Królestwo (biologia) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Królestwo (łac. regnum, l.mn. regna) – stosowana w systematyce organizmów kategoria systematyczna obejmująca spokrewnione typy (phylum) w zoologii, lub gromady (divisio) w botanice. Tradycyjnie, od czasów Karola Linneusza królestwo było uważane za kategorię systematyczną najwyższej rangi. Pod koniec XX w. systematycy wprowadzili wyższą od królestwa kategorię nazywaną domeną, nadkrólestwem lub cesarstwem. W nomenklaturze botanicznej i zoologicznej regulowanych przez Międzynarodowe Kodeksy Nomenklatury Botanicznej i Zoologicznej królestwo nadal jest uznawane za kategorię najwyższej rangi^[1]^[2]. Podkategorią królestwa jest podkrólestwo (subregnum). Natomiast stosowany czasem termin nadkrólestwo (superregnum), choć formalnie poprawny, używany jest w randze najwyższej kategorii systematycznej – domeny lub cesarstwa.

Trzy królestwa

Szwedzki biolog Karol Linneusz dzielił świat ożywiony na dwa królestwa, które nazwał Regnum Animale (zwierzęta) i Regnum Vegetabile (rośliny). Świat nieożywiony zaliczył do trzeciego królestwa – Regnum Lapideum (minerały). W 1866 Ernst Haeckel wprowadził królestwo Protista. Podział organizmów na trzy królestwa był stosowany do drugiej połowy XX wieku.

Pięć królestw Whittakera

W 1969 roku Robert Whittaker zaproponował nową koncepcję klasyfikacji organizmów^[3], w której wyróżnił pięć królestw:

Monera – obejmujące wszystkie prokarionty
Protista – protisty
Animalia – zwierzęta
Plantae – rośliny
Fungi – grzyby

Sześć królestw Cavalier-Smitha

Thomas Cavalier-Smith jest autorem koncepcji podziału organizmów na sześć (początkowo osiem) królestw^[4]^[5], zgrupowanych w dwóch cesarstwach (ang. empire). Cavalier-Smith dodał – do pięciu dotychczas akceptowanych (bakterie, protisty, grzyby, rośliny oraz zwierzęta) – królestwo Chromista.

Pozycja taksonomiczna

Położenie królestwa i podkrólestwa w hierarchii taksonomicznej wygląda następująco:

domena (także cesarstwo lub nadkrólestwo)
- królestwo (regnum)
  - podkrólestwo (subregnum)
    - gromada (divisio) dla roślin lub typ (phylum) dla zwierząt

Zobacz też

Przypisy

↑ International Code of Botanical Nomenclature. International Association for Plant Taxonomy, 2007. [dostęp 2010-03-09]. (ang.).
↑ International Code of Zoological Nomenclature. International Commission on Zoological Nomenclature, 1999. [dostęp 2010-02-27]. (ang.).
↑ Robert H. Whittaker. New Concepts of Kingdoms of Organisms. „Science”. 163 (3863), s. 150–160, 10 stycznia 1969. DOI: 10.1126/science.163.3863.150. (ang.).
↑ Thomas Cavalier-Smith. A revised six-kingdom system of life. „Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society”. 73(3), s. 203–266, sierpień 1998. DOI: 10.1017/S0006323198005167. (ang.).
↑ Thomas Cavalier-Smith. Only six kingdoms of life. „Proc. R. Soc. Lond. B”. 271, s. 1251–1262, 17 maja 2004. DOI: 10.1098/rspb.2004.2705. (ang.).

[1] International Code of Botanical Nomenclature. International Association for Plant Taxonomy, 2007. [dostęp 2010-03-09]. (ang.).

[2] International Code of Zoological Nomenclature. International Commission on Zoological Nomenclature, 1999. [dostęp 2010-02-27]. (ang.).

[3] Robert H. Whittaker. New Concepts of Kingdoms of Organisms. „Science”. 163 (3863), s. 150–160, 10 stycznia 1969. DOI: 10.1126/science.163.3863.150. (ang.).

[4] Thomas Cavalier-Smith. A revised six-kingdom system of life. „Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society”. 73(3), s. 203–266, sierpień 1998. DOI: 10.1017/S0006323198005167. (ang.).

[5] Thomas Cavalier-Smith. Only six kingdoms of life. „Proc. R. Soc. Lond. B”. 271, s. 1251–1262, 17 maja 2004. DOI: 10.1098/rspb.2004.2705. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

zoologiczne	domena (regio) królestwo (regnum) typ (phylum) gromada (classis) rząd (ordo) rodzina (familia) rodzaj (genus) gatunek (species)
botaniczne	domena (regio) królestwo (regnum) gromada (divisio) klasa (classis) rząd (ordo) rodzina (familia) rodzaj (genus) gatunek (species)