Podsadnik kulisty – Wikipedia, wolna encyklopedia

Podsadnik kulisty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

podsadnikowce

Rodzina

podsadnikowate

Rodzaj

podsadnik

Gatunek

podsadnik kulisty

Nazwa systematyczna
Splachnum sphaericum Hedw.
Sp. Musc. Frond. 55 1801[3]
Synonimy
  • Splachnum pedunculatum (Huds.) Lindb.

Podsadnik kulisty (Splachnum sphaericum Hedw.) – gatunek mchu należący do rodziny podsadnikowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Dosyć rzadki gatunek wysokogórski. W Polsce zbierany głównie w Karkonoszach, Górach Izerskich i w Tatrach. Pospolicie występuje w północnej części Europy: na Islandii, Wyspach Owczych oraz Wyspach Brytyjskich, w Fennoskandii i w północnej Rosji aż po Ural. Licznie występuje w Alpach (do wysokości 2480 m n.p.m.). Poza Europą najczęstszy w północno-zachodniej części Ameryki Północnej. W Azji gatunek bardzo rzadki[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Rośnie w luźnych lub nieco skupionych darniach koloru żółtozielonego[5].
Budowa gametofitu
Łodyżki mają długość 1,5 cm (i więcej) i są u dołu okryte żółtymi chwytnikami. Listki odwrotnie jajowate lub prawie koliste, na szczycie nagle przechodzące w dość krótki kończyk. Brzeg listka jest niewyraźnie ząbkowany. Żebro kończy się tuż przed szczytem listka[5].
Budowa sporofitu
Czerwona i pogięta seta osiąga długość 2 cm. Szyja niewiele szersza od puszki, koloru czarnoczerwonego. Puszka czerwonobrązowa, ma kształt cylindryczny[5].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Podsadnik kulisty to mech koprofilny, rosnący prawie wyłącznie na odchodach ssaków roślinożernych. Gatunek wybitnie higrofilny, rosnący w miejscach mokrych i zabagnionych. Ekologia tego gatunku jest podobna do podsadnika pęcherzykowatego[4].

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Roślina jest objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 2004 roku[6][7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-02-11] (ang.).
  3. Splachnum sphaericum Hedw.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-02-11]. (ang.).
  4. a b Ryszard Ochyra, Piotr Szmajda: Atlas rozmieszczenia geograficznego mchów w Polsce. T. 7. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 43-46. ISBN 83-232-0432-2.
  5. a b c Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. I. Warszawa: PWN, 1957, s. 323.
  6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764.
  7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).