Pochówek antywampiryczny – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pochówek antywampiryczny – zabiegi, których celem, zgodnie z dawnymi wierzeniami, rozpowszechnionymi zwłaszcza na obszarach słowiańskich, miało być zapobieżenie wyjścia z grobu osoby uznawanej za wampira lub upiora, strzygę^[1].

Najczęściej stosowanymi metodami był pochówek z twarzą skierowaną do dołu^[2][1], skrępowanie zwłok sznurami i pochowanie w pozycji embrionalnej, odcięcie głowy, przyciśnięcie zwłok głazem lub przebicie klatki piersiowej ostrym przedmiotem^[2]. Również niektóre elementy zwykłych obrzędów pogrzebowych posiadają znaczenie antywampiryczne, np. wynoszenie zmarłego nogami do przodu, aby nie widział drzwi od zewnątrz i nie mógł do nich trafić, sypanie ziemi na trumnę.

Znaleziska tego typu na terenach polskich są szczególnie częste z pierwszych wieków po chrystianizacji (X–XIII w.), gdy obrządek pogrzebowy był już chrześcijański, a wciąż żywe były pewne wierzenia pogańskie. Praktyki takie były stosowane w przypadku osób, które nie w pełni przyjęły nową wiarę, zajmowały się magią itd. Pochówki takie odkryto m.in. w Sandomierzu i podczas niedawnych wykopalisk pod płytą krakowskiego Rynku^[3][4].

Ostatnie pochówki antywampiryczne przeprowadzano jeszcze w latach 30. XX wieku. Znana jest relacja kobiety, która obserwowała pochówek tego typu w 1914 roku w Starych Mierzwicach w gminie Sarnaki (woj. mazowieckie). Odkopano wtedy zwłoki rzekomego wampira i odcięto od nich głowę^{[potrzebny przypis]}.