokomotywy, także w innych fabrykach. W 1887 r. 6 lokomotyw zbudowała fabryka Krauss w Linzu, w 1888 r. – 4 lokomotywy Krauss i 6 WNL, w 1889 r. – 6 lokomotyw WNL i wreszcie w latach 1891 i 1893 po 6 lokomotyw zbudowała fabryka w wiedeńskim Floridsdorfie^[3]. Ostatnie 6 lokomotyw miało ulepszoną konstrukcję przedniego wózka tocznego, zamiast przestarzałego wózka systemu Campera^[3]. Lokomotywy serii IIc nosiły na kolei KFNB numery 184 - 224 oraz, z wyjątkiem sześciu zbudowanych w 1891 roku, nazwy własne^[4].

Po przejęciu kolei KFNB przez Cesarsko-Królewskie Koleje Państwowe (kkStB) w 1906 roku, zostały one oznaczone jako seria 104 (numery 104.01 do 104.41)^[3].

Lokomotywy te używane były na kolei KFNB do prowadzenia pociągów pospiesznych na trasach Wiedeń - Kraków i Wiedeń - Brno. Na trasie do Krakowa o długości 416 km, czas przejazdu wynosił od 8 godzin do 8 godzin 40 minut (prędkość średnia 47,5-51,1 km/h, maksymalna 90 km/h, masa pociągu 185 ton)^[3].

Po I wojnie światowej austro-węgierskie lokomotywy zostały rozdzielone pomiędzy nowo powstałe państwa. Na PKP trafiło 6 lokomotyw (numery 104.02, 03, 04, 07, 08, 11)^[5], dla których przewidziano oznaczenie serii Pd11^[1]. Były one już wówczas przestarzałe i nie były używane długo, a według J. Pospichala zostały skasowane jeszcze przed 1927 rokiem, przed nadaniem im polskich numerów^[5]. Niektórzy autorzy zagraniczni sugerowali, że miały nosić oznaczenie serii Od14^[6].

Większość - 31 lokomotyw znalazło się w Czechosłowacji, chociaż tylko 19 weszło do eksploatacji na kolejach ČSD, otrzymując oznaczenie jako seria 264.6^[3] (numery 264.601 do 264.619)^[4]. Służyły one do końca lat 30.^[3] Jedna lokomotywa trafiła na koleje rumuńskie CFR, a trzy - do Austrii, skąd jednak w latach 1921-23 zostały przekazane Czechosłowacji^[4]

Lekki parowóz pospieszny o układzie osi 2B (pierwsze 35 sztuk) lub 2'B (ostatnie 6 sztuk), napędzany dwucylindrowym silnikiem bliźniaczym, na parę nasyconą (2B n2 lub 2'B n2). Kocioł umieszczony nisko, między kołami, z długą i wąską skrzynią ogniową^[1] (oś kotła na wysokości 2100 mm)^[3].

Ostoja zewnętrzna. Silnik bliźniaczy napędzał pierwszą oś wiązaną za pośrednictwem korb Halla. Z przodu wózek toczny systemu Campera (35 sztuk). Rozrząd Stephensona^[1].

Lokomotywy późnej produkcji miały ściętą ukośnie górną krawędź komina^[3].

• Jindřich Bek, Zdenek Bek, Parní lokomotivy ČSD [1], Praga, 1999, ISBN 80-86116-13-1 (cz.)

• Josef Pospichal, KkStB 104 - zestawienie lokomotyw i ich nazw