Plac Jakuba Wujka w Szczecinie – Wikipedia, wolna encyklopedia

plac Jakuba Wujka

Pogodno
Plac Jakuba Wujka (2021 r)
Państwo	Polska
Miejscowość	Szczecin
Położenie na mapie Polski plac Jakuba Wujka
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego plac Jakuba Wujka
Położenie na mapie Szczecina plac Jakuba Wujka
53°26′48,1″N 14°30′56,8″E/53,446694 14,515778
Multimedia w Wikimedia Commons

Plac Jakuba Wujka – rozległy plac na szczecińskim Pogodnie. Otoczony willami o zróżnicowanej architekturze, jest obecnie miejscem rekreacji i wypoczynku okolicznych mieszkańców. Na jego terenie znajdują się dwa place zabaw.

Plac został wytyczony w latach dziewięćdziesiątych XIX w. jako centralny punkt zaprojektowanego i zrealizowanego przez spółkę akcyjną Westend Stettin osiedla Neu Westend. Spółką kierował Johannes Quistorp. Na jego cześć plac nazwano Johannes Platz. W momencie budowy osiedle leżało tuż poza granicami miasta, co było korzystne dla inwestora ze względu na niższe podatki i opłaty lokalne. Osiedle było dobrze skomunikowane z centrum miasta - w pobliżu przebiegał główny trakt w kierunku Tanowa (dzisiejsza Aleja Wojska Polskiego), a niedaleko znajdował się przystanek kolejowy (obecnie Szczecin Łękno). Osiedle posiadało własną elektrownię oraz sieć wodociągowo-kanalizacyjną.

Na placu zbiega się w niesymetrycznym układzie pięć ulic. Każda z nich otrzymała pierwotnie imię jednego z członków rodziny Quistorpów. Nazwy te uległy zmianie po 1910 r., kiedy to teren osiedla został włączony do miasta.

Wokół kolistego placu w pierwszych latach XX w. rozpoczęto budowę zróżnicowanych architektonicznie willi, z których większość przetrwała do dnia dzisiejszego.

W latach 2009-10 przeprowadzona została gruntowna modernizacja placu. W trakcie prac:

• wymieniono nawierzchnię jezdni i chodników okalającej plac ulicy
• przy wlotach ulic na plac podwyższono powierzchnię jezdni do wysokości chodników
• zainstalowano na placu nowe latarnie o archaizującym wyglądzie
• wymieniono nawierzchnię i częściowo zmieniono przebieg ścieżek na placu
• urządzono dwa place zabaw dla dzieci
• zbudowano dwa podjazdy dla wózków (dziecięcych i inwalidzkich)
• ustawiono nowe ławki, kosze na śmieci oraz tablice informacyjne.

Budynki znajdujące się przy placu (niektóre z budynków znajdujących się przy placu posiadają numerację dochodzących do placu ulic) mają najczęściej formę reprezentacyjnych willi o znacznej kubaturze i bogatej stylistyce reprezentującej formy neorenesansowe, neobarokowe i modernistyczne. Do najciekawszych realizacji należą:

• willa przy ul. Bałuckiego 1. Budynek powstał w 1902 r., projektantem był Ernst Krause, który zamieszkał (wraz z bratem) w zaprojektowanym przez siebie domu. Willa, stosunkowo niewielka, zwraca uwagę zróżnicowaną bryłą i wielopłaszczyznowymi połaciami dachowymi.
• willa przy ul. Solskiego 3. Jest najbardziej okazałą (obok willi przy pl. Jakuba Wujka 6) budowlą przy placu J. Wujka. Inwestorem i pierwszym właścicielem był hurtownik win Rudolf Krahnstöver. Budynek powstał w 1903 r. według projektu H. Höllinga. W 1914 r. willę rozbudowano od strony ogrodu (proj. Franz Plōtz), a dziesięć lat później przebudowano elewację frontową i główne wejście. Od 1935 do 1945 r. właścicielem willi był handlarz kawą Kurt Rajnott. Willa ma kształt małego zameczku, a urody dodają jej dekoracyjnie opracowane elementy konstrukcji ryglowej. Po wojnie w budynku mieściła się m.in. bursa szkół artystycznych, a obecnie (po kapitalnym remoncie) ma tu swoją siedzibę Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
• willa przy pl. Jakuba Wujka 6. Budynek powstał w 1906 r. dla kupca i radcy rządowego Ernsta Falkenthala według projektu berlińskiej firmy architektonicznej Solf und Wichards. W latach 1924–25 nowy właściciel – Bruno Stillert wybudował w ogrodzie oranżerię. Po II wojnie światowej w budynku mieścił się żłobek, a od 1991 r. znajduje się tu placówka opiekuńczo-rehabilitacyjna (Ośrodek Wsparcia dla Dzieci, Młodzieży i Dorosłych). Bryła budynku jest ciężka i przysadzista, jedynie ściany szczytowe mają bardziej ozdobny charakter z barokizującym portalem wejściowym, ryzalitem mieszczącym klatkę schodową, oraz niesymetrycznie rozmieszczonymi otworami okiennymi. Szczyt tylny został obity gontem.
• willa przy ul. Solskiego 2 została zbudowana w 1907 r. według projektu Rudolfa Gille dla Ernsta von Puttkamera. Ozdobę przysadzistego budynku stanowi umieszczona na wysokości połaci dachowej drewniana galeryjka.

• 
  Willa przy ul. Solskiego 3
• 
  Willa przy ul. Solskiego 2
• 
  Willa przy ul. Bałuckiego 1
• 
  Willa przy pl. Jakuba Wujka 1
• 
  Willa przy pl. Jakuba Wujka 4
• 
  Willa przy pl. Jakuba Wujka 5
• 
  Willa przy pl. Jakuba Wujka 6
• 
  Współczesna zabudowa przy pl. Jakuba Wujka

• Jakub Wujek

• Encyklopedia Szczecina, Tom II, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2000, ISBN 83-7241-089-5
• Przewodnik po Szczecinie, Wydawnictwo "13 Muz", Szczecin 1999, ISBN 83-908898-3-8
• Szczecin Pogodno, Łękno, Pomorskie Towarzystwo Historyczne, Szczecin 2009, ISBN 978-83-7518-176-0