Pieczarka krótkotrzonowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pieczarka krótkotrzonowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	pieczarka
Gatunek	pieczarka krótkotrzonowa
	Nazwa systematyczna
	Agaricus lanipes (F.H. Møller & Jul. Schäff.) Hlaváček; Mykologický Sborník 26(4-7): 58 (1949)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Pieczarka krótkotrzonowa (Agaricus lanipes (F.H. Møller & Jul. Schäff.) Hlaváček) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricus, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1938 r. Friedrich Alfred Møller i Julius Schäffer, nadając mu nazwę Psaliota lanipes. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1949 r. J. Hlaváček^[1].

Synonimy naukowe:

Agaricus lanipes (F.H. Møller & Jul. Schäff.) Hlaváček 1949 var. lanipes
Agaricus lanipes var. luteolorufescens (P.D. Orton) Bon & Courtec. 2008
Agaricus lanipes var. macrosporus Saini, Atri & A.K. Gupta 1992
Agaricus lanipes var. verecundus (F.H. Møller) F.H. Møller 1952
Agaricus luteolorufescens P.D. Orton 1960
Psalliota lanipes F.H. Møller & Jul. Schäff. 1938
Psalliota lanipes F.H. Møller & Jul. Schäff. 1938 var. lanipes
Psalliota lanipes var. verecunda F.H. Møller 1950^[2].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Mięsisty, o średnicy do 12 cm, czasami nawet do 25 cm. Początkowo półkulisty, później płaski, czasami z wklęsłym środkiem. Powierzchnia biała z brązowymi łatkami, brzeg cienki, nie podwinięty i przeważnie z resztkami osłony częściowej^[4].

Blaszki

Cienkie, gęste, wolne. Tylko u bardzo młodych okazów białe, szybko stają się różowe, potem od zarodników stają się coraz ciemniejsze; czekoladowobrązowe i ciemnobrązowe^[4].

Trzon

O wysokości 5–16 cm i grubości 1,5–2,5 cm, cylindryczny, u podstawy rozszerzony, w środku pusty. Posiada charakterystycznie żebrowany pierścień. Na powierzchni trzonu pod pierścieniem drobne, gęste i odstające jasnobrązowe kosmki, czasami łuseczki. Z podstawy trzonu wyrasta krótka, żółta ryzomorfa^[4].

Miąższ

Miąższ białawy, na przekroju lekko różowiejący. Zapach przyjemny^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników ciemnobrązowy. Zarodniki elipsoidalne, wydłużone o wymiarach 5,5–8,0 × 3,5–5,5 µm. Na ostrzach blaszek liczne szeroko maczugowate, hialinowe cheilocystydy^[4].

Gatunki podobne

Pieczarka leśna (Agaricus silvaticus). Odróżnia się drobniejszymi łuseczkami, niemal gładkim trzonem i zapachem świeżego drewna lub stearyny^[5].
Pieczarka krwawiąca Agaricus langei. Jej miąższ po nacięciu natychmiast barwi się na czerwono^[6].

Występowanie i siedlisko

Pieczarka krótkotrzonowa znana jest tylko w Europie, Australii i Nowej Zelandii^[7]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko w okolicach Częstochowy^[3]. W 2006 r. znaleziono nowe stanowisko w Wielkopolsce^[4]. Więcej stanowisk podaje internetowy atlas grzybów^[8].

Naziemne grzyby saprotroficzne rosnące w parkach, ogrodach, liściastych lasach i na siedliskach ruderalnych^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2017-01-02] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-11-02] (ang.).
↑ ^a ^b WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 35, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MichałM. Wójtowski MichałM., BłażejB. Gierczyk BłażejB., AnnaA. Kujawa AnnaA., Nowe stanowisko pieczarki krótkotrzonowej Agaricus lanipes (F.H. Møller & Jul. Schäff.) Singer w Polsce – gatunku nowego dla Wielkopolski, „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”, 64 (2), s. 100–104 .
↑ E.E. Gerhardt E.E., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .
↑ HelmutH. Grünert HelmutH., Grzyby, Warszawa: Świat Książki, 1996, ISBN 83-7129-142-6 .
↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-01-02] .
↑ Atlas grzybów. Stanowiska ''Agaricus lanipes'' w Polsce [online] [dostęp 2017-11-02] .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2017-01-02] (ang.).

[sf-2] Species Fungorum [online] [dostęp 2017-11-02] (ang.).

[check-3] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 35, ISBN 83-89648-09-1 .

[och-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MichałM. Wójtowski MichałM., BłażejB. Gierczyk BłażejB., AnnaA. Kujawa AnnaA., Nowe stanowisko pieczarki krótkotrzonowej Agaricus lanipes (F.H. Møller & Jul. Schäff.) Singer w Polsce – gatunku nowego dla Wielkopolski, „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”, 64 (2), s. 100–104 .

[ger-5] E.E. Gerhardt E.E., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .

[grun-6] HelmutH. Grünert HelmutH., Grzyby, Warszawa: Świat Książki, 1996, ISBN 83-7129-142-6 .

[disc-7] Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-01-02] .

[atlas-8] Atlas grzybów. Stanowiska ''Agaricus lanipes'' w Polsce [online] [dostęp 2017-11-02] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]