Poliembrionia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Poliembrionia, wielozarodkowość – zdolność do powstawania kilku lub większej liczby zarodków z jednej komórki jajowej, jest specyficznym typem rozmnażania bezpłciowego zwierząt i roślin.

Poliembrionia u zwierząt i roślin

[edytuj | edytuj kod]

U zwierząt poliembrionia polega na naturalnym rozdzieleniu się blastomerów w okresie bruzdkowania. U roślin o poliembrionii mówimy wtedy, gdy w jednym zalążku rozwija się wiele zarodków powstałych na skutek podziału jednej komórki jajowej.

Poliembrionia (wielozarodkowość) u roślin – występowanie w nasieniu dwu lub większej liczby zarodków – pospolicie występuje u nagozalążkowych np. sosna, cedr. Wyróżniamy typ prawdziwy i fałszywy.

  • Fałszywa poliembrionia – polega na zrastaniu się w jedną całość dwóch zalążków lub tworzeniu się w jednym zalążku dwóch ośrodków.
  • Prawdziwa poliembrionia – zarodki powstają w normalnie usytuowanym zalążku.
Poliembrionia rozszczepieniowa – polega na rozdzieleniu się zygoty albo proembriona na dwie części przekształcające się w niezależne zarodki. zarodki identyczne (jak bliźnięta jednojajowe u zwierząt)
Zarodki bliźniacze – powstają z dwóch odrębnych komórek aparatu jajowego (z zapłodnieniem lub bez), mogą tworzyć się dwie komórki jajowe w jednym woreczku zalążkowym albo komórka jajowa i synergida.

Poliembrionia u owadów

[edytuj | edytuj kod]

U owadów poliembrionia związana jest z pasożytniczym trybem życia i jest jedyną formą rozmnażania bezpłciowego u owadów (z jednej komórki jajowej powstaje więcej niż jeden zarodek). Poliembrionię jako regularne zjawisko zanotowano u ponad 30 gatunków owadów (pasożytnicze błonkówki, jeden z rodzajów u wachlarzoskrzydłych)[1]. Poliembrionia występuje także u muchówek z rodziny pryszczarkowatych (Cecidomyiidae), których larwy rozwijają się w grzybach wielkoowocnikowych[2].

Typy poliembrionii

[edytuj | edytuj kod]

Występują dwa typy poliembrionii:

Poliembrionia może być gatunkowo specyficzna, co znaczy, że u danego gatunku z jednej komórki jajowej powstaje określona liczba osobników potomnych. Rozdzielenie zarodka może zachodzić w różnych fazach jego rozwoju: w stadium bruzdkowania, w stadium moruli bądź blastuli[3].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Cz.Jura, „Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy.” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
  2. Czachorowski S., 2018. Popstrucha ibiska, matrifagia (zjadanie własnej matki) i życie w wodnych ekosystemach [1].
  3. a b c Podstawy embriologii zwierząt i człowieka, Czesław Jura (red.), Jerzy Klag (red.), Barbara Bilińska, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, ISBN 83-01-14462-9, ISBN 83-01-14463-7, OCLC 749871100.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Czesław Jura, „Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy.” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997 (wydanie drugie), ISBN 83-01-12043-6.